1930 ел
1930 (бер мең тугыз йөз утызынчы) ел — кәбисә булмаган ел, милади тәкъвим буенча чәршәмбе көнне башлана. Бу безнең эраның 1930 елы, II меңьеллыкның 930 елы, XX гасырның 30 елы, XX гасырның 3 унъеллыгының 10 елы, 1930 елларның 1 елы. 1930 елдан бирле 94 ел үтте.
Еллар |
---|
1926 · 1927 · 1928 · 1929 — 1930 — 1931 · 1932 · 1933 · 1934 |
Унъеллык |
1910-еллар · 1920-еллар — 1930-еллар — 1940-еллар · 1950-еллар |
Гасырлар |
XIX гасыр — XX гасыр — XXI гасыр |
Вакыйгалар
үзгәртү- 18 февраль — Америка астрономы Клайд Томбо Кояш системасының тугызынчы планетасы Плутонны ача.
- 8 март — Һиндстанда Маһатма Ганди җитәкчелеге астында граждан буйсынмау кампаниясе башланды.
- 27 февраль — Казанда «Эшче» операсының премьерасы.
- 24 март — Плутон планетасына исем бирелә.
- 13 май — Казан коммуналь-төзелеш институты барлыкка килә.
- 13 июль — Уругвайда беренче футбол буенча дөнья чемпионаты башлана.
- 22 июль — Совет хөкүмәте күмәк хуҗалыкларда акча түләүләрен «хезмәт көннәре» белән алыштыра.
- 26 июль — ТАССР 46 районга бүленә (аңарчы 8 район/кантон кына була).
- 16 август — Беренче тавышлы төсле мультфильм ясалды.
- 31 август — ТАПП җыелышында «җидегәнчелек» эше тикшерелә.
- 19 сентябрь — Казан университетының өч факультетында 1-3 курсларда татар теле мәҗбүри укытыла башлый.
- 29 ноябрь — Сталино шәһәрендә профсоюзларның бөтенукраина шурасы, Украина КП(б)-ның Сталино өлкә комитеты органы «Пролетар» (соңыннан «Донбасс эшчесе») гәзите чыга башлый.
Туулар
үзгәртүШулай ук карагыз: Төркем:1930 елда туганнар
- 9 гыйнвар — Диләрә Зөбәерова, язучы, журналист.
- 11 декабрь — Әнвәр Әфләтунов, лингвист, Башкортстан татарлары диалектологиясе буенча белгеч.
- 17 гыйнвар — Барлас Камалов, язучы.
- 7 февраль — Марат Мөлеков, сәясәт эшлеклесе, Бөтендөнья Татар Иҗтимагый Үзәге беренче президенты.
- 8 март — Җәвит Акчурин, фотохәбәрче, КФУ доценты.
- 24 март — Хәсән Сарьян, язучы.
- 2 апрель — Рамазан Ихсанов, артист.
- 2 апрель — Абдулла Сәлахетдинев, журналист, язучы, җырлар авторы.
- 8 апрель — Рәшит Мәрдиханов, артист.
- 14 апрель — Таһир Нурмөхәммәтов, татар тәрҗемәчесе.
- 15 апрель — Җәүдәт Гыйләҗетдинов, татар галиме.
- 23 апрель — Илдус Ахунҗанов, тәнкыйтьче.
- 25 апрель — Фердинанд Фарсин, артист.
- 1 май — Резеда Вәлиева, татар язучысы.
- 10 май — Мәхмүт Нигъмәтҗанов, фольклорчы.
- 15 май — Мәгъсүм Хуҗин, язучы.
- 11 июнь — Мәрзия Фәйзуллина, язучы, шагыйрә.
- 25 июнь — Мансур Хәсәнов, татар галиме.
- 26 июнь — Азат Абдуллин, язучы, драматург («Унөченче рәис» авторы).
- 5 июль — Мәсгут Имашев, татар композиторы.
- 5 июль — Ирина Колмогорцева, рәссам.
- 20 июль — Олег Анофриев, РФ кино һәм театр актеры, РФ халык артисты.
- 31 июль — Фуат Ганиев, татар галиме.
- 5 август — Нил Армстронг, АКШ астронавты, Айга аягы баскан беренче кеше.
- 15 август — Шәмши Калдаяков, казакъ композиторы.
- 23 август — Рәфхат Мәкъсүтов, профессор, техник фәннәр докторы.
- 29 август — Иделбикә (чын исеме Лена Сабитова-Садыйкова), татар шагыйрәсе.
- 9 сентябрь — Габделбәр Гарифҗанов, татар галиме.
- 30 сентябрь — Люция Фарсина, татар актрисасы.
- 12 октябрь — Габделхак Саматов, күренекле Ислам эшлеклесе.
- 20 октябрь — Вахит Юныс, татар язучысы.
- 27 октябрь — Роза Җиһаншина, татар актрисасы, Татарстанның атказанган артисткасы.
- 6 ноябрь — Энгель Нигъмәтуллин, татар галиме.
- 9 ноябрь — Эдуард Касыймов, язучы.
- 14 ноябрь — Ифрат Хисамов, татар композиторы.
- 15 ноябрь — Фәтхерахман Әхмәдиев, композитор.
- 15 ноябрь — Гомәр Мәрдәнов, актер, режиссер, Әтнә театрына нигез салучы.
- 17 ноябрь — Габделфәрт Вәлиев, татар галиме.
- 19 ноябрь — Фәрит Сәйфелмөлеков, журналист.
- 1 декабрь — Мөхәммәт Мәһдиев, язучы.
Вафатлар
үзгәртүШулай ук карагыз: Төркем:1930 елда вафатлар
- 21 март — Гыйниятулла Капкаев, мөселман дин һәм җәмәгать эшлеклесе, Ырынбур мөселман диния нәзарәте (1893-1917) казые.
- 7 июль – Артур Конан Дойль, инглиз язучысы.
- 14 июль — Сабит Яхшыбаев, беренче татар сәхнә рәссамы.
- 12 август — Шәһит Әхмәдиев (40), татар язучысы, журналист, революционер.
- 29 сентябрь ― Илья Репин, рус рәссамы.
- 23 октябрь — Иван Яковлев, чуаш мәгърифәтчесе.