14 сентябрь
14 сентябрь — Милади тәкъвимендә тугызынчы айның ундүртенче көне. Ел ахырына кадәр 108 көн кала.
| ← сентябрь → | ||||||
| Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
| 2023 ел | ||||||
Дөнья тарихында бу көн:
Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар
үзгәртү
Халыкара
үзгәртү
Милли
үзгәртү
Гватемала — Сан-Хасинто көне[1].
Мексика — Милли карро (традицион атта йөрүче) көне[2][3].
Никарагуа — Сан-Хасинто бәрелешендә (англ.) җиңүне бәйрәм итү (англ.) көне, 1856-1857 Никарагуа милли сугышының (испан.) бер вакыйгасы.
Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре
үзгәртү
Һөнәри үзгәртү
Өлкә үзгәртү
Бразилия:
Мату-Гросу штатындагы 
Синоп (русск.) шәһәре нигезләнүе көне (1974).
Мату-Гросу-ду-Сул штатындагы Фигейран (русск.) шәһәре нигезләнүе көне (2003).
Риу-Гранди-ду-Сул штатындагы 
Виаман (русск.) шәһәре нигезләнүе көне (1741).
Сан Паулу штатындагы 
Президенти-Пруденти (русск.) шәһәре нигезләнүе көне (1917).
Венесуэла — 
Лара штатына кергән 
Баркисимето (русск.) шәһәре нигезләнү көне.[4].- Мексика —
Чьяпас штатының барлыкка килү көне (англ.) .
Вакыйгалар
үзгәртү
- 1812 — 1812 елгы рус-француз сугышы: Наполеон гаскәрләре
Мәскәүгә керә. - 1853 —
/
Госманлы империясе 
/
Россия империясенә сугыш игълан итә. Кырым сугышына (русск.) әзерләнү башлана. - 1954 — Ырынбур өлкәсендә атом коралы кулланып, хәрби укулар уза.
- 1960 — Багдадта
ОПЕК (русск.) оешмасы оештырыла. - 2003 — Референдум нәтиҗәсендә
Эстония 
Аурупа Берлегенә кушыла. - 2020 — Татарстан Президентын сайлауларда сайлаучыларның 83,28 % тавышын җыеп (1 939 316 сайлаучы аңа тавышын биргән), Рөстәм Миңнеханов өченче срокка Татарстан президенты итеп сайлана[5].
.svg){kind=small}
Туулар
үзгәртү
Шулай ук карагыз: Төркем:14 сентябрь көнне туганнар
- 1384 — Хәлил Солтан,
- 1769 — Александр Һумбольдт, алман галиме.
- 1819 — Мария Росетти,
- 1856 — Гыйниятулла Капкаев, мөселман дин һәм җәмәгать эшлеклесе, Ырынбур мөселман диния нәзарәте (1893-1917) казые.
- 1864 — Роберт Сесил, британияле юрист, Тынычлык өчен Нобель премиясе лауреаты.
- 1870 — Висенте Лекуна,
- 1886 — Эрих Һөпнер, алман хәрби эшлеклесе.
- 1891 — Иван Виноградов,
- 1893 — Иоаким Максимов-Кошкинский,
- 1895 — Сергей Смирнов,
- 1900 — Михаил Павелкин,
- 1901 — Андрей Власов, совет гаскәр башлыгы.
- 1902 — Николай Камов,
- 1904 — Алексей Дугин,
- 1904 — Семен Игнатьев, Совет фирка-дәүләт эшлеклесе.
- 1908 — Иосиф Кисселһоф,
- 1912 — Гали Мәҗитов, Советлар Берлеге каһарманы, авиация штурманы.
- 1912 — Хәсән Заманов, Советлар Берлеге Каһарманы.
- 1913 — Аннализа Эриксон,
- 1913 — Максим Дмитриев, Советлар Берлеге каһарманы, танкчы.
- 1922 — Иван Максимча,
- 1922 — Иван Субботин,
- 1924 — Александр Спиридонович Артемьев,
- 1925 — Иосиф Поляковский,
- 1925 — Йөзем-Ирек Рахманкулова, хәрби тәрҗемәче, тел галиме.
