Тормыш сыйфаты индексы

Economist журналының мәгълүмат берлеге (ингл.) исәпләгән тормыш сыйфаты индексы субьектив тормыш белән канәгатьлелек сораштырулар нәтиҗәләрен төрле илләрдә тормыш сыйфатын билгеләүче обьектив факторлар белән берләштерә. Индекс 2005 елда 111 ил һәм территорияләр буенча мәгълүмат нигезендә исәпләнелгән.

Метод үзгәртү

Сораштыру илнең дәрәҗәсен билгеләр өчен тугыз тормыш сыйфаты факторларын куллана.[1] Бу факторлар һәм аларны үлчәү өчен кулланылган индикаторлар түбәндә бирелгән:

  1. Сәләмәтлелек: Кешенең туу вакытында тормыш озынлыгы фаразы (еллар). Чыганак: АКШ җанисәп бюросы
  2. Гаилә тормышы: Аерылулар дәрәҗәсе (ил халкының һәм 1000 кешегә), 1 (иң түбән) – 5 (иң югары) индексы килеш. Чыганаклар:   БМО; Euromonitor
  3. Җәмгыяви тормыш: Чиркәүгә йөрүче яки профсоюзларда катнашучылар өлеше югары булганда 1, югыйсә 0. Чыганак: Бөтендөнья кыйммәтләр сораштыруы
  4. Матди муллылык:Илнең кеше башына исәпләнелгән ТЭП (САМП күрсәткече буенча), АКШ долларларында. Чыганак: Economist журналының мәгълүмат берлеге
  5. Сәяси тотрыклылык һәм иминлек: Сәяси тотрыклылык һәм иминлек рейтинглары. Чыганак: Economist журналының мәгълүмат берлеге
  6. Климат һәм география:Географик киңлек, җылырак һәм салкынрак климатларны аеру өчен. Чыганак: en:CIA World Factbook
  7. Эш иминлеге: Эшсезлек дәрәҗәсе (%.) Чыганак: Economist журналының мәгълүмат берлеге
  8. Сәяси иреклелек: Уртача сәяси һәм җәмгыяви иреклекләр индексы. Тулысынча ирекле өчен – 1, ирексезләр өчен 7. Чыганак: en:Freedom House
  9. Гендер тигезлелек: Ирләр һәм кыз-хатыннарның уртача алган эш хаклары нигезендә үлчәнелә. Чыганак: en:UNDP en:Human Development Report

Economist журналының мәгълүмат берлеге әзерләгән тормыш сыйфаты индексы, 2005 үзгәртү

 
Төрле илләрдә тормыш сыйфаты күсәткечләрен билгеләүче дөнья харитасы      8.000–8.999      7.000–7.999      6.000–6.999      5.000–5.999      4.000–4.999      3.000–3.999      Мәгълүмат юк
Ранг Ил яки территория Тормыш сыйфаты күрсәткече
(макс. 10)
1   Ирландия 8.333
2   Швейцария 8.068
3   Норвегия 8.051
4   Люксембург 8.015
5   Швеция 7.937
6   Австралия 7.925
7   Исландия 7.911
8   Италия 7.810
9   Дания 7.797
10   Испания 7.727
11   Сингапур 7.719
12   Финләндия 7.618
13   АКШ 7.615
14   Канада 7.599
15   Яңа Зеландия 7.436
16   Нидерланд патшалыгы 7.433
17   Япония 7.392
18   Һоңкоң 7.347
19   Португалия 7.307
20   Австрия 7.268
21   Кытай Җөмһүрияте 7.259
22   Греция 7.163
23   Кипр Республикасы 7.097
24   Бельгия 7.095
25   Франция 7.084
26   Алмания 7.048
27   Словения 6.986
28   Мальта 6.934
29   Бөекбритания 6.917
30   Көньяк Корея 6.877
31   Чили 6.789
32   Мексика 6.766
33   Барбадос 6.702
34   Чехия 6.629
35   Коста-Рика 6.624
36   Малайзия 6.608
37   Маҗарстан 6.534
38   Исраил 6.488
39   Бразилия 6.470
40   Аргентина 6.469
41   Катар 6.462
42   Таиланд 6.436
43   Шри-Ланка 6.417
44   Филипин 6.403
45   Словакия 6.381
46   Уругвай 6.368
47   Панама 6.361
48   Польша 6.309
49   Хорватия 6.301
50   Төркия 6.286
51   Тринидад һәм Тобаго 6.278
52   Эквадор 6.272
53   Перу 6.216
54   Колумбия 6.176
55   Күвәйт 6.171
56   Сальвадор 6.164
57   Болгария 6.162
58   Румыния 6.105
59   Венесуэла 6.089
60   Кытай Халык Җөмһүрияте 6.083
61   Вьетнам 6.080
62   Бәхрәйн 6.035
63   Литва 6.033
64   Ямайка 6.022
65   Марокко 6.018
66   Латвия 6.008
67   Оман 5.916
68   Эстония 5.905
69   Берләшкән Гарәп Әмирлекләре 5.899
70   Ливия 5.849
71   Индонезия 5.814
72   Согуд Гарәбстаны 5.767
73   Һиндстан 5.759
74   Парагвай 5.756
75   Үрдүн 5.675
76   Никарагуа 5.663
77   Бангладеш 5.646
78   Албания 5.634
79   Доминикан Җөмһүрияте 5.630
80   Мисыр 5.605
81   Әлҗәзаир 5.571
82   Боливия 5.492
83   Тунис 5.472
84  /  Сербия һәм Черногория 5.428
85   Әрмәнстан 5.422
86   Азәрбайҗан 5.377
87   Гөрҗистан 5.365
88   Иран 5.823
89   Македония 5.337
90   Гватемала 5.321
91   Һондурас 5.250
92   Көньяк Африка Җөмһүрияте 5.245
93   Пакистан Ислам Җөмһүрияте 5.229
94   Босния һәм Герцеговина 5.218
95   Гана 5.174
96 Казакъстан  Казакъстан 5.082
97   Сүрия 5.052
98   Украина 5.032
99   Молдавия 5.009
100   Белорусия 4.978
101   Уганда 4.879
102   Төрекмәнстан 4.870
103   Кыргызстан 4.846
104   Ботсвана 4.810
105   Россия Федерациясе 4.796
106   Үзбәкстан 4.767
107   Таҗикстан 4.754
108   Нигерия 4.505
109   Танзания 4.495
110   Гаити 4.090
111   Зимбабве 3.892

Индекс исемлегенә кертелмәгән илләр үзгәртү

Исемлеккә ышанычлы ранг исәпләү өчен мәгълүматлар җитәрлек булмау сәбәпле күп илләр/територияләр (шул исәптән алар арасында булган Түбән үсештәге илләрнең күпчелеге), рейтингка кертелмәде. Шул ук сәбәпле Аурупаның микродәүләт илләре дә (алар өчен рангларны санаганда рейтингта бик югары булачаклары исәпләнү сәбәпле) кертелмәде.

Шулай ук карагыз үзгәртү

Искәрмәләр үзгәртү

  1. The Economist Intelligence Unit’s Quality-of-Life Index (PDF). The Economist. 2007-09-12 тикшерелгән.