1 июль
(1 iyül битеннән юнәлтелде)
1 июль — Милади тәкъвимендә җиденче айның беренче көне. Ел ахырына кадәр 183 көн кала.
| ← июль → | ||||||
| Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 31 | ||||
| 2024 ел | ||||||
Дөнья тарихында бу көн:
Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар
үзгәртү
Болгария — Джулай яшьләр бәйрәме.
Бурунди — бәйсезлек көне.
Гана — җөмһүрият көне.
Канада көне.
Лесото — гаилә көне.[чыганагы?]
Руанда — бәйсезлек көне.
Сомали — Бердәмлек көне.
Суринам — Азатлык көне.
Әрмәнстан — прокуратура хезмәткәрләре көне.
- 1877 — беренче Уимблдон теннис беренчелеге башлана.
- 1917 — Россия беренче тапкыр җәйге вакытка күчә.
- 1952 — АКШта компартия эшчәнлеге тыела.
- 1966 — Франция НАТО хәрби оешмасыннан чыга.
- 1997 — Һоңкоң Кытай Халык Җөмһүриятенә керә.
- 1999 — 300 елдан соң беренче тапкыр Шотландия парламенты утырышы ачыла.
Шулай ук карагыз: Төркем:1 июль көнне туганнар
- 798 — Бабәк,
- 1646 — Готфрид Лейбниц, — алман фәлсәфәчесе, математик.
- 1750 — Иван Миллер, тарихчы, географ.
- 1794 — Иван Симонов, Россия империясе астрономы, Антарктида кыйтгасын ачучыларның берсе.
- 1851 — Евгений Нефедьев, юрист, Мәскәү университетының атказанган профессоры (1907).
- 1865 — Владимир Кривош-Неманич, словак телләр белгече, тәрҗемәче, этнограф\.
- 1876 — Иван Михеев, драматург, Инҗилне ар теленә тәрҗемә итүче (1904).
- 1879 — Леон Жуо, француз һәм халыкара һөнәри хәрәкәтенең реформатор эшлеклесе, Тынычлык өчен Нобель премиясе лауреаты.
- 1881 — Нөсрәтулла Мәкъсүм, таҗик дәүләт һәм җәмәгать эшлеклесе.
- 1884 — Александр Базаревский, Россия империясе һәм cовет хәрби эшлеклесе.
- 1885 — Юлдаш Ахунбабаев, ҮзССР совет фирка-дәүләт эшлеклесе.
- 1888 — Борис Иванов,
- 1889 — Вера Мухина,
- 1894 — Тамара Каценеленбоген,
- 1900 — Курт Фишер, Демократик Алмания Җөмһүрияте сәясәтчесе.
- 1905 — Гани Сафиуллин, генерал-лейтенант, Советлар Берлеге каһарманы (1943).
- 1906 — Николай Некрасов,
- 1908 — Соломон Смеркович, инженер, караблар төзүче, СССР дәүләт премиясе лауреаты (1949).
- 1909 — Михаил Сергейчик, СССР дәүләт эшлеклесе.
- 1910 — Эмилия Штина, альголог, профессор, РСФСР Югары шурасы депутаты.
- 1918 — Анатолий Хохлов, Советлар Берлеге каһарманы (1943).
- 1918 — Гыйз-әл Габид, татар шагыйре.
- 1919 — Василий Прокаев, география галиме, ландшафтлар белгече.
- 1924 — Иван Фёдоров, Советлар Берлеге каһарманы (1945).
- 1925 — Клара Лучко, ССРБ халык артисты.
- 1927 — Гыйльметдин Кырымгуҗин, Социалистик Хезмәт Каһарманы (1971).
- 1929 — Вакыйф Зыятдинов, журналист, тәрҗемәче, ТАССРның атказанган мәктәп укытучысы.
- 1929 — Җеральд Эделман, иммунолог, нейробиолог, Физиология һәм медицина өлкәсендә Нобель премиясе иясе (1972).
- 1930 — Галия Науразбаева,
- 1930 — Сәфүрә Суфиянова, Социалистик Хезмәт Каһарманы (1971).
- 1932 — Рәис Низамов, язучы, Г. Сәләм премиясе лауреаты (1978).
- 1937 — Анатолий Кукубаев,
- 1938 — Диас Вәлиев, татар драматургы, прозаик.
- 1938 — Мөфтәдин Гыйләҗев, композитор, баянчы.
- 1939 — Флюра Бикмурзина, актёр, телевидение режиссёры, ТАССРның атказанган мәдәният хезмәткәре.
