9 гыйнвар
дата
(9 ğinwar битеннән юнәлтелде)
9 гыйнвар — Милади тәкъвимендә беренче айның 9нчы көне. Ел ахырына кадәр 356 көн.
| ← гыйнвар → | ||||||
| Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 31 | ||||
| 2024 ел | ||||||
Дөнья тарихында бу көн:
Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар
үзгәртү
Бразилия – "Калу" көне, португал кенәзе Педро 1822 елда Португалия патшасы Джованни VI боерыгына каршы килеп Бразилияда калырга карар итә, шулай ильнең бәйсезлеккә таба процессын башлый.[1][2][3]
Палау – Хәлакъ төшүчеләрне искә алу көне.[4]
Панама – Хәлакъ төшүчеләр көне, (испан телендә Диа де лос Мáртирес)1964 ел Панама канал зонасы илнең суверенитеты астында булуы тирәсендәге чуалышларда тормышын югалтканнары искә алына.[4][5][6][7][8]
Бөтендөнья корсикан диаспорасы көне.[6][9]
АКШ:
- Астронавтлар көне.[4][7]
Коннектикут штатында АКШ конституциясенең Ратификация көне (1788 ел)[2][10]
Босния һәм Херцеговинаның 
Серб Республикасы – Республика көне.[5][6][7][11]- Бразилия:[1]
Паранá штатының флагын кабул итү көне 1892 ел
Санта Катарина штатының:
Бальнеарио Барра до Сул шәһәре оешу көне 1992 ел- Формоза-ду-Сул шәһәре оешу көне 1992 ел
Польша – Табигатьне саклау лигасы көне (беренче съезд 1928 ел).[7][12]
Филипиннар – 
Манила шәһәренең Квиапо районында Кара Назарен (тагалог телендә Итим на Назарено) Назареттан Гайсәнең кара тәнле буларак хач өстендә күрсәтелгән скульптураның пәйда булуына багышланган бәйрәм чаралары.[5]
Хорватия – 
Меджимурье өлкәсенең 
Венгриядан чыгу турында резолюция кабул итү көне (1919 ел)
Төркия – Энергия саклау атналыгы.[13][14]
- 1918 — Уфаның «Тормыш» гәзитендә 6 милләтне берләштергән Идел-Урал штатын төзү турындагы Милләт мәҗлесе фәрманы дөнья күрә.
- 1957 — Бөек Ватан Сугышы вакытында кайбер репрессияләнгән халыкларга хокукларын һәм автономияләрен кайтарган ССРБ Югары Шурасы Президиумы боерыклары чыга.
- Татар халкының күренекле шагыйре Фатих Кәримне искә алу көне.
Шулай ук карагыз: Төркем:9 гыйнвар көнне туганнар
- 1800 — Осип Ковалевский, шәркыятьче-галим, Казан университеты ректоры.
- 1823 — Фридрих фон Эсмарх,
- 1859 — Пётр Кащенко,
- 1860 — Лаура Вальборг Аулин,
- 1868 — Амвросий,
- 1872 — Габдрахман Баруди,
- 1888 — Нуриәгъзам Таһиров,
- 1894 — Николай Корицкий,
- 1897 — Тайра Лундгрен,
- 1905 — Кадыйр Бәкеров,
- 1907 — Гай Таһиров, Татарстанның атказанган һәм халык артисты, татар халык хореографиясенең күренекле вәкиле (1907-1995).
- 1908 — Симон де Бовуар, француз язучысы, феминист хәрәкәтенең идеологы.
- 1909 — Абдусамат Тайметов,
- 1909 — Баязит Бикбай,
- 1909 — Фатих Кәрим, шагыйрь.
- 1911 — Виктор Куделькин, сынлы сәнгать остасы, мөгаллим.
- 1913 — Ричард Никсон,
- 1920 — Бәйнә Әхмәтова,
- 1921 — Зәйнәп Садыйкова,
- 1922 — Геор Хугаев,
- 1930 — Диләрә Зөбәерова, язучы, журналист.
- 1930 — Марат Кәримов, Башкортстанның халык шагыйре.
- 1938 — Әгъла Кучумов,
- 1938 — Евгений Ткаченко,
- 1944 — Фридон Тодуа,
- 1946 — Зәйтүнә Яруллина,
- 1946 — Равил Әмирхан, татар галиме, тарихчы, тарих фәннәре докторы.
