Буркина Фасо
Буркина́ Фасо́ (фр. Burkina Faso [byʁkiˈna faˈso]; 1984 елның августына кадәр — Югары Вольта) — Көнбатыш Африкада урнашкан дәүләт. Төньякта Мали, көнчыгышта Нигер, көньяк-көнчыгышта Бенин, көньякта Того һәм Гана, көньяк-көнбатышта Кот-д'Ивуар белән чиктәш. Диңгезгә чыгышы юк.
 Байрак
 Илтамга
| |
| Шигарь | Unité - Progrès - Justice  |
|---|---|
| Башкала | Уагадугу |
| Халык саны | 20 488 000 (2019, Җанисәп) |
| Нигезләнгән | 1960 |
| Сәгать кушагы | UTC±00:00 |
| Кардәш шәһәрләр | Алье[d], Бакыу һәм Конан |
| Рәсми тел | француз теле |
| География | |
| Мәйдан | 274,200 км² |
| Координатлар | 12.26667°N 2.06667°W |
| Сәясәт | |
| Канун чыгару органы | Буркина-Фасо милли мәҗлесе |
| Дәүләт башлыгы исеме | гаскәрбашы |
| Дәүләт башлыгы | Ибраим Траоре |
| Хөкүмәт башлыгы | none |
 | |
| Икътисад | |
| ТЭП | 19 738 миллион US$ (2021), 18 885 миллион US$ (2022) |
| Акча берәмлеге | КФА франкы |
| Эшсезлек дәрәҗәсе | 3% (2014)[1] |
| Туу күрсәткече | 5.521 (2014)[2] |
| КПҮИ | 0.449 (2021)[3] |
| Яшәү озынлыгы | 60.361 ел (2016)[4] |
| Джини коэффициенты | 47.3 (2018)[5] |
| Башка мәгълүмат | |
| Ярдәм телефоннары | |
| Электр аергычы төре | Europlug,[8] CEE 7/5[8] |
| Автомобил хәрәкәте ягы | уң[9] |
| Челтәр көчәнеше | 220 вольт[8] |
| Телефон коды | +226 |
| ISO 3166-1 коды | BF |
| ХОК коды | BUR |
| Интернет домены | .bf |
Ил исеме «намуслы кешеләр ватаны» дип тәрҗемә ителә. Башка тәрҗемә версиясе — «лаеклы кешеләр иле».
Дәүләт мәйданы — 274,2 мең км², халык саны — 15,75 млн кеше (2009). Башкаласы — Уагадугу шәһәре.
Административ-территориаль бүленеш үзгәртү
Буркина Фасо 13 өлкәгә, 45 провинциягә, 301 департаментка бүленә.
| Өлкә | Французча | Үзәк | Провинцияләр саны | Мәйдан (км²) | Халык саны (2002), кеше |
|---|---|---|---|---|---|
| Букле-ду-Мухун | Boucle du Mouhoun | Дедугу | 6 | 34 153 | 1 353 607 |
| Каскадлар | Cascades | Банфора | 2 | 18 406 | 386 192 |
| Үзәк өлкә | Centre | Уагадугу | 1 | 2 805 | 1 211 380 |
| Көнчыгыш-Үзәк өлкә | Centre-Est | Тенкодого | 3 | 11 811 | 1 099 515 |
| Төньяк-Үзәк өлкә | Centre-Nord | Кая | 3 | 19 829 | 1 058 305 |
| Көнбатыш-Үзәк өлкә | Centre-Ouest | Кудугу | 4 | 21 537 | 1 046 088 |
| Көньяк-Үзәк өлкә | Centre-Sud | Манга | 3 | 11 321 | 619 489 |
| Көнчыгыш өлкә | Est | Фада-Нгурма | 5 | 46 256 | 1 072 793 |
| Югары Бассейннар | Hauts-Bassins | Бобо-Диуласо | 3 | 25 344 | 1 232 891 |
| Төньяк өлкә | Nord | Уахигуя | 4 | 16 207 | 1 002 526 |
| Үзәк Плато | Plateau-Central | Зиниаре | 3 | 8 544 | 656 779 |
| Сахәл | Sahel | Дори | 4 | 35 350 | 837 420 |
| Көньяк-көнбатыш өлкә | Sud-Ouest | Гава | 4 | 16 202 | 509 994 |
Дин үзгәртү
Буркина Фасо Конституциясе дин иреген күздә тота. Дәүләт сәясәте, гомумән алганда, дини йолаларның ирекле рәвештә үтәлүенә ярдәм итә[10]. Ислам ― өстенлек итүче дин. Ил халкының (21 млн кеше, 2020 елга) 61,5 % ы[11] ― мөселманнар (күпчелеге Мәлики мәзһәбе сөнниләре, азчылыгы шигыйлар, әхмәдияләр)[12], шулай ук Тиҗания суфичылык тәрикате тарафдарлары, сәләфиләр бар[13][14]. 2006 елгы халык санын алу мәгълүматлары буенча, ил халкының 23 % ы ― христианнар (19 % ы католиклар, 4 % ы протестантлар). Халыкның 15 % ы җирле традицион диннәргә ышана.
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS.
- ↑ http://data.uis.unesco.org/index.aspx?queryid=239; ЮНЕСКО-ның статистика институты.
- ↑ https://hdr.undp.org/data-center/human-development-index#/indicies/HDI; Отчёт о развитии человечества; чыгару датасы: 2022.
- ↑ http://data.uis.unesco.org/Index.aspx?DataSetCode=DEMO_DS; ЮНЕСКО-ның статистика институты.
- ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI.
- ↑ "International Numbering Resources Database"; ас башлык: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value; тикшерү датасы: 3 июль 2016; мөхәррир: Халыкара телекоммуникацияләр береге.
- ↑ 7,0 7,1 "International Numbering Resources Database"; ас башлык: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value; тикшерү датасы: 8 июль 2016; мөхәррир: Халыкара телекоммуникацияләр береге.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 "World Plugs"; тикшерү датасы: 10 июнь 2016; мөхәррир: Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе.
- ↑ http://chartsbin.com/view/edr.
- ↑ Freedom of Religion Report.
- ↑ The World Factbook — Central Intelligence Agency (en).
- ↑ Breach of Faith. Human Rights Watch. June 2005. p. 8. https://books.google.com/books?id=yi8ONIe1fv4C&pg=PA8. Retrieved May 31, 2014. "Estimates of around 20 million would be appropriate"
- ↑ Comité national du recensement (July 2008). Recensement général de la population et de l'habitation de 2006. Conseil national de la statistique. әлеге чыганактан 2011-05-11 архивланды. 2021-11-15 тикшерелгән.
- ↑ International Religious Freedom Report 2010: Burkina Faso. United States Bureau of Democracy, Human Rights and Labor (November 17, 2010). This article incorporates text from this source, which is in the public domain.