Wikipedia

Сенегал

Сенега́л (фр. Sénégal) — рәсми исеме Сенегал республикасы (фр. République du Sénégal) — Сенегал елгасыннан көньягында урнашкан Көнбатыш Африка дәүләте.

Сенегал
Lua хатасы: expandTemplate: template "lang-wo" does not exist.
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы 1960
Сурәт
Рәсми исем République du Sénégal
Кыскача исем 🇸🇳
Катнашучы Казаманс низагы[d]
Гомер озынлыгы 67,146 ел[1]
... хөрмәтенә аталган Сенегал (елга)
Демоним szenegáli, Senegalese, Senegalano, Senegalänan, سنغالي, سنغالية, سنغاليون, סנגלי, סנגלית, senegalezi, senegalez, senegaleză, সেনেগালীয়, senegalese, senegalesi, senegalés, senegalesa, senegaleses, senegalesas, senegales, senegalés, senegalesa, Senegalano, senegaleso, Sénégalais[2], Sénégalaise[2], Sénégalien, Sénégalienne, senegałezo, senegałezi, senegałeza, senegałeze, سينيڭالي, سينيڭالية, سينيڭاليين, سينيڭاليات, Senegalese, Senegalesin һәм Seineagálach[3]
Рәсми тел француз теле, волоф теле, бадьяра теле[d] һәм баланта теле
Гимн Сенегал гимны
Мәдәният Сенегал мәдәнияте[d]
Шигарь тексты Un Peuple, Un But, Une Foi, One People, One Goal, One Faith, Един народ, една цел, една вяра, Un pueblo, un objetivo, una fe, ߡߌ߬ߙߌ߲߬ߘߌ߬ ߞߋߟߋ߲߫ ߸ ߟߊ߬ߢߌߣߌ߲߫ ߞߋߟߋ߲߫ ߸ ߘߍ߲߬ߞߣߍ߬ߦߊ߬ ߞߋߟߋ߲߫, Un poble, un objectiu, una fe һәм Un bobl, un nod, un ffydd
Дөнья кисәге Африка[4]
Дәүләт  Сенегал
Башкала Дакар[d]
Сәгать поясы UTC±00:00[d] һәм Africa/Dakar[d][5]
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Атлантик океан
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан Көнбатыш Африка
Иң көнчыгыш ноктасы 12°27′57″ т. к. 11°21′03″ кб. о.
Иң төньяк ноктасы 16°41′28″ т. к. 14°59′11″ кб. о.
Иң көньяк ноктасы 12°20′22″ т. к. 16°43′02″ кб. о.
Иң көнбатыш ноктасы 14°44′29″ т. к. 17°32′40″ кб. о.
Геомәгълүматлар Data:Senegal.map
Иң югары ноктасы Népin Cliff[d]
Иң түбән ноктасы Атлантик океан
Идарә итү формасы президент республикасы
Дәүләт башлыгы вазыйфасы Сенегал президенты[d]
Ил башлыгы Бассиру Диомай Фай[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы Сенегал президенты[d]
Хөкүмәт башлыгы Бассиру Диомай Фай[d]
Канунбирү органы Сенегал милли җыелышы[d]
Үзәк банкы Көнбатыш Африка дәүләтләре үзәк банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр Германия, Кабо-Верде, Австралия, Мавритания, Мексика, Кытай Җөмһүрияте, Америка Кушма Штатлары, Иран, Россия, Бангладеш, Кытай, Һиндстан, Аурупа Берлеге, Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[6], Косово Җөмһүрияте һәм Польша
Әгъзалык Берләшкән Милләтләр Оешмасы, АБ, Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Ислам хезмәттәшлеге оешмасы[7], Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Африка үсеш банкы[d][8], ЮНАМИД[d], Африка, Кариб диңгезе һәм Тын океан дәүләтләре[d], Африка илләре сәүдә хокукын гармонизация оешмасы[d], Интерпол[9][10], ХКТО[d][11][12], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[13], Җирнең биофизик торышын күзәтү төркеме[d], АФРИСТАТ[d], Бөтендөнья почта берлеге[14][15], Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][16], Франкофония[d], Халыкара гражданнар иминлеген саклау оешмасы[d], Бөтендөнья метеорология оешмасы[17], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[18], Көнбатыш Африка илләре икътисади җәмгыяте[d], Африка җир чикләвеге шурасы[d], Бөтендөнья таможня оешмасы[d][19], Атом-төш коралларының таратылмау турында килешү[d][20] һәм African Continental Free Trade Area[d][21]