- 1940 — Алексей Берючевский, ССРБ футбол уенчысы һәм тренеры.
- 1940 — Җаһит Зарифоглу, төрек шагыйре, балалар язучысы.
- 1940 — Равил Шәймәрдәнов, ТАССР һәм РФ атказанган табибы, КДМУ профессоры.
- 1941 — Әлфред Гилмен, АКШ биологы, фармаколог, Физиология һәм медицина өлкәсендә Нобель премиясе иясе (1994).
- 1941 — Майрон Шоулз, Канада математика галиме, Икътисад өлкәсендә Нобель премиясе иясе (1997).
- 1943 — Ирек Бәдретдинов,
- 1949 — Рафил Ногманов, Татарстан Дәүләт Советы депутаты, Татарстанның атказанган юристы.
- 1950 — Василий Иванов, педагог, химик-технолог, РФ атказанган югары мәктәп хезмәткәре (2002).
- 1950 — Камил Кәримов, язучы-сатирик, Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты (2018).
- 1952 — Нина Кошелева, композитор, Мордовия һимны музыкасы авторы.
- 1953 — Вилә Баймурзина,
- 1954 — Нургали Латыйпов,
- 1954 — Юрий Ковалёв, ССРБ һәм Украина футбол уенчысы һәм тренеры.
- 1955 — Андрей Баталов,
- 1955 — Ли Көтчәң, Кытай дәүләт һәм сәясәт эшлеклесе, КХҖ хөкүмәте башлыгы.
- 1955 — Людмила Казанцева, педагог, профессор (2000).
- 1955 — Мәсгудә Шәмсетдинова, татар композиторы.
- 1957 — Камил Фәткуллин, көрәшче (грек-рим өслүбе).
- 1958 — Юрий Зимин,
- 1961 — принцесса Диана, Уэльс принцессасы.
- 1962 — Гөлгенә Зәйнуллина,
- 1963 — Хәлил Сафин,
- 1967 — Памела Андерсон, АКШ кино актрисасы, модель.
- 1969 — Әскар Абдразаков, җырчы (бас).
- 1971 — Олег Антоненко, СССР һәм Беларус һоккейчесе, тренер.
- 1972 — Рамил Хәсәнгатин, РФ шаһматчысы, гроссемейстер (2003).
- 1972 — Фәнис Җиһанша, татар актеры.
- 1983 — Игорь Савельев, журналист, әдәби тәнкыйтьче, Шәехзадә Бабич премиясе лауреаты (2013).
- 1986 — Агнес Мо, Индонезия җырчысы һәм рәссамы.
- 1988 — Рафил Галимуллин, татар артисты.
- 1996 — Аделина Сотникова, тимераякта фигуралы шуучы.
- 1998 — Альбина Гашигуллина, драма актрисасы, Кәрим Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры артисты.
Шулай ук карагыз: Төркем:1 июль көнне вафатлар
- 1736 — III Әхмәт, Госман империясе солтаны.
- 1739 — Сергей Голицын, Россия патшалыгы һәм Россия империясе дәүләт эшлеклесе һәм дипломаты, кенәз.
- 1839 — II Мәхмүт, Госман империясе солтаны.
- 1876 — Михаил Бакунин,
- 1886 — Вилһелм Һерман Абих, геология галиме, табигый фәннәр белгече, сәяхәтче.
- 1905 — Җон Милтон Һей, дипломат, журналист, АКШ Дәүләт департаменты сәркәтибе.
- 1921 — Николай Мари, Россия империясе һәм СССР ветеринары, эпизоотолог һәм бактериолог.
- 1922 — Камалетдин Агафуров,
- 1929 — Йодок Финк,
- 1936 — Ованес Абелян, әрмән театр актеры.
- 1960 — Артур Бренинг,
- 1971 — Вильям Лоренс Брәгг, британ математик, кристаллограф, Физика өлкәсендә Нобель премиясе иясе (1915).
- 1977 — Александр Борин, химик-технолог, КазНИИтехфотопроект) институтына нигез салучыларның берсе.
- 1989 — Илгиз Кәлимуллин, шагыйрь, тәрҗемәче.
- 1995 — Ибраһим Нуруллин, татар язучысы, галим.
- 2001 — Николай Басов, физик, уйлап табучы, Физика өлкәсендә Нобель премиясе иясе (1964).
- 2005 — Евдокия Кириллова, Социалистик Хезмәт Каһарманы (1966).
- 2009 — Людмила Зыкина, рус җырчысы.
- 2013 — Александр Котов,
- 2013 — Морат Камалетдинов, геология галиме, Башкортстан ФА академиге (1991).
