6 гыйнвар
дата
6 гыйнвар — Милади тәкъвимендә беренче айның алтынчы көне. Ел ахырына кадәр 359 көн.
| ← гыйнвар → | ||||||
| Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | 31 | |||||
| 2023 ел | ||||||
Дөнья тарихында бу көн:
Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар
үзгәртү
Халыкара
үзгәртү
Милли
үзгәртү
Әрмәнстан – Раштуа.[1][2][3][4]
Гыйрак – Хәрби көчләр бәйрәме.[1][5][6]
Ирландия тәкъвимендә – Көче Раштуа.[1][2][5][7]
Испания - Хикмәт ияләре (маг) патшалар көне.[2][8][9]
Италия – Бефана көне.[1][2][8][10][11]
Лаос – Патет Лао көне.[1][5][12]
Уругвай - Патшалар, яки Балалар көне.[8][13]
Франция – Гаилә бәйрәме (яисә Балаларны яклау көне)[5]
Чехия - Масопуст (Май чабу) бәйрәмен башлануы.
Ямайка – маруннар көне.[3]- Рәсми ял көне:
Финляндия, Италия, 
Пуэрто Рико, 
Греция, Испания һәм 
Швецияда – Гайсәнең Яһуди булмаган дөньяга пәйда булуы (Көнбатыш Христианлык), 
Словакияда – шулай ук Көнчыгыш Христианлыкның Раштуа алды көнен бәйрәм итәләр.
Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре
үзгәртү
- Сугыш ятимнәре истәлегенә багышланган халыкара көне.[2][14][15]
Болгария – Болгар хәрбиләре байракларын су белән яктырту көне
Бразилия:[16]
Гоиас штатының Итапуранга муниципалитеты (1953 ел), 
Рио дэ Жанейро штатыныңАнгра дос Реис муниципалитеты (1502 ел) һәм 
Санта Катарина штатының 
Крициума муниципалитеты (1880 ел) шәһәр көннәре.
Исландия – Йоль бәйрәме бетә.[3][17]
Колумбия – 
Нариньо департаментына кергән 
Пасто шәһәрендә кара һәм ак тәнлеләр карнавалы дәвам итә: кара тәнлеләр көне.[8][18]
Мексика:[8]- Изге хикмәт ияләре (маг) патшалар көне.[19][20]
- шәфкать туташлары көне[2][21]
Польша – Филателист көне, 1893.[5][22]- Чехия - Өч хикмәт иясе (патша) көне ил буе фәкыйрләр хакына хәйрия һәм әйберләр җыю чаралары (2001 елдан бирле).
Япония – 
Токио шәһәренең янгын сүндерүчеләренең парады.[16][23]- φ – "Фи" саны (алтын кисем) көне
- Борынгы кельт халыкларда –
Өчтән бер ана көне (борынгы мифологиясендә язмыш илаһы)[7] - Борынгы
Латвия – Зваигнес көне.[2] - Борынгы славян халыкларда Турицы – мәҗүси бәйрәм
Вакыйгалар
үзгәртү
- 1848 — испаннар французлардан берничә сәгатькә алдан Чафаринас утрауларына керәләр.
- 1937 — ССРБның икенче Бөтенсоюз җанисәбе уза.
- 1992 — Таулы Карабах Республикасы бәйсезлеген игълан итә.
Туулар
үзгәртү
Шулай ук карагыз: Төркем:6 гыйнвар көнне туганнар
- 1412 — Жанна д'Арк, Франциянең милли каһарманы.
- 1780 — Василий Висковатов,
- 1824 — Кирилл,
- 1865 — Николай Марр, тел белгече, тарихчы, этнолог һәм археолог.
- 1879 — Галиәсгар Камал, татар әдәбияты классигы, мәшһүр драматург, публицист һәм җәмәгать эшлеклесе.
- 1883 — Җөбран Хәлил Җөбран, лөбнанлы, соңрак американ фәлсәфәче, рәссам, шагыйрь һәм язучы.
- 1884 — Фатыйх Мөхәммәдьяров,
- 1890 — Сөләйман Морзабулатов,
- 1893 — Васся Анисси,
- 1893 — Иван Егиазаров,
- 1894 — Филипп Мазилин,
- 1898 — Владимир Сосюра,
- 1904 — Али Карнай, язучы.
- 1907 — Мирсәй Әмир, татар язучысы, драматург, публицист һәм җәмәгать эшлеклесе.
- 1908 — Юрий Сунгуров,
- 1914 — Хөсәен Әхмәтов, башкорт композиторы.
- 1915 — Нина Анисифорова,
- 1920 — Эсфирь Медникова,
- 1923 — Үзбәк Байчура,
- 1924 — Александра Николаева,
- 1930 — Диләрә Зөбәерова, язучы, журналист.
- 1932 — Ирек Баһманов, Татарстанның халык артисты, Г.Тукай исемендәге дәүләт бүләге лауреаты.
