Wikipedia

Таиланд

Таила́нд (тайча ประเทศไทย), Таиланд Патшалыгы (тайча ราชอาณาจักรไทย [râːtɕʰa ʔaːnaːtɕɑ̀k tʰɑj]) — Көньяк-көнчыгыш Азиядә, Индокитай ярымутравының көньяк-көнбатыш өлешендә һәм Малакка ярымутравының төньяк өлешендә урнашкан дәүләт. Көнчыгышта Камбоҗа һәм Лаос, көнбатышта Мьянма, көньякта Малайзия белән чиктәш.

Таиланд
тай. ประเทศไทย
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы 28 декабрь 1768 һәм 1238
Рәсми исем ราชอาณาจักรไทย һәм le Royaume de Thaïlande[1]
Кушамат/тәхәллүс Land of Smiles
Кыскача исем 🇹🇭, ประเทศไทย, Сиам, Сиам һәм Таиланд
Катнашучы ASEAN cable system[d] һәм Икенче бөтендөнья сугышының Тын океан хәрби хәрәкәтләр театры[d]
Гомер озынлыгы 77,41 ел[2]
Демоним Thai, thai, Tailandano, Tayänan, تايلندي, تايلندية, تايلنديون, таиландец, таиландка, таиландцы, תאילנדי, תאילנדית, thailandezi, thailandez, thailandeză, থাই, thailandese, thailandesi, tai, tailandés, tailandesa, Тајланѓани, Тајланѓанец, 태국인, تایلندی, Thaïlandais[1], Thaïlandaise[1], Thailänder, Thailänderin, tailandezo, tailandezi, tailandeza, tailandeze, tailandès, tailandesa, طايلاندي, طايلاندية, طايلانديين һәм طايلانديات
Рәсми тел тай теле[3]
Гимн Таиланд гимны[d]
Мәдәният Таиланд мәдәнияте[d]
Дөнья кисәге Азия
Дәүләт  Таиланд
Башкала Бангкок
Сәгать поясы UTC+07:00 һәм Asia/Bangkok[d][4]
Иң көнчыгыш ноктасы 15°39′05″ т. к. 105°38′07″ кч. о.
Иң төньяк ноктасы 20°27′54″ т. к. 99°57′19″ кч. о.
Иң көньяк ноктасы 5°36′46″ т. к. 101°08′09″ кч. о.
Иң көнбатыш ноктасы 18°34′29″ т. к. 97°20′40″ кч. о.
Геомәгълүматлар Data:Thailand.map
Иң югары ноктасы Дойинтанон[d]
Иң түбән ноктасы Сиам култыгы[d]
Идарә итү формасы Конституцияле монархия
Дәүләт башлыгы вазыйфасы Таиланд патшасы[d]
Ил башлыгы Маха Вачиралонгкорн[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы Таиланд премьер-министры[d]
Хөкүмәт башлыгы Пеатхонгтарн Чиннават[d]
Министрлар кабинеты Таиланд министрлар кабинеты[d]
Башкарма хакимият Таиланд хөкүмәте[d]
Канунбирү органы Таиланд илкүләм канунбирү ассамблеясы[d]
Үзәк банкы Таиланд банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр Италия, Германия, Австралия, Согуд Гарәбстаны, Сербия, Бутан, Дания, Франция, Малайзия, Пакьстан, Филипин, Индонезия, Лаос, Кытай Җөмһүрияте, Бруней, Камбоджа, Мексика, Сингапур, Һоң Коң, Россия, Бангладеш, Кытай, Һиндстан, Көньяк Корея, Япония, Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[5], Румыния[6], Канада һәм Маҗарстан
Әгъзалык Берләшкән Милләтләр Оешмасы, Könyaq-Könçığış Aziä däwlätläre berläşmäse, Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Азия-Тын океан икътисади хезмәттәшлеге, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], ЮНАМИД[d], Көньяк-Көнчыгыш Азия дәүләтләре берләшмәсе төбәк форумы[d], Азия үсеш банкы[d], Бенгаль култыгы илләре күптармаклы техник һәм икътисади хезмәттәшлек инициативасы[d], Организация Договора Юго-Восточной Азии[d], Интерпол[7][8], ХКТО[d][9][10], Халыкара гидрография оешмасы[d][11], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[12], Group on Earth Observations[d], Бөтендөнья почта берлеге[13][14], Халыкара телекоммуникацияләр береге[d][15], Бөтендөнья метеорология оешмасы[16], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[17] һәм Бөтендөнья таможня оешмасы[d][18]
Балигълык яше 20 яшь
Никахка керү яше 20 яшь
Пенсия яше 60 яшь
Халык саны 66 188 503 (31 декабрь 2017)[19]
Ир-ат халкы 32 270 615[20]
Хатын-кыз халкы 33 819 860[20]
