2022 ел
 |
Бу мәкаләдә яки мәкалә өлешендә көтелгән вакыйгалар турында мәгълүмат бар. Монда әле булмаган вакыйгалар тасвирланган.
|
2022 (ике мең егерме икенче) ел — кәбисә булмаган ел, милади тәкъвим буенча шимбә көнне башлана. Бу безнең эраның 2022 елы, III меңьеллыкның 22 елы, XXI гасырның 22 елы, XXI гасырның 3 унъеллыгының 2 елы, 2020 елларның 3 елы.
| Еллар |
|---|
| 2018 · 2019 · 2020 · 2021 — 2022 — 2023 · 2024 · 2025 · 2026 |
| Унъеллык |
| 2000-еллар · 2010-еллар — 2020-еллар — 2030-еллар · 2040-еллар |
| Гасырлар |
| XX гасыр — XXI гасыр — XXII гасыр |
ВакыйгаларҮзгәртү
- Татарстан президентының 2021 елның 9 октябрендәге УП―88 Указы һәм Татарстан Республикасы Министрлар кабинетының 2021 елның 8 ноябрендәге 2258-р боерыгы белән,
Татарстанда «2022 ел ― Цифрлаштыру елы» (рус. 2002 год ― Год цифровизации) итеп игълан ителгән [1]. - Россия Президенты Владимир Путин 2021 елның 30 декабрендәге 745нче Указы белән
Россиядә 2022 елны «Россия халыкларының мәдәни мирас елы» (рус. Год культурного наследия народов России) итеп билгеләгән [2]. - 21 февраль —
Россия Федерациясе Президенты Владимир Путин боерыгы нигезендә Донецк Халык Республикасы (ДХР) һәм Луганск Халык Республикаларының (ЛХР) дипломатик танылуы урын ала. - 24 февраль —
РФ кораллы көчләре күрше 
Украина эчендә хәрби чаралар башлады. - 22 апрель — Донецк Халык Республикасы мөселманнарының Диния нәзарәте оеша.
- Футбол буенча дөнья чемптонаты, 2022.
.svg){kind=small}
ВафатларҮзгәртү
ГыйнварҮзгәртү
- 5 гыйнвар ― Филзә Хәмидуллин (86), икътисад фәннәре докторы (1981), профессор. КДФИИ ректоры (1980―1990), ТР ФА әгъза-мөхбире. Федерация Советы әгъзасы (2003—2005). Татарстанның атказанган икътисадчысы [3].
- 6 гыйнвар ― Алмас Шәйхулов (76), филология фәннәре докторы (2001), профессор, БДУ татар филологиясе кафедрасы укытучысы, Башкортстанның атказанган фән эшлеклесе (2011)[4].
- 11 гыйнвар ― Мансур Хәснулин (79), Татарстан Премьер-министры урынбасары (1992―1994), Татарстанның атказанган химигы[5].
- 11 гыйнвар ― Валентина Сорокина (85), Социалистик Хезмәт Каһарманы (1976)[6]
ФевральҮзгәртү
- 8 февраль ― Игорь Носов (43), «“Иннополис” АИЗ» ААҖ генераль директоры (2013―2018) [7].
- 15 февраль ― Зөфәр Гыймаев (71), рәссам, Тукай бүләге иясе (2005)[8].
- 22 февраль ― Ягъсуф Шәфыйков (85), язучы, публицист[9].
- 27 февраль ― Илдар Низамов (85), язучы, публицист, филология фәннәре докторы (1996), профессор [10].
МартҮзгәртү
- 2 март ― Альберт Салабаев (80), ТАССР (1991 елдан ТР) юстиция министры (1987―2004)[11].
- 3 март ― Земфира Досаева (84), Тинчурин театры актрисасы, ТАССР халык артисты (1990) [12].
- 5 март ― Рифкать Имаев (74), шагыйрь, Татарстанның атказанган химигы, Хөрмәт Билгесе ордены кавалеры [13].
- 10 март ― Әбелхәер Сафиуллин (1943―2022), 1989―1990 һәм 1997―2016 елларда «Нур» театрының баш режиссеры. БР атказанган сәнгать эшлеклесе (2003)[14].
