Бәйнә Әхмәтова
Әхмәтова Бәйнә Хәлиулла кызы (9 гыйнвар 1920 ел — 11 ноябрь 2013 ел) — галим-терапевт, җәмәгатьче. 1957-2008 елларда Башкорт дәүләт медицина институты һәм Башкорт дәүләт медицина университеты укытучысы, шул исәптән 1972-1985 елларда 1-нчее госпиталь терапиясе кафедрасы мөдире. 1972-1985 елларда Башкортстан кардиологлар җәмгыяте җитәкчесе. Медицина фәннәре докторы (1969), профессор (1970). Башкорт АССР‑ның атказанган фән эшмәкәре (1989), Башкортстан Республикасының атказанган табибы (1994).
| Бәйнә Әхмәтова | |
|---|---|
| Туган | 9 гыйнвар 1920 Каргалы, Бәләбәй өязе, Уфа губернасы, РСФСР |
| Үлгән | 11 ноябрь 2013 (93 яшь) Уфа |
| Ватандашлыгы |  СССР Россия |
| Әлма-матер | Башкорт дәүләт медицина университеты |
| Һөнәре | галим, терапевт |
| Эш бирүче | Башкорт дәүләт медицина университеты |
| Гыйльми дәрәҗә: | медицина фәннәре докторы[d] |
| Гыйльми исем: | профессор |
Биографиясе
үзгәртүБәйнә Хәлиулла кызы Әхмәтова 1920 елның 9 гыйнварында Уфа губернасы Бәләбәй өязе Бүздәк улусы[1] Югары Каргалы авылында касыйм татар морзалары гаиләсендә туган. 1933 елда Терегуловлар гаиләсе Уфага күчеп килә.
Өфедәге 2-нче урта мәктәптә, Башкорт дәүләт медицина институтында укый.
Тормыш юлы
үзгәртү1941 елда медицина институтын тәмамлаганнан соң, Туймазы районының Кандра участок дәваханасында,
1946 елдан — «Алкин» шифаханәсендә эшли.
1952 елдан Уфа шәһәренең 2-нчее дәваханәсендә бүлек мөдире.
1957-2008 елларда Башкорт дәүләт медицина институты һәм Башкорт дәүләт медицина университеты укытучысы, шул исәптән 1972-1985 елларда 1-се госпиталь терапиясе кафедрасы мөдире.
1969 елда Казан медицина медицина институтының гыйльми советы утырышында докторлык диссертациясе яклый.
1972-1985 елларда Башкортстан кардиологлар җәмгыяте җитәкчесе. Терапевт-табипларның квалификациясен камилләштерү эшен җанландыра. Гыйльми эшчәнлекләрен бәяләү белән беррәттән ул үзенең студентларына һәм коллегаларына үзенең бай клиник тәҗрибәсен тапшырган.
Аның җитәкчелегендә кафедрада бронх-үпкә патологиясе, карамай-химия һәм машиналар төзү сәнәгатендә эшләүчеләрнең йөрәк-кан тамырлары һәм үпкә-тын юллары чирләре һәм аларны аклау мәсьәләләре өйрәнелгән.
Гыйльми-тикшеренү хезмәтләре йөрәк-кан тамырлары, үпкә-бронх авыруларының этиологиясен, терапиясе һәм профилактикасы проблемаларына; аларны дәвалауда аталандыру куллануны өйрәнгән.
Б. Х. Әхмәтова катнашлыгында клиник тәҗрибәгә хроник үпкә, йөрәк ишемиясе чирләре һ. б. хас булмаган чирләрен билгеләгәндә электротипография методлары кертелгән.
400-дән артык фәнни хезмәт, шул исәптән 18 монография авторы.
Укучылары аның җитәкчелегендә 20 доктор һәм кандидатлык диссертациясе яклаган.
Әхмәтова 134-нче укчылар бригадасының кадрлар составын формалаштыруда катнашкан.
2013 елның 11 ноябрендә Уфада вафат була.
Мактаулы исемнәре
үзгәртү- 1989 — Башкорт АССР-ның атказанган фән эшлеклесе
- 1994 — Башкортстан Республикасының атказанган табибы
- «Бөек Ватан сугышы ветераны» медале иясе
- «Хезмәт ветераны» билгесе иясе
- «Кала алдындагы казанышлары өчен» медале иясе
Гыйльми хезмәтләре
үзгәртү- Лечение хронически заболеваний легких конем европейским. Уфа, 1972 (соавт.); Хронический бронхит и предит у нефтехимик. Уфа, 1996 (соавт.);
- Бронхиальная астма: (клиника, диагностика и лечение). Уфа, 2002 (соавт.).
Сылтамалар
үзгәртү- Әхмәтова Бәйнә Хәлиулла ҡыҙы // Башкорт энциклопедиясе — Уфа: «Башкорт энциклопедиясе» гыйльми-нәшрият комплексы, 2015-2020. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелгән 7 гыйнвар 2021)
- Российская государственная библиотека
- БДМУ-ның «Медик» гәзите, 3 бит, 6 нчы сан, июнь, 2013 ел(үле сылтама)
- Ахметова, Байна Халиулловна. Лечение хронически заболеваний легких конем европейским/Б. Х. Ахметова, Р. К. Тимерзянович. — Уфа : Башк. кн. изд-во, 1972. — 86 с.; В вып. дан. 1-й авт.: проф. Бэйда Халиулловна Ахметова
