Тәһран

Тәһран
	Тәһран
	фар. تهران
	Байрак
Нигезләнү датасы	20 март 1794
Рәсми исем	تهران
Кушамат/тәхәллүс	دار السلطنه
Демоним	تهرانی, Tehrani, طهراني, طهرانية, Teheranano, Téhéranais һәм Téhéranaise
Рәсми тел	фарсы теле
Дәүләт	Иран
Нәрсәнең башкаласы	Иран, Каҗар империясе[d], Шаханшахское Государство Иран[d], Тәһран (устан) һәм Тегеран[d]
Административ-территориаль берәмлек	Центральный бахш[d]
Сәгать поясы	UTC+3:30[d], IRDT[d] һәм UTC+4:30[d]
Хөкүмәт башлыгы	Алиреза Закани[d]
Канунбирү органы	Islamic City Council of Tehran[d]
Халык саны	8 693 706 (2016)
Ир-ат халкы	4 324 155
Хатын-кыз халкы	4 369 551
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	1200 метр
Акча берәмлеге	Иран риалы[d]
Кардәш шәһәр	Минск, Лондон, Пекин, Кабул, Бразилиа, Һавана, Берлин, Багдад, Эль-Кувейт[d], Мәскәү, Санкт-Петербург, Хартум, Дүшәнбе, Каракас, Сәнга, Лос-Анджелес, Сеул, Pretoriä, Павлодар, Kinşasa, Манила, Bangkok, Будапешт, Тбилиси һәм Дөбәй
Моның хуҗасы	Shohada Stadium (Qods)[d]
Мәйдан	686 км²
Почта индексы	13ххх-15ххх
Рәсми веб-сайт	tehran.ir(фарсыча)(ингл.)
Һәштәге	Tehran
Феноменның икътисады	economy of Tehran[d]
Феноменның демографиясе	demographics of Tehran[d]
Җирле телефон коды	021
Монда җирләнгәннәр төркеме	[d]
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме	[d]
	Тәһран Викиҗыентыкта

Тәһран (фар. تهران) — Иранның башкаласы һәм иң зур шәһәре. Азиянең иң эре торак пунктларының берсе. Илнең сәяси, икътисади, мәдәни, транспорт һәм сәүдә үзәге.

Атаманың килеп чыгышы үзгәртү

Тәһранның фарсыча язылышы

Шәһәрнең рәсми сайты буенча Тәһран атамасы «төп», «ас» мәгънәсен аңлатучы ته (тәһ) һәм «тау бите» мәгънәсенә туры килүче искергән ران (ран) сүзләреннән барлыкка килгән. Шул рәвешле, Тәһран сүзен "тау бите астында" урнашкан дип тәрҗемә итәргә була. Шәһәр, чынлап та, Точал тавыннан көньякта урнашкан.^[6]

Тарих үзгәртү

Халкы үзгәртү

Тәһранның төньягындагы Илаһия торак районы

XVIII гасырда Тәһранның халык саны якынча 100 мең кеше тәшкил итә. Аеручы зур тизлек белән халык саны XX гасырда үсә.

**Тәһранда халык саны үсеше тарихы**
	1891	1922	1932	1956	1966	1980	1986	1991
Халык	160,000	210,000	249,504	1,512,082	2,719,730	5,361,335	6,042,584	6,475,527
Тыгызлык (кеше/км²)	6,540	8,590	10,200	15,120	9,610	9,600	8,430	8,990
Еллык арту, %	3		4	4,6	5,9	5,8	4,1
Мигрантлар санының артуы			3,800	1,700	24,900	25,900	47,500	35,000
Чыганак: Atlas de Téhéran et Mansour Ohadi

Кардәш шәһәрләр үзгәртү

	Ил	Шәһәр
	Америка Кушма Штатлары	Лос Анджелес^[7]
	Көньяк Корея	Сеул^[8]
	БГӘ	Дөбәй^[9]
	Филипин	Манила
	Беларусия	Минск^[10]
	Таҗикстан	Душанбе
	Русия	Мәскәү
	Венесуэла	Каракас
	Куба	Гавана