Бангладеш Халык Җөмһүрияте, (бенг. গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ), Бангладеш (бенг. বাংলাদেশ [ˈbaŋlad̪eʃ]Көньяк Азиядәге дәүләт. Бөтен чикләре буенча диярлек Һиндстан тарафыннан уратып алынган, бары көньяк-көнчыгышта күпмедер өлештә Бирма һәм Бенгалия култыгы белән чиктәш.

Бангладеш
Байрак
Илтамга
Шигарь Beautiful Bangladesh Edit this on Wikidata
Башкала Дакка
Халык саны 171 466 990 (2023, бәя) Edit this on Wikidata
Нигезләнгән 26 март 1971 Edit this on Wikidata
Сәгать кушагы Бангладеш стандарт вакыты, UTC+06:00
Кардәш шәһәрләр Ниссин
Рәсми тел бенгал теле
География
Мәйдан 147,570 км²
Координатлар 24.02°N 89.87°E Edit this on Wikidata
Сәясәт
Канун чыгару органы Баңладеш парламинте
Дәүләт башлыгы Мөхәммәт Габделхәмит
Хөкүмәт башлыгы Мөхәммәт Юныс
Карта
Диннәр Ислам, Һинд дине, Буддачылык, Христианлык Edit this on Wikidata
Икътисад
ТЭП 416 265 миллион US$ (2021), 460 201 миллион US$ (2022), 4275 миллион (1960), 4818 миллион (1961), 5081 миллион (1962), 5319 миллион (1963), 5386 миллион (1964), 5907 миллион (1965), 6440 миллион (1966), 7254 миллион (1967), 7484 миллион (1968), 8471 миллион (1969), 8993 миллион (1970), 8752 миллион (1971), 6288 миллион (1972), 8087 миллион (1973), 12 512 миллион (1974), 19 448 миллион (1975), 10 117 миллион (1976), 9651 миллион (1977), 13 282 миллион (1978), 15 565 миллион (1979), 18 138 миллион (1980), 20 250 миллион (1981), 18 525 миллион (1982), 17 609 миллион (1983), 18 921 миллион (1984), 22 278 миллион (1985), 21 774 миллион (1986), 24 298 миллион (1987), 26 579 миллион (1988), 28 782 миллион (1989), 31 598 миллион (1990), 30 957 миллион (1991), 31 709 миллион (1992), 33 167 миллион (1993), 33 769 миллион (1994), 37 940 миллион (1995), 46 438 миллион (1996), 48 244 миллион (1997), 49 985 миллион (1998), 51 271 миллион (1999), 53 370 миллион (2000), 53 991 миллион (2001), 54 724 миллион (2002), 60 159 миллион (2003), 65 109 миллион (2004), 69 476 миллион (2005), 71 796 миллион (2006), 79 612 миллион (2007), 91 637 миллион (2008), 102 475 миллион (2009), 115 276 миллион (2010), 128 607 миллион (2011), 133 311 миллион (2012), 149 999 миллион (2013), 172 887 миллион (2014), 195 147 миллион (2015), 265 225 миллион (2016), 293 732 миллион (2017), 321 363 миллион (2018), 351 232 миллион (2019), 373 979 миллион (2020), 416 272 миллион (2021), 460 132 миллион (2022), 437 415 миллион (2023) Edit this on Wikidata
Акча берәмлеге Баңладеш такасы
Эшсезлек дәрәҗәсе 4% (2014)[1]
Туу күрсәткече 2.10 (2021)[2]
КПҮИ 0.661 (2021)[3]
Яшәү озынлыгы 74 ел (2022)[4]
Джини коэффициенты 32.4 (2016)[5]
Башка мәгълүмат
Ярдәм телефоннары
Электр аергычы төре D төре,[6] K төре[6]
Автомобил хәрәкәте ягы сул[7]
Челтәр көчәнеше 220 вольт
Телефон коды +880
ISO 3166-1 коды BD
ХОК коды BAN
Интернет домены .bd

Хәзерге Һиндстан штаты Көнбатыш Бенгал белән бергә Бенгалия этнолингвистик регионын тәшкил итә. Бангладеш атамасы рәсми бенгали телендә «Бенгалия иле» дигәнне аңлата.

Ил чикләренең хәзерге урнашуы Бенгал һәм Һиндстанның 1947 елда бүленүе вакытында, регион «Көнчыгыш Пакъстан» исеме белән яңадан төзелгән Пакъстан дәүләтенә кергәндә ачыклана. Әмма ул чакта «Көнчыгыш Пакъстан» «Көнбатыш Пакъстаннан» 1600 чакрымга сузылган чик белән аерылган була. Сәяси һәм тел дискриминациясе, өстәвенә, икътисади яктан кысу Пакъстанга каршы күтәрелешләр барлыкка килүенә китерә һәм 1971 елгы бәйсезлек өчен сугыш нәтиҗәсендә, Бангладеш дәүләте төзелә. Бәйсезлек алган яшь дәүләткә ачлык, табигый катаклизмнар, коточкыч ярлылык, сәяси тотрыксызлык һәм хәрби түнтәрешлеләр күрергә туры килә. Демократик институтларны кире торгызу бары 1991 елда гына, сәяси көрәш тынгач һәм икътисадый үсеш башлангач кына мөмкин була. Хәзерге көндә Бангладеш дөньяви демократик дәүләт булып санала.

Демография

үзгәртү

Бангладеш халык саны буенча дөньяда җиденче урында тора һәм ул дөньяның халык иң тыгыз урнашкан, ярлылык дәрәҗәсе югары булган дәүләтләр исемлегенә керә. Ләкин илдә азмы-күпме икътисадый үсеш көчәя бара һәм хәзерге ярлылык дәрәҗәсе 1990-еллар дәрәҗәсеннән 20% ка кимрәк.

География

үзгәртү

Географик яктан дәүләт Ганг һәм Брахмапутра елгалары арасындагы уңдырышлы өлкәдә урнашкан. Бангладешта муссоннар һәм циклоннар аркасында һәр елны су басулар була.

Сәяси хәле

үзгәртү

Бангладеш хөкүмәте парламент демократиясе булып тора. Ил Британ Дуслыгы, Ислам хезмәттәшлеге оешмасы һәм башка халыкара оешмалар әгъзасы.

Бангладешта рәсми дин булган (1988 елдан) ислам вәкилләре ил халкының 90,40 % ын тәшкил итә. Һинд дине Бангладешта икенче иң зур дин, илнең Статистика бюросы мәгълүматы буенча, ил халкының якынча 8,96 % ын алып тора. Башка диннәр тарафдарлары (буддизм, христианлык) да бар.

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  2. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  3. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  4. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  5. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  6. 6,0 6,1 Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  7. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.

Сылтамалар

үзгәртү

Шулай ук карагыз

үзгәртү