Минск

Ми́нск (белар. Мінск, 1939 елга кадәр — Менск) — Беларус башкаласы, Минск өлкәсенең һәм Минск районының админстратив үзәге (аларның эченә керми). Герой шәһәр. Беларусьның иң эре транспорт төене, сәяси, икътисади, мәдәни һәм фәнни үзәге. Шәһәр Свислочь елгасында урнашкан. Мәйданы — 308 км², халкы — 1 838,2 мең кеше (2010 ел).

Минск
белар. Мінск белар. Менск
Байрак	Илтамга[d]
Рәсми исем	Мінск, Минск, Менск, Менск һәм Мінск
Транслитерация	Minsk
Белорус телен латинлаштыру (2007 елгы система)	Minsk
Демоним	Minskano, Minskois һәм Minskoise
Нигезләүче	Менеск[d]
Рәсми тел	беларус теле һәм рус теле
Гимн	Гимн Минска[d]
Дөнья кисәге	Европа
Дәүләт	Белоруссия
Нәрсәнең башкаласы	Белоруссия
Административ-территориаль берәмлек	Белоруссия
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Немига[d], Свислочь[d], Лошица[d], Sliepnia[d], Цна (приток Свислочи)[d], Мышка[d], Тростянка[d], Переспа[d] һәм Dražnia[d]
Анклав буларак әлеге территориягә керә	Минск өлкәсе
Геомәгълүматлар	Data:Belarus/City of Minsk.map
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	председатель Минского городского исполнительного комитета[d]
Хөкүмәт башлыгы	Кухарев, Владимир Евгеньевич[d]
Башкарма хакимият	Минский городской исполнительный комитет[d]
Идарә итүче орган	Минский городской исполнительный комитет[d]
Канунбирү органы	Минский городской Совет депутатов[d]
Әгъзалык	Всемирная федерация туристических городов[d]
Халык саны	1 995 471 (1 гыйнвар 2023)
Административ бүленеше	Центральный район[d], Советский район[d], Первомайский район[d], Партизанский район[d], Заводской район[d], Ленинский район[d], Октябрьский район[d], Московский район[d] һәм Фрунзенский район[d]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	280 метр
Сәгать поясы	UTC+03:00
Кардәш шәһәр	Ноттиңем, Сендай, Бәңгәлуру, Лион, Белу-Оризонти, Чанчунь[d], Луҗ, Бонн, Эйндһовен, Киев, Дүшәнбе, Кишинёв, Һавана, Тәһран, Әбү-Дәби шәһәре, Әнкара, Тирасполь, Детройт, Каһирә, Вилнүс, Калиш, Бейкерсфилд, Каракас, Ереван, Мурманск, Новосибирск, Пекин, Потсдам, Санкт-Петербург, Рига, Одесса, Брашов, Райниккендорф[d], Невер, Омск, Берәнск, Калининград, Айя-Напа[d], Нижгар, Тбилиси, Калуга, Сембер, Шаңхай, Бишкәк, Белград, Нетания[d], Һараре[d] һәм Ижау
Моның хуҗасы	Трактор[d] һәм Футбольный манеж[d]
Нәрсә белән чиктәш	Минск өлкәсе
Кулланылган тел	рус теле һәм беларус теле
Бүләкләр	Герой шәһәр (26 июнь 1974) Герой шәһәр (26 июнь 1974)
Мәйдан	409,5 км²
Почта индексы	220001–220141
Рәсми веб-сайт	minsk.gov.by​(рус.)​(белор.)​(ингл.)
Һәйкәлләр исемлеге	list of monuments in Minsk[d]
Феноменның икътисады	экономика Минска[d]
Шәрәфле ватандашлар төркеме	[d]
Беренче язма телгә алу	1067
Җирле телефон коды	817
Номер тамгасы коды	7
Монда җирләнгәннәр төркеме	[d]
Объектның күренешләре өчен төркем	[d]
Минск Викиҗыентыкта

География

Минск Белорусия үзәгендә, Минск түбәнлегенең көньяк-көнчыгыш өлешендә урнашкан.

Климат

• Уртача еллык температура — +6,7 °C
• Уртача еллык җил тизлеге — 2,4 м/с
• Уртача еллык һава дымлылыгы — 77%

Минск климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	10,3	13,6	18,9	28,8	30,9	32,5	35,0	34,6	30,3	24,7	16,0	10,3	35,0
Уртача максимум, °C	−2,1	−1,4	3,8	12,2	18,7	21,5	23,6	22,8	16,7	10,2	2,9	−1,2	10,6
Уртача температура, °C	−4,5	−4,4	0,0	7,2	13,3	16,4	18,5	17,5	12,1	6,6	0,6	−3,4	6,7
Уртача минимум, °C	−6,7	−7	−3,3	2,6	8,1	11,7	13,8	12,8	8,2	3,6	−1,3	−5,5	3,1
Абсолют минимум, °C	−39,1	−35,1	−30,5	−18,4	−5	0,0	3,8	1,7	−4,7	−12,9	−20,4	−30,6	−39,1
Чыганак: Погода и климат

Халык

1840	1897	1959	1970	1979	1989	1999	2009
22 489	90 912	515 975	907 104	1 261 869	1 589 436	1 680 567	1 836 808

Милли состав (1999): беларуслар — 79,3%, руслар — 15,7%, украиннар — 2,4%, поляклар — 1,0%.
Милли состав (2009): беларуслар — 79,3%, руслар — 10,0%, украиннар — 1,5%, поляклар — 0,7%.

Эчке бүленеш

Донецк 9 районына бүленә:

1. █ Үзәк районы
2. █ Совет районы
3. █ Беренче Май районы
4. █ Партизаннар районы
5. █ Завод районы
6. █ Ленин районы
7. █ Октябрь районы
8. █ Мәскәү районы
9. █ Фрунзе районы

Кардәш шәһәрләр

1. Ноттингем, Бөекбритания
2. Сендай, Япония
3. Бангалор, Һиндстан
4. Лион, Франция
5. Белу-Оризонти, Бразилия
6. Чанчунь, Кытай
7. Луҗ, Польша
8. Бонн, Германия
9. Эйндховен, Нидерландлар
10. Киев, Украина
11. Душанбе, Таҗикстан
12. Кишинәү, Молдавия
13. Гавана, Куба
14. Тегеран, Иран
15. Абу-Даби, БГӘ
16. Әнкара, Төркия
17. Тирасполь, Приднестровье
18. Детройт, АКШ
19. Новосибирск, Россия

Партнер шәһәрләр:

1. Алма-Ата, Казакъстан
2. Санкт-Петербург, Россия
3. Бишкек, Кыргызстан
4. Ирәван, Әрмәнстан
5. Хошимин, Вьетнам
6. Ханой, Вьетнам

Дин

Минск җәмигъ мәчете

Ислам

Төп мәкалә: Беларусдә ислам

• Минск җәмигъ мәчете

Шәһәрдә туган танылган шәхесләр

• Катерина Андреева (1993-), журналисты, сәяси тоткын.
• Хәсән Канапацкий (1879–1953), татар милләтеннән беларус хәрби һәм милли эшлеклесе, полковник.
• Павел Шеремет (1971-2016, Киев), тележурналист. Һөнәренә бәйле үтерелгән.