АпрельҮзгәртү
- 13 апрель ― Мәрьям Арсланова (96), Татарстан радиосы дикторы, ТАССР атказанган мәдәният хезмәткәре (1977)[15].
- 17 апрель ― Искәндәр Галимов (61), Яр Чаллының Үзәк районы хакимияте башлыгы (2012-2022 елларда)[16].
- 30 апрель ― Зиннәтулла Гыйззәтуллин (97), Спас районында Бөек Ватан сугышының соңгы ветераны [17].
МайҮзгәртү
- 3 май ― Станислав Шушкевич (87), Беларусь Республикасы Югары Советы рәисе (1991―1994)[18].
- 3 май ― Эсфир Яһудин (73), язучы, драматург [19].
- 14 май ― Ренат Ибраһимов (75), җырчы, ТАССР (1980) һәм РСФСР (1981) халык артисты. Тукай премиясе лауреаты (1979) [20].
- 16 май ― Ридик Фәсхетдинов (82), баянчы, БАССР халык (1982), РСФСР атказанган (1989) артисты. [21].
ИюньҮзгәртү
- 9 июнь ― Муса Мөлеков (85), «Кызыл таң» газетасының баш мөхәррире (1986–1991)[22].
- 24 июнь ― Фатих Сибәгатуллин (72), сәясәтче, V, VI, VII чакырылыш Россия Дәүләт думасы депутаты, җәмәгать эшлеклесе [23].
- 28 июнь ― Тамара Халитова (75), 1995―2002 елларда Әлмәт театры директоры, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре (1998) [24].
ИюльҮзгәртү
- 17 июль ― Раушания Юкачева (63), Камал театры актрисасы, Татарстанның халык артисты[25].
АвгустҮзгәртү
- 4 август ― Рифат Исләев, икътисад фәннәре докторы (1995), профессор (Санкт-Петербург)[26].
- 8 август ― Анатолий Луппов (93), композитор, пианист, педагог. Татарстанның Тукай премиясе лауреаты[27].
- 30 август ― Михаил Горбачёв (91), СССР президенты (1990—1991)[28].
СентябрьҮзгәртү
- 1 сентябрь ― Равил Мәганов (67), ЛУКОЙЛ вице-президенты[29][30].
- 8 сентябрь ― Елизавета II (96), Бөекбритания королевасы[31][32].
- 12 сентябрь ― Альберт Галиев (81), СССР ФА академигы [33].
- 17 сентябрь ― Рәшит Госманов (85), РФ атказанган рәссамы[34].
- 24 сентябрь ― Ринат Сабиров (55), «Газпром межрегионгаз Казан» АҖ генераль директоры[35].
ИскәрмәләрҮзгәртү
Г. Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреатларыҮзгәртү
- Анатолий Николай улы Егоров, рәссам ― «Казан өстендә ай» гобеленнар циклы өчен[36]
- Лемон Лерон улы Леронов (Ләбиб Лерон), язучы ― балалар өчен «Җил көймәсе», «Әкиятче малай» китаплары өчен[36].
Нобель премиясе лауреатларыҮзгәртү
ИскәрмәләрҮзгәртү
- ↑ Распоряжение Кабинета министров Республики Татарстан от 8.11.2021 2258-р. Татарстан Республикасының Хокукый мәгълүмат рәсми порталы
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 30.12.2021 № 745 ∙ Официальный интернет-портал правовой информации(рус.)
- ↑ Казанда Филзә Хәмидуллин белән хушлаштылар. Татар-информ, 6.01.2022
- ↑ Тел галиме Алмас Шәйхулов вафат. Татар-информ, 6.01.2022
- ↑ Татарстан җитәкчелеге элекке вице-премьер Хәснулинның вафатына бәйле кайгы уртаклаша. Татар-информ, 12.02 2022
- ↑ Людмила Жаренова. В Аксубаевском районе простятся с Героем Соцтруда Валентиной Васильевной Сорокиной. aksubayevo.ru, 11.01.2022
- ↑ Скончался бывший гендиректор ОЭЗ «Иннополис» и «Алабуга» Игорь Носов. business-gazeta.ru, 8.02.2022(рус.)