- 1937 — Василий Роббек,
- 1938 — Владимир Отеллин,
- 1938 — Лидия Ганцева,
- 1939 — Валерий Лобановский, ССРБ футболчысы, Динамо Киев футбол такымы остазы.
- 1939 — Юрий Медведев,
- 1940 — Айрат Мәмлиев,
- 1945 — Юрий Иванов,
- 1946 — Рәшит Мостафин, баянчы, дирижер.
- 1948 — Анатолий Кривов,
- 1949 — Рафаэль Фәттахов,
- 1951 — Габделфәрт Шәрәфиев, Татар академия театры артисты.
- 1952 — Александр Ивченко,
- 1953 — Валерий Платонов,
- 1954 — Ралиф Сафин, бизнесмен, җырчы Алсуның әтисе.
- 1954 — Сергей Зозулин,
- 1956 — Җантүрә Сатыбалдиев,
- 1956 — Рәис Гаетов,
- 1972 — Булат Гильванов, рәссам.
- 1973 — Илфат Камалиев,
- 1973 — Павел Зубов,
- 1974 — Александр Моор,
- 1974 — Эдгарс Бурлаковс,
- 1975 — Иво Йосипович,
- 1978 — Оксана Лынив,
- 1978 — Седрик Руссел,
- 1984 — Денис Гроть,
- 1985 — Артем Тимофеев,
- 1986 — Ирина Шәйхелисламова, «фотомодель».
- 1993 — Иван Демаков,
- 1996 — Алия Карачурина, эстрада җырчысы, "Татар моңы" һәм Рәшит Ваһапов исемендәге яшь башкаручылар конкурсы лауреаты.
- 1998 — Анастасия Стальная,
- 1999 — Даяна Юшкова,
Вафатлар
үзгәртү
Шулай ук карагыз: Төркем:6 гыйнвар көнне вафатлар
- 1478 — Озын Хәсән,
- 1481 — Әхмәт хан,
- 1693 — IV Мәхмәт,
- 1829 — Йосеф Добровский,
- 1884 — Яков Борзенков,
- 1887 — Лев Сутковский,
- 1919 — Теодор Рузвельт, АКШ президенты.
- 1921 — Лев Карпов, инкыйлабчы, Бондюг химия заводы директоры (1915-1918 елларда).
- 1938 — Рафаил,
- 1953 — Арий Пазовский,
- 1959 — Сергей Львов,
- 1962 — Мәрзия Давытова, совет актрисасы, ССРБның халык артисты.
- 1967 — Вадим Бик,
- 1968 — Фатыйма Габитова, мөгаллимә, шагыйрә.
- 1973 — Миңнегол Биголов,
- 1975 — Александр Дымшиц,
- 1975 — Захар Могилевчик,
- 1976 — Әфрасияб Бәдәлбәйли,
- 1987 — Василий Нагибин,
- 1990 — Павел Черенков,
- 1993 — Рудольф Нуриев, татар балетмейстеры, балет артисты.
- 1994 — Людмила Атанова,
- 1995 — Әүвәл Сунарчин,
- 2009 — Булат Галиев,
- 2017 — Марсель Зарипов, язучы, журналист, Тукай бүләге иясе (1987).
- 2017 — Эдуард Вәлишин,
- 2019 — Анатолий Буганов,
- 2019 — Рәшит Мөхәмәтҗәнов,
- 2022 — Алмас Шәйхулов,
Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар
үзгәртү
Ислам үзгәртү
Христианлык үзгәртү
Көнбатыш Христианларда:
- Бала Гайсәнең бөтен дөньяга пәйда булу көне (сөннәттән һәм 3 хикмәт иясенең зиярәтеннән соң)
- Көнбатыш Христианлыкта (һәм
Болгарияда) – Гайсәнең Иордан елгасында чукыну йоласын үткәндә өчтән бер булган илаһи көчләрнең беренче күренеше - Көн изгеләре:
- Макра, († 287 ел) Реймс ягыннан
- Викунд, (†~807 ел) Саксония патшасы
- Уильфрида, († ~986 ел) Берген ягыннан
- Эрминолд († 1121 ел), башта Рейн елгасы буендагы Лорш бенедиктин монастыре аббаты, соңрак Регенсбургка якын булган Бруфлингда
- Гертруда, († 1358 ел), шатлыклы, крестьян нәселеннән, хатын кыз руханиләр җәмгыятенә керә, Голландияның Дэльфт шәһәре тирәсендәге Оостен урыныннан.
- Андрэ Корсини, († 1373 ел), Флоренцияда рухани, соңыннан Тосканияның Фиесоле шәһәрендә епископ
- Хуан дэ Рибера († 1611 ел), шатлыклы, Испанияның Валенсия провинциясендә архиепископ, маврларга каршы көрәшүче.