- 1950 — Сергей Котов,
- 1951 — Зөфәр Гыймаев, рәссам, Тукай премиясе иясе (2005).
- 1952 — Александр Салий,
- 1952 — Наил Лотфуллин, Уфада яшәп иҗат иткән татар рәссамы.
- 1958 — Василий Филиппов,
- 1959 — Ригоберта Менчу,
- 1961 — Илдар Рәхмәтуллин,
- 1962 — Равил Гомәров,
- 1967 — Зиннур Сафиуллин,
- 1967 — Михаил Мурашко,
- 1973 — Лилия Мөхәммәтҗанова, педагог, филолог, публицист, фольклорчы, филология фәннәре докторы.
- 1973 — Равил Кузюров, ТР урман хуҗалыгы министры (2018 елдан).
- 1975 — Хәсән Усманов,
- 1983 — Алексей Бондарев,
- 1984 — Татьяна Мокшанова,
- 1986 — Дмитрий Антонов,
- 1991 — Эрнест Яхин,
- 1994 — Дарья Клюкина,
- 1995 — Алексей Курзенёв,
- 2004 — Зәринә Шәрифова,
Шулай ук карагыз: Төркем:9 гыйнвар көнне вафатлар
- 1841 — Василий Ивашев, декабрист.
- 1852 — Әмир-Кәбир,
- 1918 — Иннокентий,
- 1921 — Константин Мережковский,
- 1931 — Иван Вольнов,
- 1931 — Сөләйман Морзабулатов,
- 1933 — Александр Кизеветтер,
- 1938 — Никон,
- 1941 — Николай Иорданский,
- 1944 — Антанас Сметона, Литваның беренче президенты.
- 1958 — Григорий Петровский, инкыйлабчы, ССРБ фирка һәм дәүләт эшлеклесе.
- 1961 — Сергей Ялавин,
- 1961 — Эмили Болч, америкалы икътисадчы, пацифист.
- 1968 — Гөлсем Болгарская, татар актрисасы.
- 1974 — Фатыйма Камалова,
- 1984 — Гайнан Сафа,
- 1986 — Әкрам Даутов, Башкортстанда яшәп иҗат иткән татар композиторы һәм шагыйре.
- 1987 — Виктор Тёмин,
- 1993 — Владимир Алхимов,
- 1995 — Элизабет Робоз Эйнштейн,
- 1998 — Кеничи Фукуи,
- 1998 — Лия Манолиу,
- 2004 — Михаил Мейерович,
- 2006 — Леонид Прокопьев,
- 2012 — Геннадий Рязанцев,
- 2014 — Олег Строкин,
- 2019 — Юрий Власов,
- 2022 — Фәридә Рәсүлева,
Көнбатыш Христианларда
үзгәртү
- Агата Йи һәм Тереза Ким, († 1840 ел), Сеул шәһәрендә хәлакъ төшүчеләр
- Адриан, Кантербури монастыре аббаты († 710 ел)
- Алессия, гыйффәтле кыз хатын, хәлакъ төшүче
- Алессия Ле Клерк, Мария Тереза ди Иезу җәмгыятен оештыручылардан берсе († 1622 ел)
- Амба Хор, хәлакъ төшүче
- Андрэ Корсини, († 1374 ел) Фриесоле епископы
- Антонио Фатати, Анкона шәһәре епископы, († 1484 ел)
- Арета, Цезарея аббаты
- Вритвальд, хәлакъ төшүче Кантербури архиепископы († 731 ел)
- Григорий X, шатлыклы, Рим папасы († 1276 ел).