Балигълык яше 18 яшь
Никахка керү яше 18 яшь һәм 16 яшь
Халык саны 16 876 720 (2021)[22]
Ир-ат халкы 7 860 618[23], 8 076 926[23], 8 297 057[23] һәм 8 516 043[23]
Хатын-кыз халкы 8 140 163[23], 8 359 194[23], 8 579 664[23] һәм 8 800 406[23]
Административ бүленеше Дакар[d], Диурбель[d], Фатик[d], Кафрин[d], Каолак[d], Кедугу[d], Колда[d], Луга[d], Матам[d], Сен-Луи[d], Седиу[d], Тамбакунда[d], Тиес[d] һәм Зигиншор[d]
Акча берәмлеге КФА франкы[d]
Номиналь тулаем эчке продукт 27 569 136 728 $[24] һәм 27 684 430 244 $[24]
Кеше потенциалы үсеше индексы 0,511[25]
Inequality-adjusted Human Development Index 0,354[26]
Эшсезлек дәрәҗәсе 10 ± 1 процент[27]
Нәрсә белән чиктәш Мавритания, Мали, Гвинея, Гвинея-Бисау, Гамбия һәм Гарәп Лигасы
Автомобил хәрәкәте ягы уң[d][28]
Челтәр көчәнеше 230 вольт[29]
Электр аергычы төре Europlug[d][29], D төре[d][30], CEE 7/5[d][30] һәм K төре[d][30]
Алыштырган Француз Көнбатыш Африкасы[d], Мали федерациясе[d] һәм Француз җәмгыяте (1958-1995)[d]
Кулланылган тел пулаар теле[d], француз теле, волоф теле, Balanta-Ganja[d], Kasa[d], Jola-Fonyi[d], Jola-Felupe[d], Bedik[d], басари теле[d], бадьяра теле[d], Gusilay[d], Laalaa[d], ялунка теле[d], Karon[d], куватай теле[d], Mandjak[d], Mankanya[d], Mlomp[d], Ndut[d], сафен теле[d], Palor[d], серер теле[d], ноон теле[d], сонинке теле[d], вамей теле[d], Гвинея-Бисау португал креол теле[d], мандинка теле, фула теле, бандиал теле[d], Western Maninkakan[d], Kerak[d], Bainouk-Gunyaamolo-Gutobor[d], Bainouk-Samik[d] һәм Bayot[d]
Мәйдан 196 722 ± 1 км²
Рәсми веб-сайт sec.gouv.sn
Һәштәге Senegal
Югары дәрәҗәле Интернет домены .sn
Харита сурәте
Тематик география Сенегал географиясе[d]
Тимер юл хәрәкәте ягы уң[d]
Нинди вики-проектка керә WikiProject Senegal[d]
Феноменның икътисады Сенегал икътисады[d]
Феноменның демографиясе Сенегал халкы[d]
Мәзһәб Мәлики мәзһәбе[31]
Мәктәптә укымаган балалар саны 1 921 575[32]
Джини коэффициенты 38,1[33]
Өстәлгән кыйммәт салымы күләме 18 процент
Тулаем туулар коэффициенты 5,09[34]
Шәһәр халкы 7 624 852[23], 7 909 390[23], 8 202 086[23] һәм 8 499 952[23]
Авыл халкы 8 375 929[23], 8 526 730[23], 8 674 634[23] һәм 8 816 497[23]
Демократия индексы 5,67[35]
BTI Governance Index 6,76[36], 6,19[36], 5,66[36], 5,57[36], 6,25[36], 6,65[36], 6,7[36], 6,68[36] һәм 6,71[37]
BTI Status Index 6,64[36], 6,07[36], 5,53[36], 5,73[36], 6[36], 6,11[36], 6,18[36], 6,05[36] һәм 5,97[37]
Социаль медиаларда күзәтүчеләре 13 217
Туым күрсәткече 33,47[23], 33,034[23], 32,573[23] һәм 32,067[23]
Үлем күрсәткече 5,409[23], 5,584[23], 5,922[23] һәм 5,548[23]
Happy Planet Index score 51,2[38]
Илнең мобиль коды 608
Илнең телефон коды +221
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны 17[d][39] һәм 18[d][39]
Илнең GS1 коды 604
Номер тамгасы коды SN
Диңгездәге идентификацияләү номеры 663
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме Төркем:Сенегалда төшерелгән фильмнар[d]
Карта
 Сенегал Викиҗыентыкта