- Карл, Сецце шәһәреннән (°1613 ел – †1670 ел), Charles de Sezze Macchione, францискан монах
- Мария Репетто, († 1890 ел)
- Рита Амада дэ Езус, († 1913 ел)
- Рафаэла Мария Поррас, (°1850 ел – †1925 ел), шатлыклы, Кордоба тирәсендә туган, изге Йөрәк хезмәтчеләре җәмгыятенең оештыручысы.
- Андре Альфред Бессетте, (†1937 ел), монах, Канада
- Юлиан, Базилиса һәм дуслары, Антиохияда җәфа чигүчеләре
- Пэдро Томас
- Гий, Огсэр шәһәреннән, епископ
- Абесса, Триполи
.svg){kind=small}
Көнчыгыш христианларда:
- Раштуа алды кич
- Көн хәтерәләре:
- Роман, җәфа чигүче, Оттоман төрекләр ягыннан (1695 ел)
- Феофан суфый, (1894 ел)
- Русиядагы яңа җәфа чигүчеләре – Андрей, рухани, һәм аның белән Лидия, Домница, һәм Мария (1919 ел)
- Николай, Валаам монастыренда монах, (1824 ел)
- Сергий Яновский, Аляскадагы «изге» Герман шәкерте, (1876 ел)
- Лаврентий, Чернигов монастыреның аксакалы (1950 ел)
Бердәм Католик һәм Православ изгеләре:
Исем бәйрәмнәре
үзгәртү
Агафья Андрей Антиох Артем Афродисий Ахмед Бальтазар Болемир Вильтруд Витимион Гаспар һәм ясалмалары: Гаспарда, Гаспардина, Яспер, һ.б. Евгения Евсузий Иакинф һәм Акинф, Акинфий, Акинтий, Гиакинт, Гиацинт, Иакинт Иннокентий Йедрзей Йордан һәм кыз хатын исеме: Йордана Карол Кацпер Клавдия Кюбра Маномир Меланиуш Мельхиор Мелэн Миловит Николай һәм Миколай, Микола Норман Пиа Прот Рафаэлла Сергей Теофаний Тифен һәм ясалмалары: Тиффани (инглизчә), Феофания (грекча), һ.б. Филипп Фотын Фотына Эпифания
Башка диннәр/ышанулар үзгәртү
- Растафари хәрәкате – Хайли Селассиның тууын бәйрәм итү
Сынамышлар үзгәртү
- Алтынчы гыйнварда салкын булса, урак вакытында бик эссе булыр. Әгәр җылы булып, кар яуса, һәр ашлык уңар. Әгәр ябалак кар яуса, борчак белән чикләвек уңар.
Шулай ук карагыз үзгәртү
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 (ингл.) Holidays and observances
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 (фр.) Célébrations
- ↑ 3,0 3,1 3,2 (рус.) Праздники
- ↑ (рус.)Святое Рождество Христово и Богоявление в Армении
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 (пол.) Święta
- ↑ (ингл.) American Forces Press Service. Iraqi Army Day Celebrates Service, Honors Sacrifice. U.S. Department of Defense. 6 January 2013 тикшерелгән.
- ↑ 7,0 7,1 (ингл.) Little Christmas 2013 елның 7 гыйнвар көнендә архивланган.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 (исп.) Celebraciones
- ↑ (исп.) Día de los Reyes Magos
- ↑ (италь.) Feste e ricorrenze
- ↑ (италь.) Festa della Befana in Italia
- ↑ (ингл.) Pathet Lao anniversary(үле сылтама)
- ↑ (исп.) Días Feriados en Uruguay 2015 елның 2 июль көнендә архивланган.
- ↑ (фр.) Journées Mondiales & Internationales pour enfants, Orphelins, Jeunesses et contre le SIDA 2016 елның 5 март көнендә архивланган.
- ↑ (фр.) Journée Internationale en faveur des Orphelins de Guerre 2014 елның 5 гыйнвар көнендә архивланган.
- ↑ 16,0 16,1 (порт.) Feriados e eventos cíclicos
- ↑ (ингл.) Christmas in Iceland 2013 елның 2 декабрь көнендә архивланган.
- ↑ UNESCOPRESS (30 September 2009). Press Release No. 2009-105. UNESCO. 30 September 2009 тикшерелгән.
- ↑ (ингл.) The Three Wise Men Day Dia de Reyes 2014 елның 11 октябрь көнендә архивланган.
- ↑ (ингл.) Dia de Reyes, the story of Los Tres Reyes Magos
- ↑ (исп.) Día de la Enfermera
- ↑ (пол.) Dzień Filatelisty
- ↑ (ингл.) Dezome-shiki
Cылтамалар үзгәртү
- Календарь событий Calend.ru
- Православ исемнәре һәм көн бәйрәмнәре
- Portal Sao Francisco (Бразилия)
- Бөтендөнья Католикларның очрашу порталы, испан телендәге көн изгеләре бүлеге
- Франсыз телле дөнья көннәре порталы