Вьетнам
Вьетна́м (вьетн. Việt Nam, 越南), рәсми атама Вьетнам Социалистик Җөмһүрияте – Көньяк-көнчыгыш Азиядә, Һинд-Кытай ярымутравында урнашкан дәүләт. Көнбатышта Лаос һәм Камбоҗа, төньякта Кытай белән чиктәш. Көнчыгыштан һәм көньяктан Көньяк Кытай диңгезе белән юыла.
Атама
үзгәртүИлнең атамасы ике сүздән тора: «Việt» сүзе төп милләтне – вьетларны, ә «Nam» көньяк сүзен аңлата. Илнең исеме күршеләр белән бәйле: үзләрен "Көньяк вьетлар иле" дип атаган вьетлары төньяктагы күршесен Кытайны "Төньяк дәүләт" дип атыйлар.
«Вьетнам» исемен беренче тапкыр XVI гасырда шагыйрь Нгуен Бинь Кием бетә, ул «Пророчества Чанг Чия» исемле китабында «Вьетнам оештырыла» дип язып чыгара.
1804-1813 елларда император Зя Лонг «Вьетнам» сүзен рәсми документларда куллана. Шулай да 1945 елга кадәр бу җир «Анам» дип атала, император Бао Дай рәсми рәвештә үзгәрткәч кенә, Вьетнам дип атала башлый.
Тарих
үзгәртүТөп мәкалә: Вьетнам тарихы
Географик мәгълүмат
үзгәртүТөп мәкалә: Вьетнам географиясе
Дин
үзгәртүИлдә халык диннәре өстенлек итә.
Буддизм — илдә популярлык буенча икенче дин, аны вьетнамлыларның 16,4% ы тота, 8% ы — христианнар, нигездә, католиклар, 30 % ка якыны дин тотмый. Азчылыкны индуизм, ислам, протестантлык, хоахао, каодай диннәре вәкилләре тәшкил итә.
Искәртмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 2013 Constitution of the Socialist Republic of Vietnam
- ↑ 2,0 2,1 2,2 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
- ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
- ↑ 5.3 // Constitution of Vietnam (2001)
- ↑ 13.3 // 2013 Constitution of the Socialist Republic of Vietnam
- ↑ https://www.workwithdata.com/place/vietnam
- ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/asia
- ↑ Вьетнам Википедиясе
- ↑ 86 // 2013 Constitution of the Socialist Republic of Vietnam
- ↑ 95.2 // 2013 Constitution of the Socialist Republic of Vietnam
- ↑ https://www.ncnk.org/sites/default/files/content/resources/publications/NCNK_Issue_Brief_DPRK_Diplomatic_Relations.pdf
- ↑ https://www.mae.ro/bilateral-relations/2008
- ↑ https://www.wto.org/english/thewto_e/countries_e/vietnam_e.htm
- ↑ http://www.apec.org/about-us/about-apec/member-economies.aspx
- ↑ https://www.interpol.int/Member-countries/World — Интерпол.
- ↑ https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Asia-South-Pacific/VIET-NAM
- ↑ https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/ — ХКТО.
- ↑ https://www.opcw.org/about-us/member-states/viet-nam
- ↑ https://www.iho.int/srv1/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=452&lang=en — Халыкара гидрография оешмасы.
- ↑ http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp
- ↑ http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html
- ↑ https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=327
- ↑ https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8
- ↑ https://public.wmo.int/en/members/viet-nam
- ↑ https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
- ↑ https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf
- ↑ (unspecified title)
- ↑ https://web.archive.org/web/20211117073249/http://tongdieutradanso.vn/uploads/data/6/files/files/Ket%20qua%20toan%20bo%20Tong%20dieu%20tra%20dan%20so%20va%20nha%20o%202019_ca%20bia_compressed.pdf
- ↑ 29,0 29,1 29,2 29,3 https://www.gso.gov.vn/en/px-web/?pxid=E0202&theme=Population%20and%20Employment
- ↑ 55.3 // 2013 Constitution of the Socialist Republic of Vietnam
- ↑ 31,0 31,1 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD — Бөтендөнья банкы.
- ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
- ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
- ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS
- ↑ http://chartsbin.com/view/edr
- ↑ 36,0 36,1 36,2 World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
- ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
- ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI
- ↑ Central Intelligence Agency The World Factbook — Washington, D.C.: Central Intelligence Agency, U.S. Government Printing Office, 1981. — ISSN 0277-1527; 1553-8133
- ↑ https://knoema.com/atlas/Viet-Nam/topics/Education/Literacy/Adult-literacy-rate
- ↑ 2021 Democracy Index — EIU, 2022.
- ↑ 42,00 42,01 42,02 42,03 42,04 42,05 42,06 42,07 42,08 42,09 42,10 42,11 42,12 42,13 42,14 42,15 https://www.bti-project.org
- ↑ 43,0 43,1 https://bti-project.org/en/reports/country-dashboard/VNM
- ↑ 44,0 44,1 44,2 44,3 44,4 44,5 44,6 44,7 (unspecified title) — база данных Всемирного банка.
- ↑ https://happyplanetindex.org/countries/?c=VNM