Венеция

Венеция (итал. Venezia) — Италиянең төньягындагы шәhәр. Халык саны якынча 270,4 мең кеше (2009 елда). Әдрән диңгезендә порт. Әhәмиятле туризм үзәге.

Венеция
итал. Venezia вен. Venesia
Байрак[d]
Әһәмиятле кеше	Джамбаттиста Питтoни[d] һәм Ротта, Антонио[d]
Рәсми исем	Venezia һәм Venesia
Кушамат/тәхәллүс	Bride of the Sea
... хөрмәтенә аталган	Венеты[d]
Демоним	Vénitienne, Vénitien, Венецијанка, Венецијанац, Венецијанке һәм Венецијанци
Дәүләт	Италия
Нәрсәнең башкаласы	Винисә, Метропольный город Венеция[d], Винисә җөмһүрияте[d], Ломбардия-Венеция кыйраллыгы[d], Адриатика[d] һәм Венеция
Административ-территориаль берәмлек	Метропольный город Венеция[d]
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Венецианская лагуна[d]
Иң көнчыгыш ноктасы	45°32′43″ т. к. 12°35′46″ кч. о.
Иң төньяк ноктасы	45°34′41″ т. к. 12°32′53″ кч. о.
Иң көньяк ноктасы	45°13′53″ т. к. 12°18′50″ кч. о.
Иң көнбатыш ноктасы	45°29′59″ т. к. 12°10′00″ кч. о.
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	mayor of Venice[d]
Хөкүмәт башлыгы	Luigi Brugnaro[d]
Канунбирү органы	Venice City Council[d]
Халык саны	261 905 кеше кеше (1 гыйнвар 2017)
Административ бүленеше	Венеция-Мурано-Бурано[d], Municipality Lido-PellestrinaLido-Pellestrina[d], Municipalità di Chirignago-Zelarino[d], Q3867172?, Q3867175? һәм Q3867176?
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	2,56 ± 0,01 метр
Сәгать поясы	UTC+01:00 һәм UTC+02:00
Кардәш шәһәр	Исфәһан, Бакы, Истанбул, Лизбун, Ницца, Сараево, Сучжоу[d], Таллин, Nürnberg, Сәләник, Санкт-Петербург, Тел-Әвив, Лүбек, Авейру, Триест, Пиран[d], Дубровник, Ирәван, Римини, Тирана, Бәсрә, Форт-Лодердейл, Аксарай[d], Ларнака[d], Contrada della Chiocciola[d] һәм Янчжоу[d]
Чиктәш дәүләтләр	Кампанья-Лупия[d], Каваллино-Трепорти[d], Маркон[d], Мартеллаго[d], Мира[d], Музиле-ди-Пьяве[d], Куарто-д'Альтино[d], Скорце[d], Кьоҗҗа, Йезоло[d], Мольяно-Венето[d] һәм Спинея[d]
Телгә алынган� хезмәтләр	Civilization V[d]
Мәйдан	415,9 км² (9 октябрь 2011)
Почта индексы	30121–30176
Рәсми веб-сайт	comune.venezia.it
Мультимедиа агымы URL-ы	youtube.com/watch?v=cjCmsRjxVL0, youtube.com/watch?v=JqUREqYduHw һәм youtube.com/watch?v=HpZAez2oYsA
Страница веб-камеры	youtube.com/watch?v=ph1vpnYIxJk
Святой покровитель	апостол Марк[d]
Нинди веб-биттә тасвирланган	lexikus.de/bibliothek/Venedig-als-Weltmacht-und-Weltstadt
Җирле телефон коды	041
Нумир тамгасы куды	VE
Монда җирләргәннәр төркеме	[d]
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме	[d]
Open Data portal	Venice Project Center Open Data[d]
Венеция Викиҗыентыкта

Венеция йөз илледән артык канал белән бүлгәләнгән унсигез атауга урнашкан. Материктан һөҗүм итеп торган варварлардан сакланыр өчен аны махсус атау өстенә салганнар. Хәзер шәһәрне кыйтга белән Понте делла Либерта күпере тоташтыра, шуңа өстәп, каланың эчендә тагын дүрт йөз күпер бар.

Венециянең кыйтгадагы өлешен Местре диләр. Шундагы Кавалкавиа (ат юлы) дип аталган мәйданнан диңгез ягына автобуслар йөри.

Тарихи белешмә

Готлар, аннары лангобардлар Италиянең бу төбгенә һөҗүм итә башлагач, Венеция култыгы ярларында яшәүче балыкчылар һәм диңгезчеләр йортларын диңгездән Пеллестрина, Лидо, Сан-Эразмо атаулары белән бүлеп алынган лагуна эчендәге коры җиргә сала башлыйлар. Безнең эраның VII — VIII гасырларында монда шәһәр-республика барлыкка килә. IX — X гасырларда исә Венеция Европаның көчле сәүдә һәм диңгезчелек үзәгенә әверелә.

Татар-маңгул яуларыннан соң Венеция Алтын Урда белән сәүдә мөнәсәбәтләре урнаштырган беренче дәүләт. 1367 елда Венеция шәһәреннән чыккан итальян галимнәре Доминико һәм Франциско Пициганилар Алтын Урда дәүләте биләгән җирләрне дә картага төшерәләр. ХV гасырда алар Казан ханлыгы белән сәүдә итәләр. Венеция сђњдђгђре Иосафат Барбаро Казанга килеп: “Казан—сәүдә шәһәре; аннан Мәскәүгә, Польшага, Пруссиягә, Фландриягә күплхп тире-мех чыгаралар, дип язып калдыра.

Чыганак

• Миргазиян Юныс. Су, күк һәм җир турында хикәяләр