Борис Павлович Иванов (1888 елның 19 июне (1 июле), Казан1933) — хокук белгече, Рим хокукы буенча белгеч, Томск дәүләт университетының Рим хокукы кафедрасында экстраординар профессор вазыйфаларын башкаручы.

Борис Иванов
Туган 19 июнь (1 июль) 1888
Казан, Россия империясе
Үлгән 1933
Һөнәре хокук белгече
Эш бирүче Тум дәүләт университеты[d]

Тормыш юлы үзгәртү

Борис Иванов 1888 елның 19 июнендә (1 июлендә) Казанда мещаннар гаиләсендә туа — аның әтисе, Павел Фёдорович Иванов, соңрак Казан сәүдәгәре була. Борис Беренче Казан ирләр гимназиясендә урта белем ала. Шуннан соң ул Казан Император университетының юридик факультеты студенты була, 1911 елда беренче дәрәҗә диплом алып, аны тәмамлый[1]. 1912 елның февраль ахырында ул профессор исемен алуга әзерлек өчен Рим хокукы кафедрасында калдырыла; аның фәнни җитәкчесе итеп профессор һәм ректор Григорий Дормидонтов билгеләнә.

Беренче бөтендөнья сугышы елларында, 1916 елда Борис Иванов Рим хокукы өлкәсендә магистр дәрәҗәсен алу өчен кирәкле имтиханнар бирә. Юридик факультет җитәкчелеге «канәгатьләнерлек» дип тапкан сынау лекцияләрен укыганнан соң, ул университетта приват-доцент исемендә укыту хокукын ала.

Ватандашлар сугышы чорында, 1918 елның 11 мартында, Борис Иванов элеккеге Томск Император университетының юридик факультетының бер өлеше булган Рим хокукы кафедрасында экстраординар профессор эшен башкаручы итеп сайлана. Аңа 1918 елның сентябренә кадәр (авыру буенча) ял бирелә, нәтиҗәдә, Томскка ул 1 ноябрьдә килә. 1919 елның 1 сентябрендә ул бөтен юридик факультетның секретаре була.

Себердә Совет власте ныгыгач, Иванов университеттан формаль рәвештә 1919 елның 15 декабреннән азат ителә (Себер халык мәгарифе бүлеге карары белән; ул 1920 елның 15 апрелендә чыга). 1921 елның язында ул Томск губерна революцион трибуналы суды каршында «Себер реакцион прессасы» турындагы эш буенча баса. Профессор Иосиф Аносов белән Ивановны «Изге Хач» дружинасын оештыруда гаеплиләр, аның максаты, гаепләү сүзләре буенча, большевистик хакимиятләргә каршы кораллы көрәш һәм православ чиркәвен яклау булган; шулай ук аларны Ак гвардия матбугатында мәкаләләр сериясен бастыруда гаеплиләр. Башта Иванов атып үтерүгә хөкем ителә, тик Бөтенрусия Үзәк Башкарма Комитеты амнистиясе буенча югары җәза аның өчен дүрт еллык ябылуга (мәҗбүри эшләр йортында) алыштырыла.

Ун елдан соң, 1933 ел башында, Борис Иванов яңадан кулга алына: бу юлы ул «Совет хакимиятен азат итү һәм буржуаз-алпавыт республикасын билгеләү максатыннан кораллы фетнә әзерли торган контрреволюцион белогвардия оешмасына» катнашы булуда гаепләнә; кабат атып үтерүгә хөкем ителә. 1933 елда ук атып үтерелә. 1957 елда җинаять составы булмау сәбәпле реабилитацияләнә.

Гаилә үзгәртү

Борис Иванов крестьян Елизавета Ивановнага (тумыштан — Зуйкова) өйләнгән; гаиләдә дүрт бала булган.

Хезмәтләр үзгәртү

  • Res mancipii et nec mancipii (Очерк по истории римского права) / Б. П. Иванов. — Казань: Типо-литография Императорского Университета, 1914. — IV, 143 с.

Искәрмәләр үзгәртү

  1. О. Т. Гундарин. Полицейское (административное) право Российской империи: опыт юридической библиографии. — Изд-во Санкт Петербургский гос. университет, 1999. — 172 с. — ISBN 9785933330042.

Әдәбият үзгәртү

  • Профессора Томского университета: Биографический словарь / С. Ф. Фоминых, С. А. Некрылов, Л. Л. Берцун, А. В. Литвинов. Томск, 1998. Т. 2.
  • Иванов Борис Павлович // Русские цивилисты: середина XVIII — начало XX в.: Краткий биографический словарь / О. Ю. Шилохвост. — М.: Статут, 2005. — С. 73.
  • Сырых В. М. Иванов Борис Павлович // Правовая наука и юридическая идеология России: энциклопедический словарь биографий / Гос. образовательное учреждение высш. проф. образования Российская акад. правосудия; отв. ред. и рук. авт. коллектива: Владимир Михайлович Сырых. — Москва: Юрист, 2009. Т. 1: XI — начало XX в. — 2009. — С. 276. — 918 с.; ISBN 978-5-93916-189-3

Сылтамалар үзгәртү

  • Иванов, Борис Павлович. Электронная энциклопедия Томского государственного университета (ISBN 978-5-7511-2329-1). ред. С. А. Некрылов