Лев Сутковский
Сутковский Лев Фомич (Куприанович) (1821—1886) — Россия хирургы, оператив хирургия кафедрасы буенча Казан Император университеты профессоры, хакыйкый дәүләт киңәшчесе.
| Җенес | ир-ат |
|---|---|
| Ватандашлык |
 Россия империясе[1] |
| Туу датасы | 1820[2] яки 1821[1] |
| Үлем датасы | 25 декабрь 1886 (6 гыйнвар 1887)[1] яки 1887[2] |
| Һөнәр төре | хирург |
| Эш урыны | Казан хәрби госпитале[1] һәм Казан Император университеты[1][2] |
| Әлма-матер | Виленская медико-хирургическая академия[d][1] һәм Казан Император университеты |
| Гыйльми дәрәҗә | профессор[1] |
| Академик дәрәҗә | медицина докторы[d][1] |
| Гражданский чин | хакыйкый дәүләт киңәшчесе |
Биографиясе
үзгәртүЛев Сутковский 1821 елда туган; дворяннардан, дин тоту буенча — католик. Вилен медицина-хирургия академиясендә укыган, аннан 1840 елның көзендә Император Казан университетына белем алу өчен академия буенча берничә иптәше белән бергә озатыла, аның курсын 1843 елда 1 нче бүлекчә табибы исеме һәм алтын медаль белән тәмамлый, шул ук вакытта университетта хирургия клиникасының ассистент итеп калдырыла.
1845 ел ахырында, Император Казан университеты каршында Сутковскийны «калдыру вакыты» профессор Елачич тәкъдиме буенча, "аңа сынауга әзерләнергә һәм приват-доцент дәрәҗәсенә әзерләнергә мөмкинлек бирү" максаты белән дәвам ителә. 1847 елдан башлап Сутковский студентлар хастаханәсе каршында табиб вазифасын башкара. 1848 елның гыйнварында ул медицина докторы дәрәҗәсенә лаек була, ә шул ук елның августында десгурмия укыту йөкләмәсе белән оператив хирургия кафедрасы буенча доцент кебек раслана[3].
1848 елның көзеннән алып 1851 елның көзенә кадәр ул Казан хәрби госпиталенең кече ординаторы була. 1849 елның 10 февралендә Лев Фомич Сутковский оператив хирургия адъюнкты белән раслана, 1853-1854 уку елында ул акушерлык кафедрасына дәгьва кыла, шуңа бәйле рәвештә университет советында бәхәс килеп чыга, аннан күренгәнчә, профессорларның Л.Ф. Сутковскийның профессиональ сыйфатлары турындагы фикерләре каршылыклы була; Шуңа да карамастан, 1854 елның февралендә аңа яралгының физиологиясен һәм йөклелек һәм бала табу турындагы тәгълиматларны уку йөкләнгән була[3].
1858 елның августында Лев Фомич Сутковский «фәнни камилләштерү өчен» чит илгә командировкага җибәрелә, аннан 1859 елның ноябрендә һәм 1860 елның 16 гыйнварында оператив хирургия кафедрасы буенча экстраординар профессор итеп сайлана, өстәвенә хирургия кабинеты белән җитәкчелек итә. 1861 елның февралендә ординар профессор исеменә күтәрелә[4][3].
1868 елда Лев Фомич Сутковский хакыйкый дәүләт киңәшчесе була[5]
1871 елның сентябрендә Сутковскийның уку-укыту хезмәтенең 25 еллыгы тәмамлана, ул тагын биш елга калырга теләк белдерә, ләкин башкалага озатыла һәм ноябрьдә Казан университетыннан азат ителә.[3].
Сутковскийны белгән кайбер замандашлары раславынча, ул бик саран булган, пычрак киенгән, чөнки бу авырулар өчен куркыныч, авыр холыклы һәм үз белгечлеге буенча бик саран фәнни багаж белән булган, аны, әйтергә кирәк, үзе дә аңлаган. Үз эшчәнлеге ахырында ук ул гади тыңлаучы булып профессор П.Ф. Лесгафт укыган анатомия курсларына языла. Әмма шул ук кешеләрнең сүзләре буенча ул оста техник-оператор һәм авыруларга җылы караган намуслы табиб була[3].
Лев Фомич Сутковский 1886 елның 25 декабрендә вафат була[3][6].
Библиография
үзгәртүАвтор яшәгән вакытта Сутковскийның фәнни эшләреннән түбәндәгеләр басылып чыкты:
- «О причинах выкидыша в судебно-медицинском отношении» (Казань, 1843 г.).
- «Сравнение литотомии с литотрипоией» (Казань, 1847 г.).
- «De arte cheiloplastica», диссертация на степень доктора медицины (Казань, 1847 год и под названием «Об историческом развитии пластических операций», СПб., 1848 год).
- «Об искусственных преждевременных родах и искусственном выкидыше» (Казань, 1853)[7].
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Сутковский, Лев Куприанович (Фомич) // Русский биографический словарь — СПб: 1912.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Сутковский, Лев Фомич // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1901.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Русский биографический словарь : в 25-ти томах.
- ↑ Змеев Л. Ф. «Русские врачи-писатели», тетрадь II, СПб., 1886 год.
- ↑ Волков С. Высшее чиновничество Российской империи. Краткий словарь.
- ↑ Даты рождения и смерти Л. Ф. Сутковского в «РБСП» и «ЭСБЕ» отличаются.
- ↑ Сутковский, Лев Фомич // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.
Әдәбият
үзгәртү- Сутковский, Лев Куприанович /Фомич/ Русский биографический словарь : в 25-ти томах.
- Формулярный список о службе адъюнкта Казанского университета Сутковского, составлен 28 февраля 1855 года.
- Загоскин Н. П. «К столетней годовщине Казанского университета. Деятели Императорского Казанского университета», Казань, 1900 год.
- Змеев Л. Ф. «Русские врачи-писатели», тетрадь II, СПб., 1886 год.
- Виларе. «Энциклопедический медицинский словарь», выпуск 19, СПб. 1893 год.