Ерева́н (әрм. Երևան [jɛɾɛvɑˈn]) — Әрмәнстанның башкаласы. Аракс елгасының сул ярында, Арарат үзәнлегендә урнашкан. Халык саны буенча Әрмәнстанның иң эре шәһәре. Халык саны 1 121 900 кеше тәшкил итә. Шәһәрнең мәйданы — 300 км².

Ереван
әрм. Երևան
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы БЭК 782[1]
Сурәт
Рәсми исем Երևան
... хөрмәтенә аталган Эребуни[d]
Демоним erevanais, erevanaise, Erevanano, erevanés, erevanesa, Érévanais[2], Érévanaise[2], Erevančan һәм Erevančanka
Нигезләүче Аргишти I[d]
Рәсми тел әрмән теле
Дәүләт  Әрмәнстан[3][4]
Нәрсәнең башкаласы Әрмәнстан, Ереван губернасы, Первая Республика Армения[d], Армянская область[d], Ирәван ханлыгы[d], Эриванский уезд[d] һәм Шаруро-Даралагезский уезд[d]
Административ-территориаль берәмлек Әрмәнстан
Сәгать поясы UTC+04:00
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Раздан[5] һәм Ереванское водохранилище[d]
Геомәгълүматлар Data:Armenia/Erevan.map
Хөкүмәт башлыгы Тигран Авинян[d]
Канунбирү органы Мэрия Еревана[d]
Әгъзалык Бөтендөнья туристик шәһәрләр федерациясе[d][6] һәм Бөтендөнья мирас шәһәрләре оешмасы[d][7]
Халык саны 1 052 754 (2022)
Административ бүленеше Ачапняк[d], Арабкир[d], Аван[d], Давташен[d], Эребуни[d], Кентрон[d], Малатия-Себастия[d], Нор-Норк[d], Норк-Мараш[d], Нубарашенский район[d], Канакер-Зейтун[d] һәм Шенгавит[d]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 1000 ± 1 метр
Кеше потенциалы үсеше индексы 0,797
Кардәш шәһәр Каррара, Антананариву[d], Кембриҗ, Марсель, Исфәһан, Одесса[8], Тбилиси[9][10], Бәйрут, Димәшкъ, Монреаль, Буэнос-Айрес, Братислава[11][12], Сан-Паулу[13][14], Кишинёв, Ростов-на-Дону, Лос-Анджелес, Венеция, Мәскәү, Санкт-Петербург[15], Волгоград[9][16], Лион, Киев[17][18], Афин, Минск[19], Подгорица, София, Dähli, Рио-де-Жанейро, Калининград[20], Амман, Шаңхай, Ницца, Рига, Новосибирск, Таллинн, Ханты-Мансийск, Старапул[21], Флоренция, Яңа Дәһли, V район Будапешта[d], Краснодар[22], Тәһран һәм Астана
Бүләкләр
Ленин ордены
Телгә алынган хезмәтләр Civilization V[d]
Мәйдан 227 ± 1 км²
Почта индексы 0001–0099
Рәсми веб-сайт yerevan.am
Харита сурәте
Төнге күренеше
Феноменның икътисады экономика Еревана[d]
Беренче язма телгә алу БЭК 782
Җирле телефон коды 10
Шәрәфле ватандашлар төркеме [d]
Монда җирләнгәннәр төркеме [d]
Карта
 Ереван Викиҗыентыкта

Ереван илнең иң мөһим транспорт төене булып һәм шулай ук сәяси, икътисади, мәдәни һәм фәнни үзәге булып тора. Шәһәрнең ике аэропорты бар. 1981 елдан башлап метрополитен эшли.

Нигезләнүе

үзгәртү
 
Эребуни ныгытмасы харәбәләре

Әрмән риваятьләре буенча шәһәрнең нигезләнүен Нухка барып тоташа[23]. Шәһәрнең нигезләнү датасы буларак хәзерге Ереванның көньяк читендә урнашкан Урарту шәһәре Эребунига нигез салу датасы булган б.э.к. 782 ел исәпләнә.

Урта гасырлар

үзгәртү

Госманлы-сәфәви дәвере

үзгәртү

Россия хакимияте дәвере

үзгәртү

Совет чоры

үзгәртү

Әрмәнстан Республикасы башкаласы

үзгәртү

Күренекле кешеләре

үзгәртү
  • Регина Казарян, рәссам.
  • Рубен Мирзаханян (1959), «Текеян» мәдәни союзы рәисе, Хачатур Абовян исемендәге Әрмән дәүләт педагогия университеты ректоры.
  • Елена Алексанян (1933—2008), әдәбият белгече һәм тәрҗемәче, филология фәннәре докторы, профессор.

Тугандаш һәм партнер шәһәрләр

үзгәртү

Моны да карагыз

үзгәртү

Чыганаклар

үзгәртү
  1. https://www.yerevan.am/am/our-city/
  2. 2,0 2,1 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  3. archINFORM — 1994.
  4. Эривань // Малая советская энциклопедия / мөхәррир Н. Л. Мещеряков — 2 — Советская энциклопедия, 1936.
  5. Эривань // Большая советская энциклопедия / мөхәррир О. Ю. Шмидт — 1 — Москва: Акционерное общество «Советская энциклопедия», 1920.
  6. https://cn.wtcf.org.cn/city/201905074233010.html
  7. https://web.archive.org/web/20240528143447/https://www.ovpm.org/members/cities/
  8. https://omr.gov.ua/ua/international/goroda-pobratimi/erevan-armeniya/
  9. 9,0 9,1 https://www.yerevan.am/en/partner/sister-cities/
  10. http://economicforum.ge/img/original/2024/5/29/%E1%83%97%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98_%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A4%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%A8%E1%83%98-Print-21.09.23.pdf
  11. https://www.yerevan.am/en/partner/sister-cities/#
  12. https://zastupitelstvo.bratislava.sk/data/att/11916.pdf
  13. http://legislacao.prefeitura.sp.gov.br/leis/lei-16230-de-29-de-junho-de-2015
  14. http://legislacao.prefeitura.sp.gov.br/leis/lei-14471-de-10-de-julho-de-2007
  15. https://kvs.gov.spb.ru/en/agreements/
  16. http://www.volgadmin.ru/d/about/TwinCities
  17. https://old.kyivcity.gov.ua/files/2018/2/15/Mista-pobratymy.pdf
  18. https://kyivcity.gov.ua/kyiv_ta_miska_vlada/pro_kyiv/mista-pobratimi_z_yakimi_kiyevom_pidpisani_dokumenti_pro_poridnennya_druzhbu_spivrobitnitstvo_partnerstvo/
  19. https://www.yerevan.am/en/partner/partner-cities/#
  20. https://www.klgd.ru/city/pasport_07052021.pdf
  21. http://ставрополь.рф/english/intermunicipal_cooperation/Information_about_Erevan.php
  22. https://krd.ru/administratsiya/administratsii-krasnodara/upravlenie-kontrolya-i-protokola/mezhdunarodnye-svyazi/goroda-pobratimy/erevan/
  23. Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге. «Эривань»