Сенегал регионнары

Сенегал иле көнбатышта Атлантик океан белән, төньякта — Мавритания белән, көнчыгышта — Мали белән һәм төньякта — Гвинея һәм Гвинея-Бисау белән чиктәш.

Дәүләт эчендә Гамбия дәүләте урнашкан.

Дәүләт һимны

үзгәртү

Француз телендә:
(рәсми чараларда башкарыла торган беренче куплеты)
Pincez tous vos koras,
Frappez les balafons !
Le lion rouge a rugi.
Le dompteur de la brousse
D'un bond s'est élancé,
Dissipant les ténèbres.
Soleil sur nos terreurs,
Soleil sur notre espoir.
Debout, frères,
Voici l'Afrique rassemblée.
   Refrain:
Fibres de mon cœur vert.
Épaule contre épaule,
Mes plus que frères,
O Sénégalais, debout !
Unissons la mer et les sources,
Unissons la steppe et la forêt !
Salut Afrique mère !

Тәрҗемәсе:
Чиерт, дус, корага*,
Сук балафонга*!
Арыслан ырлады,
Тик килеп ул капты
Сунарчы кулына,
Һәм аучы чик куйды
Гасырлар золымына.
Язмышын ил кора.
Күтәрел, туганым, –
Африка чакыра!
КУШЫМТАСЫ:
Саф-пакь минем җаным.
Күтәрел, туганым,
Куеп иңгә иңне,
Үстерик без илне,
Җир-диңгез байлыкларын туплап,
Урманнар-кырларны колачлап!
Сәлам, Африкага!

  • Кора һәм балафон — милли музыка кораллары

Диннәр

үзгәртү

Сенегал ― дөньяви дәүләт. Ил халкының 95,9 % ы – мөселманнар (зур күпчелеге суфилар, 1 % шигыйлар, әхмәдияләр), 4,1 % ы – христианнар (күпчелек католиклар) [40].

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  2. ↑ 2,0 2,1 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  3. ↑ The National Terminology Database for Irish — 2006.
  4. ↑ https://www.workwithdata.com/place/senegal
  5. ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2020f/africa
  6. ↑ https://www.ncnk.org/sites/default/files/content/resources/publications/NCNK_Issue_Brief_DPRK_Diplomatic_Relations.pdf
  7. ↑ https://www.oic-oci.org/states/?lan=en
  8. ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/African_Development_Bank
  9. ↑ https://www.interpol.int/Member-countries/World — Интерпол.
  10. ↑ https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Africa/SENEGAL
  11. ↑ https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/ — ХКТО.
  12. ↑ https://www.opcw.org/about-us/member-states/senegal
  13. ↑ http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp
  14. ↑ http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html
  15. ↑ https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=259
  16. ↑ https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8
  17. ↑ https://public.wmo.int/en/members/senegal
  18. ↑ https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
  19. ↑ https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf
  20. ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_parties_to_the_Treaty_on_the_Non-Proliferation_of_Nuclear_Weapons
  21. ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/African_Continental_Free_Trade_Area#List_of_signatories_and_parties_to_the_agreement
  22. ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL?locations=SN
  23. ↑ 23,00 23,01 23,02 23,03 23,04 23,05 23,06 23,07 23,08 23,09 23,10 23,11 23,12 23,13 23,14 23,15 23,16 23,17 23,18 23,19 23,20 23,21 23,22 23,23 (unspecified title) — база данных Всемирного банка.
  24. ↑ 24,0 24,1 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD — Бөтендөнья банкы.
  25. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  26. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  27. ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS
  28. ↑ http://chartsbin.com/view/edr
  29. ↑ 29,0 29,1 World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  30. ↑ 30,0 30,1 30,2 World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  31. ↑ Distribution of the four schools of Islamic jurisprudence // Islamic Jurisprudence & Law — Университет Северной Каролины, 2009.
  32. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  33. ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI
  34. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  35. ↑ 2020 Democracy Index
  36. ↑ 36,00 36,01 36,02 36,03 36,04 36,05 36,06 36,07 36,08 36,09 36,10 36,11 36,12 36,13 36,14 36,15 https://www.bti-project.org
  37. ↑ 37,0 37,1 https://bti-project.org/en/reports/country-dashboard/SEN
  38. ↑ https://happyplanetindex.org/countries/?c=SEN
  39. ↑ 39,0 39,1 International Numbering Resources Database: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value / мөхәррир Халыкара телекоммуникацияләр берлеге
  40. ↑ The World Factbook — Central Intelligence Agency.

Сылтамалар

үзгәртү
Хөкүмәт
Төп мәгълүмат
Яңалыклар
Туризм
Башка

Моны да карагыз

үзгәртү
Башка телле бүлектә тулырак мәкалә бар: Сенегал (рус.)
Сез тәрҗемә ярдәме белән бу мәкаләне язып бетереп проектка ярдәм итә аласыз.


Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Сенегал&oldid=4251799