- Джокондо, Бордо шәһәрендә хәлакъ төшүче
- Джузеппе Павловски һәм Казимир Грелевски, († 1942 ел), Германияның Бавария өлкәсендә Мюнхен шәһәре якынында урнашкан Дахау концлагерендә хәлакъ төшүче руханиләр
- Джулия делла Рена, Чертальдо якларыннан рухани, суфый кыз хатын († 1370 ел)
- Лукреция, Кордоба шәһәреннән († 859 ел)
- Марчеллино, Анкона епископы († 555 ел)
- Марчиана, гыйффәтле кыз хатын хәлакъ төшүче († ~303 ел)
- Мауронцио, аббат
- Оноратио, Безаңсондан, († 1250 ел)
- Пасказия, Дижон шәһәреннән († II гасыр), гыйффәтле кыз хатын хәлакъ төшүче
- Паулина Ярико, († 1862 ел)
- Томмазо Реджжио, Генуя архиепископы († 1901 ел)
- Филиппо Берруер, Бурж архиепископы
- Филлано, Сент-Андрю («изге» Андрей) аббатлыгы башы († ~710 ел)
- Финан, Линдисфарне епископы
- Флоримонд
- Эпикар, хәлакъ төшкән епископ
- Эукунд, Эпиктет, Секунд, Витали һәм Феликс († ~250 ел)
- Эулогио, Кордоба шәһәреннән
Көнчыгыш христианларда
үзгәртү
.svg){kind=small}
- Евстратий, кушаматы белән "Тауматург", (821 ел), Вифиния җирлегендә (хәзерге Төркия) Олимп тавындагы Абгар монастыре аббаты, могҗиза кылучы
- Иона аксакал, Киев «изге» өчтән бер көч монастырен оештыручысы (1902 ел)
- Феофан, суфый
Бердәм Католик һәм Православ изгеләре
үзгәртү- Ванэң, († ~688 ел), «изге» эшләр кылучы дөнья көшесе, Франклар патшасы Клотэр III дусты,, «изге» регент Батильд киңәшчесе, соңрак Нормандиядагы Ко иле губернаторы, Фонтэнель аббатлыгын оештыручысы.
- Петр II яки Петр Себасте († ~392 ел), Арменияның Себасте җирләре метрополиты (епископ).
- Полиэвклит Милитэналы һәм Неарк, Борынгы Рим императоры Валериен заманында Арменияда хәлакъ төшүчеләр, (~† 259 ел)
- Филипп II, Мәскәү метрополиты һәм бөтен Россия могҗиза кылучысы, († 1569 ел),
Явыз Иван царен явызлыгын соборында тәнкыйтләгәне өчен царьның боерыгы буенча хәлакъ ителгән.
- Юлиан Госпитальер, «изге» Василиса һәм беректәшләре Антоний, Цельсус, Марчионилла һәм Анастисий, († ~302 ел) Антиохияда хәлакъ төшүчеләр
Адриан Адрианна Алиса һәм ясалмалары: Алисон, Элиссон, һ.б. Алисия Антони Аликс һәм ясалмалары: Аэлит, һ.б. Брацслав Ванэң Виталий Давид Иосиф Лука Марселин Марцианна Мсцислава Паулина Петр Прземир Степан Стефан Тихон Феодор Фёдор Ферапонт һәм ясалмалары: Фарафонт, Фарафонтий Юлиан Яков
Башка диннәр/ышанычлар
үзгәртү- Борыңгы Римда Агоналия, Джиано исемле илаһи көчкә багышланган
- Төньяк (Скандинавия илләре һәм Исландия) мәҗүсиләр Көчле Рауд көнен билгели.
Шулай ук карагыз
үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 (порт.) Feriados e eventos cíclicos
- ↑ 2,0 2,1 (италь.) Feste e ricorrenze
- ↑ (порт.) 9 de janeiro de 1822 - Dia do Fico 2013 елның 31 гыйнвар көнендә архивланган.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 (исп.) Celebraciones
- ↑ 5,0 5,1 5,2 (ингл.) Holidays and observances
- ↑ 6,0 6,1 6,2 (фр.) Célébrations
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 (пол.) Święta
- ↑ (ингл.) The 'Day of the Martyrs' - January 9, 1964
- ↑ (фр.) www.journee-mondiale.com(үле сылтама) : 9 janvier
- ↑ (ингл.) Connecticut's Ratification
- ↑ (рус.) Праздники
- ↑ (пол.) Dzień Ligi Ochrony Przyrody 2012 елның 16 апрель көнендә архивланган.
- ↑ (төр.) Tatiller ve Özel Günler
- ↑ (төр.) Enerji Tasarrufu Haftası 2014
- Календарь событий Calend.ru
- Православ исемнәре һәм көн бәйрәмнәре
- Portal Sao Francisco (Бразилия)
- Бөтендөнья Католикларның очрашу порталы, испан телендәге көн изгеләре бүлеге
- Францияз телле дөнья көннәре порталы