19 май
(19 may битеннән юнәлтелде)
19 май — Милади тәкъвимендә бишенче айның унтугызынчы көне. Ел ахырына кадәр 226 көн кала.
← май → | ||||||
Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | ||
2024 ел |
Дөнья тарихында бу көн:
Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар
үзгәртү- Бөтендөнья гаилә табиблары оешмасы (d) — Бөтендөнья гаилә табибы көне (ингл. World Family Doctor Day)
- Бөтендөнья эчәк ялкынсынуы көне (ингл. World Inflammatory Bowel Disease Day)
- Вьетнам — Президент Хо Ши Мин туган көне (вьетн. Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh).
- Греция — Анатолия һәм Көнчыгыш Тракьяда грекларының геноциды хәтере көне (грек. «ημέρα μνήμης» Γενοκτονίας των Ελλήνων του Μικρασιατικού Πόντου).
- Кыргызстан — Аналар көне (кырг. Энэ күнү).
- Төркия, Төньяк Кипр — Ататөрекне искә алу, спорт һәм яшьләр көне (төр. Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı, ингл. Commemoration of Atatürk, Youth and Sports Day).
- АКШ — Гепатитка тикшерү көне (ингл. Hepatitis Testing Day) һәм Малькольм Икс көне (ингл. Malcolm X Day).
- Бразилия — Иҗтимагый адвокатлар көне (порт. Dia do Defensor Público) һәм Физиклар көне (порт. Dia do Físico).
- Мексика, Сальвадор — Маркетинг специалистлары көне (исп. Día del Mercadólogo).[1][2]
- Польша — Яхшы гамәлләр көне (пол. Dzień Dobrych Uczynków).
- Россия Федерациясе / Татарстан Республикасы — Татарстан матбугаты көне (рус. День печати Татарстана).[3].
- Франция / Бретань — Бретон мәдәнияте көне (брет. Gouel Breizh, фр. Fête de la Bretagne)
- 1649 — Бөекбритания җөмһүрият буларак игълан ителә.
- 1712 — Петр I Россия империясенең башкаласын Мәскәүдән Петербургка күчерә.
- 1905 — татар телендәге беренче газета – «Нур» газетасы дөнья күргән. Аны Петербург шәһәрендә мәгърифәтче Гатаулла Баязитов чыгара.
- 1907 — Ырынбурда «Галимнәр илә залимнәр» әсәре белән «И. Б. Кудашев-Ашказарский җитәкчелегендәге беренче мөселман драма артистлары труппасы» (булачак «Сәйяр») үз эшен башлый.
- 1910 — Галлей кометасы янә Җир шары янында очып уза.
- 1919 — Төркиядә Мостафа Кәмал Ататөрк җитәкчелегендә инкыйлаб башлана.
Шулай ук карагыз: Төркем:19 май көнне туганнар
- 701 — Ли Бай,
- 1762 — Иоһанн Фихте, алман фәлсәфәчесе.
- 1877 — Авель Енукидзе, совет фирка һәм дәүләт эшлеклесе.
- 1881 — Мостафа Кемал Ататөрк, беренче Төркия президенты.
- 1883 — Нәҗип Думави, татар шагыйре, язучы.
- 1888 — Николай Шверник, совет фирка һәм дәүләт эшлеклесе.
- 1899 — Николай Пестонов,
- 1911 — Николай Максимов,
- 1914 — Макс Перуц,
- 1914 — Мөнирә Булатова, күренекле татар опера җырчысы, мөгаллиммә, музыка һәм җәмәгать эшлеклесе.
- 1915 — Илпек Микулай,
- 1916 — Николай Липатов,
- 1916 — Тәлгать Сәйфи,
- 1919 — Митя Рибичич,
- 1921 — Шамил Габдрәшитов, Бөек Ватан сугышы чоры Кызыл Гаскәренең истребительләр эскадрильясы башлыгы урынбасары, Советлар Берлеге каһарманы.
- 1924 — Алексей Исаев,
- 1930 — Генрих Вартанян,
- 1932 — Владилен Котельников,
- 1932 — Майя Булгакова, РСФСР халык артисты.
- 1933 — Вилен Аствацатрян,
- 1937 — Владимир Барабанов,
- 1940 — Хәлимә Искәндәрова, Камал театры артисты.
- 1946 — Микеле Плачидо,
- 1949 — Әшрәф Гани,
- 1952 — Равил Кәримов, Башкортстанның янгыннан саклану дәүләт оешмасы җитәкчесе.
- 1953 — Шаварш Карапетян,
- 1961 — Фирдәвес Кәбирев,
- 1964 — Гитанас Науседа,
- 1964 — Николай Кирюшин,
- 1971 — Ринат Билалов,
- 1977 — Наталия Орейро,
- 1978 — Павел Чиков,
- 1979 — Денис Архипов,
- 1979 — Диего Форлан, уругвайлы футболчы.
- 1983 — Илдар Маняпов, балет биючесе, С. Юлаев бүләге иясе.
- 1988 — Евгений Баляйкин,
- 1993 — Камилә Шакирова, Кәрим Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры артисты.
- 1993 — Эмил Бергстрөм,
Шулай ук карагыз: Төркем:19 май көнне вафатлар
- 1125 — Владимир Мономах, Бөек Киев кенәзе.
- 1903 — Николай Богданович,
- 1947 — Пётр Перцов,
- 1958 — Полина Менделееф,
- 1965 — Мария Домбровская,
- 1971 — Прохор Щербаков,
- 1972 — Михаил Колчанов,
- 1973 — Иосиф Кисселһоф,
- 1973 — Фёдор Иванов,
- 1975 — Илларион Афанасьев,
- 1982 — Николай Драцкий,
- 1984 — Тимофей Григорьев,
- 1986 — Әнвәр Ахунҗанов, тел белгече, филология фәннәре докторы.
- 1995 — Зәки Сәгыйтов,
- 1996 — Фатих Хөсни, татар язучысы, драматург.
- 1998 — Фаяз Фәрәҗов,
- 2002 — Отар Лордкипанидзе,
- 2004 — Геннадий Боровиков,
- 2009 — Александр Панченко,
- 2009 — Гурам Харатишвили,
- 2009 — Роберт Фөрчготт,
- 2013 — Галимулла Әсхәдуллин,
- 2019 — Роберт Баязитов,
- 2024 — Ибраһим Рәиси,
- 2024 — Галия Солтанова,