Венеция

Венеция (итал. Venezia) — Италиянең төньягындагы шәhәр. Халык саны якынча 270,4 мең кеше (2009 елда). Әдрән диңгезендә порт. Әhәмиятле туризм үзәге.

Венеция
итал. Venezia вен. Venesia
Байрак
Нигезләнү датасы	25 март 421
Рәсми исем	Venezia һәм Venesia
Кушамат/тәхәллүс	Bride of the Sea
... хөрмәтенә аталган	Венеты[d]
Демоним	Vénitienne, Vénitien, Венецијанка, Венецијанац, Венецијанке, Венецијанци, wenecjanin, wenecjanka, venesian, venesiana, venetiansk, wenecjanie, wenecjanki һәм Venetian
Дәүләт	Италия
Нәрсәнең башкаласы	Венето һәм Венеция
Административ-территориаль берәмлек	Венеция
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Венецианская лагуна[d] һәм Әдрән диңгез
Иң көнчыгыш ноктасы	45°32′43″ т. к. 12°35′46″ кч. о.
Иң төньяк ноктасы	45°34′41″ т. к. 12°32′53″ кч. о.
Иң көньяк ноктасы	45°13′53″ т. к. 12°18′50″ кч. о.
Иң көнбатыш ноктасы	45°29′59″ т. к. 12°10′00″ кч. о.
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	мэр Венеции[d]
Хөкүмәт башлыгы	Луиджи Бруньяро[d]
Канунбирү органы	Venice City Council[d]
Халык саны	254 850 (31 декабрь 2021)
Ир-ат халкы	122 481
Хатын-кыз халкы	133 602
Административ бүленеше	Венеция-Мурано-Бурано[d], Municipality Lido-PellestrinaLido-Pellestrina[d], Municipalità di Chirignago-Zelarino[d], Municipalità di Favaro Veneto[d], Municipalità di Marghera[d] һәм Municipalità di Mestre-Carpenedo[d]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	2 метр
Сәгать поясы	UTC+01:00 һәм UTC+02:00
Кардәш шәһәр	Исфәһан, Бакы, Истанбул, Лиссабон, Ницца, Сараево, Сучжоу[d], Таллинн, Nürnberg, Сәләник, Санкт-Петербург, Тел-Әвив, Лүбек, Авейру, Триест, Пиран, Дубровник, Ереван, Римини, Тирана, Бәсрә, Форт-Лодердейл, Аксарай, Ларнака[d], Contrada della Chiocciola[d] һәм Янчжоу[d]
Нәрсә белән чиктәш	Кампанья-Лупия, Каваллино-Трепорти, Маркон, Мартеллаго, Мира[d], Музиле-ди-Пьяве, Куарто-д'Альтино, Скорце, Кьоҗҗа, Йезоло, Мольяно-Венето һәм Спинея
Кулланылган тел	Venice city dialect[d] һәм Q3706579?
Бүләкләр
Телгә алынган хезмәтләр	Civilization V[d]
Мәйдан	415,9 км² (9 октябрь 2011)
Почта индексы	30121–30176
Рәсми веб-сайт	comune.venezia.it
Нинди веб-биттә тасвирланган	lexikus.de/bibliothek/Venedig-als-Weltmacht-und-Weltstadt
Мультимедиа агымы URL-ы	youtube.com/watch?v=cjCmsRjxVL0, youtube.com/watch?v=JqUREqYduHw һәм youtube.com/watch?v=HpZAez2oYsA
Страница веб-камеры	youtube.com/watch?v=ph1vpnYIxJk
Яклаучы изге	апостол Марк[d]
Ачык мәгълүматлар порталы	Venice Project Center Open Data[d]
Сейсмическая классификация	3
Социаль медиаларда күзәтүчеләре	47 556
Җирле телефон коды	041
Номер тамгасы коды	VE
Монда җирләнгәннәр төркеме	[d]
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме	[d]
Объектның күренешләре өчен төркем	[d]
Венеция Викиҗыентыкта

Венеция йөз илледән артык канал белән бүлгәләнгән унсигез атауга урнашкан. Материктан һөҗүм итеп торган варварлардан сакланыр өчен аны махсус атау өстенә салганнар. Хәзер шәһәрне кыйтга белән Понте делла Либерта күпере тоташтыра, шуңа өстәп, каланың эчендә тагын дүрт йөз күпер бар.

Венециянең кыйтгадагы өлешен Местре диләр. Шундагы Кавалкавиа (ат юлы) дип аталган мәйданнан диңгез ягына автобуслар йөри.

Тарихи белешмә

Готлар, аннары лангобардлар Италиянең бу төбгенә һөҗүм итә башлагач, Венеция култыгы ярларында яшәүче балыкчылар һәм диңгезчеләр йортларын диңгездән Пеллестрина, Лидо, Сан-Эразмо атаулары белән бүлеп алынган лагуна эчендәге коры җиргә сала башлыйлар. Безнең эраның VII — VIII гасырларында монда шәһәр-республика барлыкка килә. IX — X гасырларда исә Венеция Европаның көчле сәүдә һәм диңгезчелек үзәгенә әверелә.

Татар-маңгул яуларыннан соң Венеция Алтын Урда белән сәүдә мөнәсәбәтләре урнаштырган беренче дәүләт. 1367 елда Венеция шәһәреннән чыккан итальян галимнәре Доминико һәм Франциско Пициганилар Алтын Урда дәүләте биләгән җирләрне дә картага төшерәләр. ХV гасырда алар Казан ханлыгы белән сәүдә итәләр. Венеция сђњдђгђре Иосафат Барбаро Казанга килеп: “Казан—сәүдә шәһәре; аннан Мәскәүгә, Польшага, Пруссиягә, Фландриягә күплхп тире-мех чыгаралар, дип язып калдыра.

Чыганак

• Миргазиян Юныс. Су, күк һәм җир турында хикәяләр