Донецк (рус. Донецк, укр. Донецьк [Донэцьк]) — Украина көньяк-көнчыгышында урнашкан шәһәр. Украинаның икътисади, мәдәни, сәяси үзәкләренең берсе.

Донецк
Карта
Ил Украина
Координатлар 48°0'32"тн, 37°48'15"кнч
Башлык Кулемзин Алексей Валерьевич[d][1]
Беренче телгә алу 1869
Элеккеге исемнәр Юзовка, Сталино
Мәйдан 570 км²
Халык саны 955 041[2] кеше
Сәгать кушагы UTC+2
Телефон коды (+380) 62
Почта индексы 83000 — 83497
Рәсми сайт mer.dn.ua/
Кардәш шәһәрләр Тронһейм, Вилнүс[3][4], Таранто, Бохум[5][6], Шеффилд, Шарлеруа, Питтсбург, Мәскәү, Нарва, Катовитсе, Ростов-на-Дону, Кутаиси[d], Батум[7][8], Гомель, Акмәсҗит[9], Улан-Удэ[10], Филибә[d][11], Острава һәм Курск[12]
Бүләкләр Ленин ордены
Донэцьк, Кальмиус елгасы

Донецк өлкеседә күп татарлар яши. Донецк hәм Донецк өлкәсенең үзәк мәчете — Әхәт Җәми.

География үзгәртү

Шәһәр Донбасс үзәгендә, Азак диңгезеннән 95 километр төньяграк урнашкан. Шәһәр аша дүрт елга ага: Кальмиус, Бахмутка, Асмоловка һәм Черепашкина.

Донецкидан эре шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча)
  Санкт-Петербург ~ 1776 км
  Киев ~ 730 км
  Полтава ~ 398 км
  Мәскәү 1023 км
  Харьков ~ 293 км
  Сарытау ~ 910 км
  Луганск ~ 152 км
  Варшава ~ 1562 км
  Брүссел ~ 2814 км
  Илбау ~ 1176 км
  Днепр ~ 250 км
 
Җилләр розасы
  Красный Луч ~ 102 км
  Волгоград ~ 620 км
  Бүкрәш ~ 1258 км
  Әдис ~ 730 км
  Симферополь ~ 547 км
  Мариуполь ~ 113 км   Ростов-на-Дону ~ 253 км
  Новороссийск ~ 648 км
  Бакы ~ 1544 км

Климат үзгәртү

Донецк климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 13,0 16,0 21,3 31,0 34,6 38,0 37,8 40,0 33,9 32,7 20,5 15,0 40,0
Уртача максимум, °C −1,3 −0,9 5,3 14,5 20,9 24,8 27,3 26,8 20,7 13,1 8,5 −0,3 13,3
Уртача температура, °C −4 −3,9 1,6 9,5 15,5 19,3 21,6 20,9 15,4 8,8 3,7 −2,8 8,8
Уртача минимум, °C −6,7 −7 −2,1 4,6 10,0 13,8 15,9 15,0 10,0 4,5 −1,1 −5,4 4,3
Абсолют минимум, °C −32,2 −31,1 −21 −10,6 −2,4 2,1 6,0 2,2 −6 −10 −22,2 −28,5 −32,2
Явым-төшем нормасы, мм 37 32 34 38 46 65 51 37 36 37 38 41 492


Тарих үзгәртү

Шәһәр уэльслы Җон Юз тарафыннан металлургия заводы янындагы бистә буларак Юзовка исеме астында нигезләнгән. 1917 елда Юзовкага шәһәр статусы бирелгән.

1919—1925 елларда — губерна үзәге.

1924 елда шәһәргә Сталино исеме кушылган. 1932 елдан өлкә үзәге булып тора. 1961 елда исеме Донецк итеп үзгәртелгән.

Эчке бүленеш үзгәртү

 

Донецк 9 районына бүленә:

  1. Будённый районы
  2. Ворошилов районы
  3. Калинин районы
  4. Киев районы
  5. Киров районы
  6. Куйбышев районы
  7. Ленин районы
  8. Петров районы
  9. Пролетариат районы

 Татар матбугаты үзгәртү

1930—1939 елларда шәһәрдә татар телле «Donʙass eşcese» («Донбасс эшчесе») гәҗите нәшер ителгән.

Спорт үзгәртү

Моны да карагыз үзгәртү

Сылтамалар үзгәртү

Искәрмәләр үзгәртү