Генрих Вартанян

Генрих Вартанян ( арм. Հենրիկ Արամայիսի Վարդանյան; 1930-1995) - физиология өлкәсендә совет галиме һәм укытучысы, медицина фәннәре докторы, профессор, СССР медицина фәннәре академиясенең корреспондент-әгъзасы (1988).

Генрих Вартанян
Туган телдә исем	әрм. Հենրիկ Արամայիսի Վարդանյան
Туган	19 май 1930(1930-05-19) Ереван
Үлгән	19 июль 1995(1995-07-19) (65 яшь) Санкт-Петербург, Россия
Әлма-матер	Питырбур дәүләт медицина университеты[d]
Гыйльми дәрәҗә:	медицина фәннәре докторы[d]
Гыйльми исем:	профессор һәм член-корреспондент Российской академии медицинских наук[d]

Биографиясе

1930 елның 19 маенда Ереванда туган.

1949 - 1954 елларда академик И.П.Павлов исемендәге Беренче Ленинград медицина институтында укыган. 1954 - 1957 елларда шул ук институтның аспирантурасында укый.

1974 елдан 1995 елга кадәр, СССР Медицина Фәннәр Академиясенең Эксперименталь Медицина Фәнни-тикшеренү институтында- тикшеренү лабораториясе мөдире, 1978 - 1983 һәм 1985 - 1995 - И. П. Павлова исемендәге физиология бүлеге мөдире була.

1983 елдан 1985 елга кадәр - Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасының киңәшче-консультанты (БСО,ингл. World Health Organization, WHO).

Фәнни һәм педагогик эшчәнлек

Г.А. Вартанянаның төп фәнни-педагогик эшчәнлеге патогенезның химик нигезләрен өйрәнү һәм баш миенең органик зарарлануларын компенсацияләү, микроэлектрод техника ярдәмендә баш мие күзәнәкләренең нейрональ активлыгын, үзәк нерв системасында һәм тотрыклы патологик халәтләрдә компенсация процессларының нейрохимик механизмнарын, шулай ук югары нерв эшчәнлегендәге нейрофизиологияне һәм физиологияне өйрәнү мәсьәләләре белән бәйле була Г. А. Вартанян фәнни җитәкчелегендә хайваннар һәм кешеләрдә үзәк хәрәкәт итү җайланмаларын торгызуның эндоген химик регуляциясе ачыла, әлеге ачыш нәтиҗәләре буенча ул инсульттан соң неврология һәм баш мие җәрәхәтләрен дәвалауның патогенетик методы (ликворотерапия) эшли һәм апробацияләли.

1958 елда «Шартлы рефектор эшчәнлегенә бром, кофеин һәм алкоголь тәэсиренең чагыштырма-физиологик анализы» дигән темага кандидатлык диссертациясен яклый, 1967 елда гыйльми дәрәҗәгә "Кузгату һәм тоткарлау үзара бәйләнешләренең нейрон механизмнары" темасына диссертация яклый. 1988 елда ул СССР АМН әгъза-корреспонденты итеп сайлана. Г.А. Вартанян җитәкчелегендә ике йөзгә якын фәнни эш, шул исәптән җиде монография язылган. Ул "Эволюцион физиология һәм биохимия" фәнни-медицина журналының редакция коллегиясе әгъзасы була.

1995 елның 19 июлендә Санкт-Петербургта үлә һәм Серафимовское зиратында күмелә.

Библиография

• О методах оценки функциональных свойств и реакций отдельных нейронов центральной нервной системы / Г. А. Вартанян, Н. Н. Василевский ; Акад. мед. наук СССР. Ин-т эксперим. медицины. - Ленинград : [б. и.], 1963.
• Механизмы деятельности центрального нейрона / [АН СССР. Объедин. науч. совет "Физиология человека и животных". Акад. мед. наук СССР. Проблемная комис. "Высш. нервная деятельность и ее нейрофизиол. основы"] ; Г. А. Вартанян, Н. Н. Василевский, А. А. Манина и др. ; Под ред. и с предисл. действ. чл. АМН СССР проф. Д. А. Бирюкова. - Москва ; Ленинград : Наука. [Ленингр. отд-ние], 1966. - 263 с.
• Нейрональные механизмы взаимодействия возбуждения и торможения / АМН СССР. Ин-т эксперим. медицины. - Ленинград : [б. и.], 1967. - 30 с.
• Взаимодействие возбуждения и торможения в нейроне / Акад. мед. наук СССР. - Ленинград : Медицина. Ленингр. отд-ние, 1970. - 215 с.
• Организация и модуляция процессов памяти / Г. А. Вартанян, Г. В. Гальдинов, И. М. Акимова. - Л. : Медицина : Ленингр. отд-ние, 1981. - 206 с.
• Механизмы памяти центральной нервной системы / Г. А.Вартанян, А. А. Пирогов; АН СССР, АМН СССР, Науч. совет по физиологии человека, Ин-т высш. нерв. деятельности и нейрофизиологии. - Л. : Наука : Ленингр. отд-ние, 1988. - 181 с. : ISBN 5-02-025626-9
• Электрофизиологические феномены головного мозга при иммунных реакциях [Текст] / [Е. А. Корнева, В. А. Григорьев, В. А.[!М.] Клименко, И. Д. Столяров ; отв. ред. Г. А. Вартанян] ; АН СССР, Ин-т физиологии им. И. П. Павлова, Науч. совет АН СССР и АМН СССР по физиологии человека. - Ленинград : Наука. Ленинградское отд-ние, 1989. - 146 с.: ISBN 5-02-025666-8
• Нейробиологические основы высшей нервной деятельности / Г. А. Вартанян, А. А. Пирогов; АН СССР, Ин-т физиологии им. И. П. Павлова, Науч. совет АН СССР и АМН СССР по физиологии человека. - Л. : Наука : Ленингр. отд-ние, 1991. - 167 с. : ISBN 5-02-025855-5
• Химическая симметрия и асимметрия мозга / Г. А. Вартанян, Б. И. Клементьев; АН СССР, Ин-т физиологии им. И. П. Павлова, Науч. совет АН СССР и АМН СССР по физиологии человека. - Л. : Наука : Ленингр. отд-ние, 1991. - 150 с.: ISBN 5-02-025808-3
• Условный рефлекс в системе нейронаук : Тез. докл. всесоюз. симпоз., посвящ. 100-летию Физиол. отд. им. И. П. Павлова НИИ эксперим. медицины АМН СССР, Ленинград, 16-19 апр. 1991 г. / [Редкол.: Г. А. Вартанян (пред.) и др.]. - Л. : Наука : Ленингр. отд-ние, 1991. - 140 с. ISBN 5-02-025949-7
• Эмоциональный анализатор мозга / Г. А. Вартанян, А. А. Пирогов; Рос. АН, Рос. акад. мед. наук, Ин-т эксперим. медицины, Ин-т физиологии им. И. П. Павлова. - СПб. : Наука : Санкт-Петербург. изд. фирма, 1994. - 157 с.: ISBN 5-02-025932-2

Әдәбият

• Айриян А. П. Армянские учёные-медики. - Ереван, 1998. — 276 с. — ISBN 99930-1-001-7