- ↑ Рузилә Мөхәммәтова. Күренекле рәссам Зөфәр Гыймаев «Казан нуры» мәчетеннән соңгы юлга озатыла. Татар-информ, 16.02.2022
- ↑ Скончался бывший руководитель пресс-службы мэрии, писатель Ягсуф Шафиков. chelny-biz.ru, 22.02.2022
- ↑ Татар журналистикасының олуг галиме – Илдар Низамов вафат. Азатлык радиосы, 27.02.2022
- ↑ Павел Климчак. Татарстанның элеккеге юстиция министры белән хушлашу Казанның Арча зиратында узачак. Татар-информ, 3.03.2022
- ↑ Рузилә Мөхәммәтова. Татарстанның халык артисты, Тинчурин театры ветераны Земфира Досаева вафат. Татар-информ, 03.03.2022
- ↑ Танылган шагыйрь Рифкать Имаев вафат. Татарстан Язучылар берлеге, 5.03.2022
- ↑ В Уфе ушел из жизни один из основоположников Татарского театра «Нур» Абылхаер Сафиуллин. ИА Башинформ, 10.03.2022(рус.)
- ↑ Легендар диктор Мәрьям Арсланова вафат. Интертат, 13.04.2022
- ↑ Татарстан чаңгычысы Камчаткада чаңгы марафоны вакытында вафат булган. Татар-информ, 17.04.2022
- ↑ Спас районында Бөек Ватан сугышының соңгы ветераны белән хушлаштылар. Татар-информ, 3.5.2022
- ↑ Белоруссиянең беренче җитәкчесе үлде. Интертат, 4.05.2022
- ↑ Язучы, драматург Эсфир Яһудин вафат. Татарстан Язучылар берлеге
- ↑ Россиянең халык артисты Ренат Ибраһимов вафат. Татар-информ, 14.05.2022
- ↑ Ләйлә Аралбаева. Ушел из жизни легендарный башкирский баянист Ридик Фасхитдинов. ИА «Башинформ», 16.05.2022
- ↑ В Уфе ушел из жизни бывший главный редактор газеты «Кызыл таӊ» Муса Мулюков. ИА «Башинформ», 10.06.2022
- ↑ Фатих Сибагатуллин вафат. Татар-информ, 24.06.2022
- ↑ Әлмәт театрының элеккеге директоры Тамара Халитова вафат. Татар-информ, 29.06.2022
- ↑ Рузилә Мөхәммәтова. Татарстанның халык артисты Раушания Юкачева вафат. Татар-информ, 17.07.2022
- ↑ Татар халкының үсеш стратегиясен әзерләүдә катнашкан профессор Рифат Исләев вафат. Татар-информ, 4.08.2022
- ↑ Лиля Шайхутдинова. «Его ученики становились основателями композиторских школ»: скончался Анатолий Луппов. Татар-информ, 8.08.2022
- ↑ Умер Михаил Горбачев. РИА Новости (2022-08-30). 2022-08-29 тикшерелгән.
- ↑ Погибший в ЦКБ топ-менеджер "Лукойла" страдал от болезни сердца. РЕН ТВ, 01.09.2022
- ↑ Причиной смерти главы совета директоров «Лукойла» назвали суицид. Lenta.ru, 01.09.2022
- ↑ Queen Elizabeth II has died, Buckingham Palace announces. BBC News (2022-09-08).
- ↑ Умерла королева Елизавета II. ТАСС (2022-09-08).
- ↑ Космосны тикшерүче танылган академик Альберт Галиев вафат. Татар-информ, 14.09.2022
- ↑ Казанда Россиянең атказанган рәссамы Рәшит Госманов вафат булды. Татар-информ, 18.09.2022
- ↑ «Был предан своей отрасли и своему делу»: в Казани простились с Ринатом Сабировым. Татар-информ, 25.09.2022
- ↑ 36,0 36,1 Рустам Минниханов: Творчество Тукая — путеводная звезда для татарского народа. Татар-информ, 26.04.2022(рус.)