- 1930 — Тамара Гродскова,
- 1936 — Анатолий Вачаев,
- 1937 — Рамил Әхтәмов,
- 1938 — Винир Җанбәков,
- 1938 — Рүзәл Йосыпов,
- 1939 — Анатолий Булатов,
- 1943 — Сергей Матюшин,
- 1948 — Александр Чиндаров, ССРБ, Россия хәрби эшлеклесе.
- 1949 — Светлана Лобастова,
- 1951 — Данкан Һолдейн,
- 1952 — Рөстәм Мөхәммәдиев,
- 1957 — Лариса Абрамова,
- 1958 — Нурлан Нурумов,
- 1958 — Рамил Исламов, әдәбият белгече.
- 1961 — Илдар Әхмәтвәлиев,
- 1964 — Акылбәк Жапаров,
- 1965 — Дмитрий Медведев, Россия экс-президенты.
- 1967 — Олег Гомерзаков,
- 1983 — Эми Уайнхаус,
- 1985 — Ванесса Фернандеш,
- 1985 — Диләрә Ваһапова, рус телле җырчы һәм җырлар авторы.
Вафатлар
үзгәртү
Шулай ук карагыз: Төркем:14 сентябрь көнне вафатлар
- 1321 — Данте Алигьери, мәшһүр итальян шагыйре.
- 1712 — Джованни Кассини, итальян астрономы.
- 1774 — Яков Брандт,
- 1897 — Владимир,
- 1901 — Вильям Мак-Кинли,
- 1916 — Хосе Эчегарай,
- 1927 — Айсәдора Дункан, американ биючесе.
- 1937 — Томаш Масарик, чех фәлсәфәчесе,
/
Чехословакиянең беренче президенты. - 1938 — Сөләйман Еналиев, күз табибе, сәламәтлек саклау эшен оештыручы.
- 1942 — Николай Столбов,
Советлар Берлеге каһарманы. - 1966 — Җәмал Гүрсал,
- 1976 — Анатолий Нефедьев,
- 1979 — Мифтахетдин Шәймөхәммәтов,
- 1982 — Гордей Филиппов,
- 1982 — Грейс Келли,
- 1984 — Габдулла Ходайяров,
- 1991 — Павел Фролов,
- 1991 — Шамил Хәмзин,
- 1998 — Евгений Вагнер,
- 2008 — Гафифә Корбанова,
- 2009 — Гүрги Басыйров,
- 2010 — Геннадий Герасимов,
- 2010 — Түләпбиргән Каепбиргәнов,
- 2011 — Рудольф Мөссбавер,
- 2012 — Алексей Берючевский, ССРБ футбол уенчысы һәм тренеры.
- 2012 — Ренат Шәрибҗанов, музыкант һәм популяр җырлар авторы.
- 2015 — Юрий Афанасьев, тарих галиме, профессор.
- 2019 — Муса Сираҗи, шагыйрь.
- 2020 — Ринат Харисов,
- 2020 — Хәмдүнә Тимергалиева,
- 2023 — Флюра Сөләйманова,
.svg){kind=small}
Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар
үзгәртү
Исем бәйрәмнәре
үзгәртү
Шулай ук карагыз үзгәртү
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ Никарагуа милли сугышы (испан.) дәвамында Үзәк Америка альянс көчләрендә Гватемала гаскәрләре катнашмады, бердән-бер гватемалалы — командир Хосе Виктор Завала
- ↑ Бүген Мексикада милли гадәт булган атта йөрүчеләр көне, "Эль Мундо де Кордоба" (испан.)
- ↑ Бүген 14 сентябрь Мексикада милли гадәт булган атта йөрүчеләр көне, "www.analitica.com" (испан.), archived from the original on 2012-12-16, retrieved 2012-09-13
- ↑ Баркисимето нигезләнүе көненнән 455 ан тулды, "www.venelogia.com" 14.09.2007(испан.)
- ↑ Регина Хисамова. Минниханов в третий раз стал президентом Татарстана(үле сылтама). Азатлык радиосы, 14.09.2020