Наполеон Бонапарт

Наполео́н I Бонапа́рт (корс. Napulione Buonaparte, итал. Napoleone Buonaparte, фр. Napoléon Bonaparte [na.po.leɔ̃ bɔ.nɑ.paʁt]; 1769 елның 15 августы, Аяччо, Корсика – 1821 елның 5 мае, Лонгвуд, Изге Елена утравы) – 1804–1815 елларда Франция императоры. Француз хәрби җитәкчесе һәм дәүләт эшлеклесе, бүгенге француз дәүләтенә нигез салучы.

Наполеон I Бонапарт
Туган телдә исем	Napoléon I Buonaparte
Туган	15 август 1769(1769-08-15) Аяччо, Корсика
Үлгән	5 май 1821(1821-05-05) (51 яшь) Лонгвуд, Изге Елена утравы
Үлем сәбәбе	ашказаны яман шеше[d]
Күмү урыны	Собор Святого Людовика Дома Инвалидов[d] һәм Долина Могилы[d]
Яшәгән урын	Изге Елена утравы Аяччо Париж Эльба
Милләт	француз
Ватандашлыгы	Франция
Әлма-матер	Хәрби мәктәп[d]
Һөнәре	император
Җефет	1) Жозефина де Богарне 2) Мария-Луиза Австрияле
Өйдәш	Мария Валевская[d], Полин Фуре[d], Emilie Kraus von Wolfsberg[d], Elisabeth de Vaudey[d], Элеонора Денюэль де ла Плень[d], Грассини, Джузеппина[d] һәм Альбина де Монтолон[d]
Балалар	Наполеон II[d], Шарль Леон[d], Колонна-Валевский, Александр Жозеф Флориан[d], Ойген Мегерле фон Мюльфельд[d] һәм Жюль Бартелеми Сен-Илер[d]
Ата-ана	Карло Буонапарте (әти) Летиция Рамолино (әни)
Кардәшләр	Элиза Бонапарт[d], Людовик I Бонапарт[d], Каролина Бонапарт[d], Полина Бонапарт[d], Жозеф Бонапарт[d], Люсьен Бонапарт[d], Жером Бонапарт[d] һәм безымянная дочь Бонапарте[d]
Катнашкан сугышлар/алышлар	Наполеон сугышлары һәм Революционные войны[d]
Хәрби дәрәҗә	бригада генералы[d] һәм дивизиюн янаралы[d]
Наполеон I Бонапарт Викиҗыентыкта

Балачак еллары

Чыгышы

Наполеон 13 баладан икенчесе булган

• Жозеф Бонапарт (1768—1844)
• Люсьен Бонапарт (1775—1840)
• Элиза Бонапарт (1777—1820)
• Луи Бонапарт (1778—1846)
• Полина Бонапарт (1780—1825)
• Каролина Бонапарт (1782—1839)
• Жером Бонапарт (1784—1860)

Буонапарте гаиләсе

1. Карло Буонапарте + Летиция Рамолино
   1. Жозеф Бонапарт (1768—1844), Испания короле.
      1. Зенеида Бонапарт (8 июль 1801 — 8 август 1854);
      2. Шарлотта Бонапарт (31 октябрь 1802 — 3 март 1839).
   2. Люсьен Бонапарт (1775—1840), Канино һәм Музиньяно кнәзе.

Балачактан ук хәрби җиңүләр турында хыяланган

• 1798 елның 21 июлендә — Наполеон Мисырда төрек гаскәрләрен тар-мар итә (рәсемдә).

  

Беренче империя

2 декабрь 1804. Наполеон . Давид (1805—1807)

Наполеон . Аппиани (1805)

• 1804 елның 16 маендә — Наполеон I Француз империясе императоры булып игълан ителә.
• 1804 елның 2 декабрендә — Наполеон Бонапарт үзен император буларак игълан итте.
• 1805 елның 15 сентябрендә — Россия Наполеонга беренче сугышны игълан итә.
• 1806 елның 21 ноябрендә — Наполеон Бөекбританиягә каршы «континенталь камалыш» турында игълан итә.
• 1807 ел 7 июль — Россия һәм Наполеон Франциясе арасында Тилзит килешүе.
• 1810 елның 2 апрелендә — Франция императоры Наполеон I / Парма эрцгерцогинясы Мария Луизага өйләнә.
• 24 июнь — Россиягә Наполеон Бонапарт җитәкләгән француз гаскәрләре керә. 1812 елгы Ватан сугышы башлана.
• 7 сентябрь — Мәшһүр Бородино сугышы башлана.
• 1812 елның 19 октябрендә — Наполеон Мәскәүне ташлап китә.
• 1815 елның 26 февралендә — Эльба утравына җибәрелгән Наполеон I Бонапарт сөргеннән кача.
• 1815 елның 20 мартында — Эльба утравында сөргендә булган Наполеон Бонапарт Парижга кайта.
• 1815 елның 30 мартында — Парижга Наполеонга каршы коалиция гаскәрләре керә. Наполеон сугышы тәмам.

Сугышның ахырында, антинаполеон коалициясе җиңде һәм Наполеон I сөргендә, Изге Елена утравында вафат булды.

• 1821 елның 5 маендә — Наполеон I (Napoléon Bonaparte), француз императоры, сөргендә, Изге Елена утравында вафат була.

Шулай ук карагыз

• Наполеон сугышлары

Франция корольләре һәм императорлары (987—1870) Капетинглар (987—1328) 987 996 1031 1060 1108 1137 1180 1223 1226 Гуго Капет Роберт II Генрих I Филипп I Людовик VI Людовик VII Филипп II Людовик VIII 1226 1270 1285 1314 1316 1316 1322 1328 Людовик IX Филипп III Филипп IV Людовик X Иоанн I Филипп V Карл IV Валуа (1328—1589) 1328 1350 1364 1380 1422 1461 1483 1498 Филипп VI Иоанн II Карл V Карл VI Карл VII Людовик XI Карл VIII 1498 1515 1547 1559 1560 1574 1589 Людовик XII Франциск I Генрих II Франциск II Карл IX Генрих III Бурбоннар (1589—1792) 1589 1610 1643 1715 1774 1792 Генрих IV Людовик XIII Людовик XIV Людовик XV Людовик XVI 1792 1804 1814 1824 1830 1848 1852 1870 — Наполеон I (Бонапартлар) Людовик XVIII Карл X Луи-Филипп I (Орлеан йорты) — Наполеон III (Бонапартлар)