Кипр Республикасы
- Бу терминның башка аңламнары да бар, Кипр (мәгънәләр) битен карагыз.
Кипр (Кыпрыс) Җөмһүрияте – (грек. Κυπριακή Δημοκρατία төр. Kıbrıs Cumhuriyeti) - Урта диңгезнең көнчыгыш өлешендә урнашкан утрау-дәүләт. 2004 елның 1 маеннан Европа берлеге әгъзасы.
 Байрак
.svg) Илтамга
| |
| Шигарь | Cyprus in your heart  |
|---|---|
| Башкала | Никосия |
| Халык саны | 1 141 166 (2013) |
| Нигезләнгән | 16 август 1960 |
| Сәгать кушагы | UTC+02:00 |
| Рәсми тел | яңа юнан теле, төрек теле, юнан теле |
| География | |
| Мәйдан | 9,242.45 км² |
| Координатлар | 35°N 33°E |
| Сәясәт | |
| Дәүләт башлыгы | Никос Христодулидес |
| Хөкүмәт башлыгы | Никос Христодулидес |
 | |
| Икътисад | |
| ТЭП | 28 408 миллион US$ (2021), 28 439 миллион US$ (2022) |
| Акча берәмлеге | евро |
| Эшсезлек дәрәҗәсе | 16% (2014)[1] |
| Туу күрсәткече | 1.446 (2014)[2] |
| КПҮИ | 0.896 (2021)[3] |
| Яшәү озынлыгы | 80.508 ел (2016)[4] |
| Пинсә яше | 65 яшь |
| Джини коэффициенты | 31.2 (2019)[5] |
| Башка мәгълүмат | |
| Ярдәм телефоннары | |
| Электр аергычы төре | BS 1363[8] |
| Автомобил хәрәкәте ягы | сул[9] |
| Челтәр көчәнеше | 240 вольт |
| Телефон коды | +357 |
| ISO 3166-1 коды | CY |
| ХОК коды | CYP |
| Интернет домены | .cy |
Территориясе үзгәртү
Рәсми рәвештә Кипр Җөмһүрияте территориясе үз эченә Кипр утравының 98% (калган 2%ында британ хәрби базалары – Акротири һәм Декелия) территориясен һәм якында урнашучы Агиос Георгиос, Гернисос, Глюкиотисса, Кила, Киедес, Кордилия һәм Мазаки утрауларын алып тора.
Яңа тарих үзгәртү
1974 елдан соң утрау ике өлешкә бүленгән, 60% территория Кипр Җөмһүрияте идарәсе астында булса (күбесенчә греклар яши), калган өлеш Төньяк Кипрның Төрек Җөмһүриятенә карый (ул якта күбесенчә төрекләр яши). Ул дәүләтне Төркия һәм Абхазия бәйсез дәүләт буларак таныйлар.
Дин үзгәртү
| Кипрда дин[10] | ||||
|---|---|---|---|---|
| Православие | 66 % | |||
| Ислам | 30 % | |||
| Башка диннәр | 4 % | |||
1960 елгы Конституция (19нчы маддә) һәр кешенең сүз, вөҗдан һәм дин ирегенә хокукы бар дип карар бирә. Барлык диннәр дә закон каршында тигез, республиканың бер генә закон чыгару, башкарма яки административ акты да нинди дә булса дини институтны яки дини оешманы дискриминацияли алмый. Һәр кешенең дин тоту ирегенә хокукы бар, ул үз динен индивидуаль яки коллектив рәвештә өйрәнә ала. Халыкның аз өлешен тәшкил иткән ике дини төркемнең (католиклар һәм маронитлар) хокуклары гарантияләнә.
Грекларның күбесе — рәсми дәүләт чиркәве статусына ия Кипр православие чиркәве тарафдарлары. Мөселманнар (төрекләр, гарәпләр һ. б.) Кипр халкының 25—30 % ын, католиклар — 3 % ын тәшкил итә. Яһүд динен 1 800 кеше, һинд динен 2 мең кеше тота.
Моны да карагыз үзгәртү
Тышкы сылтамалар үзгәртү
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS.
- ↑ http://data.uis.unesco.org/index.aspx?queryid=239; ЮНЕСКО-ның статистика институты.
- ↑ https://hdr.undp.org/data-center/human-development-index#/indicies/HDI; Отчёт о развитии человечества; чыгару датасы: 2022.
- ↑ http://data.uis.unesco.org/Index.aspx?DataSetCode=DEMO_DS; ЮНЕСКО-ның статистика институты.
- ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI.
- ↑ "International Numbering Resources Database"; ас башлык: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value; тикшерү датасы: 8 июль 2016; мөхәррир: Халыкара телекоммуникацияләр береге.
- ↑ "International Numbering Resources Database"; ас башлык: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value; тикшерү датасы: 10 июль 2016; мөхәррир: Халыкара телекоммуникацияләр береге.
- ↑ "World Plugs"; тикшерү датасы: 10 июнь 2016; мөхәррир: Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе.
- ↑ http://chartsbin.com/view/edr.
- ↑ Cyprus. The World Factbook. Central Intelligence Agency. әлеге чыганактан 2018-12-26 архивланды. 9 February 2010 тикшерелгән.