Административ бүленеше Чиангмай[d], Чианграй[d], Лампанг[d], Лампхун[d], Мэхонгсон[d], Нан[d], Пхаяу[d], Пхрэ[d], Уттарадит[d], Канчанабури[d], Пхетбури[d], Прачуапкхирикхан[d], Ратбури[d][21], Так[d], Амнатчарен[d], Бурирам[d], Чайяпхум[d], Каласин[d], Кхонкэн[d], Лей (провинция)[d], Махасаракам[d], Мукдахан[d], Накхон Пханом[d], Накхонратчасима[d], Нонгбуалампху[d], Нонгкхай[d], Ройет[d], Сакон Накхон[d], Сисакет[d], Сурин[d], Убонратчатхани[d], Удонтхани[d], Ясотхон[d], Бунгкан[d], Ангтхонг[d], Аюттхая[d], Бангкок, Чайнат[d], Кампхэнгпхет[d], Лопбури[d], Накхоннайок[d], Накхонпатхом[d], Накхонсаван[d], Нонтхабури[d], Патхумтхани[d], Пхетчабун[d], Пхичит[d], Пхитсанулок[d], Сукхотхай[d], Самутпракан[d], Самутсакхон[d], Самутсонгкхрам[d], Сарабури[d], Сингбури[d], Супханбури[d], Утхайтхани[d], Чаченгсау[d], Чантхабури[d], Чонбури[d], Прачинбури[d], Районг[d], Сакэу[d], Трат[d], Чумпхон[d], Краби[d], Накхонситхаммарат[d], Наратхиват[d], Паттани[d], Пхангнга[d], Пхаттхалунг[d], Пхукет[d], Ранонг[d], Сатун[d], Сонгкхла[d], Сураттани[d], Транг[d] һәм Яла[d]
Акча берәмлеге тай баты[d]
Номиналь тулаем эчке продукт 505 568 057 004 $[22] һәм 495 340 592 811 $[22]
Кеше потенциалы үсеше индексы 0,8[23]
Inequality-adjusted Human Development Index 0,686[24]
Үз-үзенә кул салулар күрсәткече 8
Эшсезлек дәрәҗәсе 0,9 процент[25]
Медиан керем 328 224 ฿[20][26]
Нәрсә белән чиктәш Лаос, Камбоджа, Малайзия, Мьянма, Кхмер Республикасы[d] һәм Кедах[d]
Автомобил хәрәкәте ягы сул[d][27]
Челтәр көчәнеше 220 вольт[28]
Электр аергычы төре NEMA 1-15[d][28], NEMA 5-15[d][28], Europlug[d][28] һәм Schuko[d][28]
Әүвәлгесе Сиам[d]
Кулланылган тел тай теле, Исанский язык[d], яви[d], Nyah Kur[d], юан теле[d], Урак-лавойский язык[d], Gong[d], мпи[d], Бан-кхорский жестовый язык[d], Northern Khmer[d], Kedah-Perak-Perlis-Penang Malay[d], Blang[d], Yoy[d], Chiangmai Sign Language[d], Северный пво[d], пао теле[d], Phu Thai[d], Пхрэ-пво[d], Phai[d], көнчыгыш пво теле[d], Chong[d], Mlabri[d], Ten'edn[d], пхуан теле[d], Thai Sign Language[d], Thai Song[d], Кенсиу[d], Mal[d], Mok[d], Yong[d], S'gaw Karen[d], южнотайский диалект[d], Акха[d], Бису[d], шан теле[d], Saek[d], Kuy[d], мон теле, кхму теле[d], Тхавынгский язык[d], Nyeu[d], Moklen[d], Hmong Njua[d], Sô[d], Western Bru[d], Eastern Lawa[d], Moken[d], Western Lawa[d], Eastern Kayah[d], Nyaw[d] һәм малай теле
Кайда өйрәнелә Таистика[d]
Керүчеләрнең еллык саны 32 588 303
Мәйдан 513 119,5 км²[29]
Рәсми веб-сайт thaigov.go.th
Нинди веб-биттә тасвирланган Lua хатасы: expandTemplate: template "ref-th" does not exist.
Һәштәге ประเทศไทย һәм Thailand
Югары дәрәҗәле Интернет домены .th
Харита сурәте
Позиционная карта
Рельефная позиционная карта
Официаль символ E. maximus[d][30], C. fistula[d][30] һәм Сала[d][30]
Тематик география Таиланд географиясе[d]
Тимер юл хәрәкәте ягы сул[d]
Нинди вики-проектка керә Проект:Таиланд[d]
Ачык мәгълүматлар порталы Open Data Thailand[d]
Феноменның икътисады Таиланд икътисады[d]
Феноменның демографиясе Таиланд демографиясе[d]
Оешмада рәсми күзәтүче статусы Ислам хезмәттәшлеге оешмасы
Мәктәптә укымаган балалар саны 1 025 331[31]
Джини коэффициенты 35[32]
Өстәлгән кыйммәт салымы күләме 10 процент
Тулаем туулар коэффициенты 1,54[33]
Уку-язу нисбәте 93,8 процент[34]
Демократия индексы 6,04[35]
BTI Governance Index 5,28[36], 4,8[36], 4,58[36], 4,13[36], 4,46[36], 3,93[36], 3,89[36], 4,04[36] һәм 4,02[37]
BTI Status Index 7,26[36], 5,98[36], 5,84[36], 5,56[36], 5,72[36], 4,79[36], 4,71[36], 4,81[36] һәм 4,98[37]
Happy Planet Index score 52,9[38]
Environmental Performance Index 38,1
Илнең мобиль коды 520
Илнең телефон коды +66
Халыкара префикс 0
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны 191[d][39], 199[d][39] һәм 1669[d][39]
Илнең GS1 коды 885
Номер тамгасы коды T
Диңгездәге идентификацияләү номеры 567
Монда җирләнгәннәр төркеме Төркем:Таиландта җирләнгәннәр[d]
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме Төркем:Таиландта төшерелгән фильмнар[d]
Карта
 Таиланд Викиҗыентыкта

