Тәһран
Тәһран (фар. تهران) — Иранның башкаласы һәм иң зур шәһәре. Азиянең иң эре торак пунктларының берсе. Илнең сәяси, икътисади, мәдәни, транспорт һәм сәүдә үзәге.
| Тәһран | |
|---|---|
| Ил | Иран |
| Остан | Тәһран |
| Координатлар | 35°42'N, 51°25'E |
| Мэр | Мөхәммәд-Багер Галибаф |
| Нигезләнгән | б.э.к. 6000 ел тирәсендә |
| Мәйдан | 730 км2 км² |
| ДӨК | 1200 м |
| Рәсми тел | фарсы |
| Халык саны | 8 429 807 кеше |
| Халык тыгызлыгы | 10 327,6 кеше/км² |
| Агломерация | 13 413 348 |
| Милли состав | фарсылар, азәрбайҗаннар, мазандаранилар, көрдләр, әрмәннәр, гарәпләр |
| Дини состав | шигый мөселманнар, христианнар, яһүдиләр һ.б. |
| Сәгать кушагы | UTC+3.30 (җәй көне +4.30) |
| Телефон коды | +98 21 |
| Рәсми сайт | tehran.ir |
| Кардәш шәһәрләр | Минск, Лондон, Пекин, Кабул, Бразилиа, Һавана, Берлин, Багдад, Эль-Кувейт[d], Мәскәү, Питырбур, Хартум, Дүшәнбе, Каракас, Сәнга, Лос-Әнҗелес, Сеул, Pretoriä, Павлодар, Kinşasa, Манила[d], Bangkok, Будапиш һәм Тбилиси |
Атаманың килеп чыгышыҮзгәртү
Шәһәрнең рәсми сайты буенча Тәһран атамасы «төп», «ас» мәгънәсен аңлатучы ته (тәһ) һәм «тау бите» мәгънәсенә туры килүче искергән ران (ран) сүзләреннән барлыкка килгән. Шул рәвешле, Тәһран сүзен "тау бите астында" урнашкан дип тәрҗемә итәргә була. Шәһәр, чынлап та, Точал тавыннан көньякта урнашкан.[1]
ТарихҮзгәртү
ХалкыҮзгәртү
XVIII гасырда Тәһранның халык саны якынча 100 мең кеше тәшкил итә. Аеручы зур тизлек белән халык саны XX гасырда үсә.
| 1891 | 1922 | 1932 | 1956 | 1966 | 1980 | 1986 | 1991 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Халык | 160 000 | 210 000 | 249 504 | 1 512 082 | 2 719 730 | 5 361 335 | 6 042 584 | 6 475 527 |
| Тыгызлык (кеше/км²) | 6 540 | 8 590 | 10 200 | 15 120 | 9 610 | 9 600 | 8 430 | 8 990 |
| Еллык арту, % | 3 | 4 | 4,6 | 5,9 | 5,8 | 4,1 | ||
| Мигрантлар санының артуы | 3 800 | 1 700 | 24 900 | 25 900 | 47 500 | 35 000 | ||
| Чыганак: Atlas de Téhéran et Mansour Ohadi | ||||||||
Кардәш шәһәрләрҮзгәртү
| Ил | Шәһәр | |
|---|---|---|
|
Америка Кушма Штатлары | Лос Анджелес[2] |
|
Көньяк Корея | Сеул[3] |
|
БГӘ | Дөбәй[4] |
|
Филипин | Манила |
|
Беларусия | Минск[5] |
|
Таҗикстан | Душанбе |
|
Русия | Мәскәү |
|
Венесуэла | Каракас |
|
Куба | Гавана |