Nürnberg

Nürnberg (almança Nürnberg [ˈnʏɐ̯nbɛɐ̯k]) - Almaniä şähäre, Bavariä tönyaq-üzägendä Pegnits yılğasında urnaşqan.

Şähär Nürnberg almança Nürnberg Bayraq Gerb Bayraq Gerb İl AlmaniäAlmaniä Cir BavariäBavariä Koordinatalar 49°27′10″ т. к. 11°04′40″ кч. о. Berençe telgä alu 1050 Mäydan 186,38 km² Märkäz bieklege 309 m Xalıq sanı 490 085 keşe (2011) Xalıq tığızlığı 2770 keşe/km² Aglomeratsiä 1 200 000 keşe UTC UTC+1 Telefon kodı +49 (0)911 [[Файл:|300px|Nürnberg (Җир)]]

Burg

Xalıq sanı buyınça Münxen şähärennän soñ Bavariäneñ ikençe qalası. Xalıq sanı 490 085 (2011).

Frankoniä iqtisadi, mädäni üzäge häm anıñ räsmi bulmağan başqalası.

Öçençe reyx waqıtında Nürnberg - natsizm töp üzäge (almança Stadt der Reichsparteitage), yähüdlärgä qarşı yünälgän "Nürnberg qanunnarı"n buldıru urını. Şunıñ öçen Natsi Almaniä ciñelgännän soñ, näq Nürnberg şähärendä Nürnberg xökeme ütkärelgän.

Nürnberg töbäge 50 mlrd euro tulayım milli produktı belän Almaniäneñ iñ köçle iqtisadi töbäkläre isemlegenä kerä.

İsem

Berniçä yurama bar, ber çığanaq buyınça Nürnberg ataması "nor" - qıya digän süzdän kilep çıqqan

Mädäniät

Urta ğasırlarda Nürnberg bay säwdä, mädäni şähär bulğan. Monda küp kenä mäşhür rässamnar, şağirlär, köyyazarlar eşlägännär: Albrext Dürer, Adam Kraft, Willibald Pirkgeymer h.b. Piter Henlayn kesä säğätläre uylap çığarğan, Martin Bexaym - globus yasağan.

Tarix

Lüdvigstrasse

1021 yılda bügenge şähär cirendäge iñ borınğı bistä - Grosgründlax telgä alına.

XI ğasırda kirmän tözelgän.

Ber millionlı natsistlar cıyını, 1935

1050 yılda "Noerenberg" digän şähär telgä alına.

Strategik urnaştıru urını säbäple Nürnberg İzge Rim imperiäse öçen zur ähämiätkä iä bulğan.

1219 yılda kayzer Fridrix II şähärgä imperiä qalası (Reichsstadt) digän däräcäne birä.

1618 yılda başlanğan Utız yıllıq suğış şähärgä zur zıyan kiterä.

1356 yılda Kayzer Karl IV imperiä qanunnar cıyıntığı "Altın Bulla" çığara, Nürnbergta saylanğan imperator berençe utırış ütkärergä tieş.

1525 yıla şähär Lüteranlıq qabul itä.

1806 yılda Napoleon şähärne Bavariägä büläk itä.

1835 yılda Nürnberg häm Fürt arasında Almaniä berençe timer yulı açıla.

Nürnberg xökeme: xärbi cinäyätçelär

1927 yılda Natsional-sotsialistik eşçelär firqäse berençe utırışı uza.

1935 yılda Nürnberg rasalı qanunnarı çığarıla.

1938 yılda ber millionlı natsistlar iñ zur cıyını uza.

1945 yılnıñ 2 ğinwarında Nürnberg şähäre bombağa totıla, İske şähär 90% ı cimerelä.

1945-1949 yıllarda xärbi cinäyätçelär östendäge Nürnberg xökeme.

1966 yılda İske şähär torğızıla.

Şähär klimatı

Nürnberg klimatı
Kürsätkeç	Ği	Fev	Mar	Apr	May	İün	İül	Avg	Sen	Okt	Noya	Dek	Yıl
Urtaça maksimum, °C	1,9	4,1	8,6	13,5	18,6	21,8	23,7	23,2	19,6	14,0	7,0	3,1	13,3
Urtaça temperatura, °C	−0,8	0,5	3,9	8,2	13,2	16,6	18,3	17,6	14,0	9,0	3,9	0,6	8,8
Urtaça minimum, °C	−3,8	−3,1	−0,4	2,8	7,4	10,7	12,4	12,1	8,9	4,8	0,8	−2,3	4,2
Yawım-töşem norması, mm	45	39	46	48	64	75	69	67	51	45	44	52	645

Monı da qarağız

• Nürnberg xökeme

Sıltamalar

• Räsmi sayt