Тарих

үзгәртү

1939 елга кадәр дәүләт Сиам дип аталган. «Тһай» (ไทย) сүзе «азатлык» дигәнне аңлата, һәм бу исем җисеменә туры килә, чөнки Таиланд Көньяк-Көнчыгыш Азиядә бәйсезлеген саклап калган бердәнбер ил (башка күршеләре Франция яки Бөекбритания колонияләре булган).

 
Традицион архитектура

Мәдәният

үзгәртү

Дин

үзгәртү

Күпчелек халкы буддачылык тарафдары. Таиландлылар арасында аларның өлеше 94 %. Дин тотучылар саны буенча икенче урында ислам (4-4,6 %). Дүрт көньяк провинциядә (Наратхиват, Паттани, Сатун, Яла) һәм Сонгкхла провинциясенең көньягында мөселманнар күпчелекне тәшкил итә, нигездә — этник малайзиялеләр. Христианнар халыкның 0,7 % ын тәшкил итә. Таиландта 52 631 Һинд дине тарафдары яши, алар халыкның 0,09 % - ын тәшкил итә.

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  2. ↑ https://web.archive.org/web/20210603225214/https://www.cia.gov/the-world-factbook/field/life-expectancy-at-birth/country-comparison/
  3. ↑ Central Intelligence Agency The World Factbook — Washington, D.C.: Central Intelligence Agency, U.S. Government Printing Office, 1981. — ISSN 0277-1527; 1553-8133
  4. ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/asia
  5. ↑ https://www.ncnk.org/sites/default/files/content/resources/publications/NCNK_Issue_Brief_DPRK_Diplomatic_Relations.pdf
  6. ↑ https://bangkok.mae.ro/node/221
  7. ↑ https://www.interpol.int/Member-countries/World — Интерпол.
  8. ↑ https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Asia-South-Pacific/THAILAND
  9. ↑ https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/ — ХКТО.
  10. ↑ https://www.opcw.org/about-us/member-states/thailand
  11. ↑ https://www.iho.int/srv1/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=452&lang=en — Халыкара гидрография оешмасы.
  12. ↑ http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp
  13. ↑ http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html
  14. ↑ https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=297
  15. ↑ https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8
  16. ↑ https://public.wmo.int/en/members/thailand
  17. ↑ https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
  18. ↑ https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf
  19. ↑ http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/upstat_age_disp.php
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 National Statistical Office
  21. ↑ http://www.ratchaburi.go.th/
  22. ↑ 22,0 22,1 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD — Бөтендөнья банкы.
  23. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  24. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  25. ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS
  26. ↑ https://www.nso.go.th/sites/2014en
  27. ↑ https://web.archive.org/web/20170210083750/https://basementgeographer.com/right-hand-traffic-versus-left-hand-traffic/
  28. ↑ 28,0 28,1 28,2 28,3 28,4 World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  29. ↑ http://web.nso.go.th/en/census/poph/data/090913_MajorFindings_10.pdf — National Statistical Office.
  30. ↑ 30,0 30,1 30,2 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2544/D/099/1.PDF
  31. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  32. ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI
  33. ↑ https://web.archive.org/web/20210603225352if_/https://www.cia.gov/the-world-factbook/field/total-fertility-rate/country-comparison
  34. ↑ https://uis.unesco.org/en/country/th
  35. ↑ 2021 Democracy Index — EIU, 2022.
  36. ↑ 36,00 36,01 36,02 36,03 36,04 36,05 36,06 36,07 36,08 36,09 36,10 36,11 36,12 36,13 36,14 36,15 https://www.bti-project.org
  37. ↑ 37,0 37,1 https://bti-project.org/en/reports/country-dashboard/THA
  38. ↑ https://happyplanetindex.org/countries/?c=THA
  39. ↑ 39,0 39,1 39,2 International Numbering Resources Database: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value / мөхәррир Халыкара телекоммуникацияләр береге

Чыганаклар

үзгәртү

Тышкы сылтамалар

үзгәртү

Моны да карагыз

үзгәртү
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Таиланд&oldid=3733319