1984 ел
(1984 yıl битеннән юнәлтелде)
1984 (бер мең тугыз йөз сиксән дүртенче) ел — кәбисә ел, милади тәкъвим буенча якшәмбе көнне башлана. Бу безнең эраның 1984 елы, II меңьеллыкның 984 елы, XX гасырның 84 елы, XX гасырның 9 унъеллыгының 4 елы, 1980 елларның 5 елы. 1984 елдан бирле 40 ел үтте.
Еллар |
---|
1980 · 1981 · 1982 · 1983 — 1984 — 1985 · 1986 · 1987 · 1988 |
Унъеллык |
1960-еллар · 1970-еллар — 1980-еллар — 1990-еллар · 2000-еллар |
Гасырлар |
XIX гасыр — XX гасыр — XXI гасыр |
Милади тәкъвим | 1984 MCMLXXXIV |
Юлиан тәкъвим | 1983—1984 (14 гыйнвардан) |
Юлиан тәкъвим византия эрасы белән |
7492—7493 (14 сентябрьдән) |
Римны нигезләгәннән башлап | 2736—2737 (4 майдан) |
Яһүдләр тәкъвиме |
5744—5745 ה'תשמ"ד — ה'תשמ"ה |
Һиҗри тәкъвим | 1404—1405 |
Борынгы әрмәннәр тәкъвиме | 4476—4477 (11 августтан) |
Әрмәннәрнең чиркәү тәкъвиме | 1433 ԹՎ ՌՆԼԳ
|
Кытай тәкъвиме | 4680—4681 (2 февральдан) 癸亥 — 甲子 кара дуңгыз — яшел күсе |
Хәбәш тәкъвим | 1976 — 1977 |
Борынгы һинд тәкъвиме | |
- Викрам-самват | 2040—2041 |
- Шака самват | 1906—1907 |
Шәмси тәкъвим | 1362—1363 |
Буддачылык тәкъвиме | 2527 |
Япон ел исәбе | 59 ел Сёва |
Вакыйгалар
үзгәртү- 1 гыйнвар — Бруней бәйсезлекне яулый.
- 8 февраль — Югославиянең Сараево шәһәрендә XIV Кышкы Олимпия уеннары ачыла.
- 11 февраль — Гыйрак һава көчләре Иранның хәрби булмаган объектларга һөҗүм итә.
- 13 февраль — Юрий Андропов үлеменнән соң СБКФ ҮК-ның яңа Генераль сәркатибе вазифасына Константин Черненко керешә.
- 4 апрель — АКШ президенты Рональд Рейган халыкара дәрәҗәдә химик коралны тыюга өнди.
- 6 апрель — 56-нчы Оскар кинопремиясен тапшыру тантанасы.
- 19 апрель — Рәсми рәвештә Австралия милли гимны раслана.
- 8 май — ССРБ АКШ-ның Лос-Анҗелес шәһәрендәге җәйге Олимпиада уеннарына бойкотын белдерә.
- 8 июнь — Дисней үрдәге Дональд Дак АКШ киноактерлары гильдиясенең мактайлы әгъзасы була.
- 25 июль — Светлана Савицкая ачык космоска чыккан беренче хатын-кыз була.
- 28 июль — АКШ-ның Лос-Анҗелес шәһәрендә Җәйге Олимпиада уеннары башлана.
- 23 август — Елена Боннэр 5 ел сөргенгә хөкем ителә.
- 11 октябрь — ачык космоска беренче американ хатын-астронавт — Кәтрин Салливэн — чыга.
- 25 октябрь — Төркиядә соңгы тапкыр үлем җазасы гамәлгә ашырыла.
Туулар
үзгәртүШулай ук карагыз: Төркем:1984 елда туганнар
- 27 гыйнвар — Эмиль Талипов, актер, ТР атказанган артисты (2018).
- 29 март — Айгөл Хәйри, татар җырчысы.
- 3 апрель — Кәримә Нигъмәтуллина, математик-галимә.
- 6 апрель — Айгөл Миншакирова (Иркә), татар җырчысы.
- 10 апрель — Мэнди Мур (ингл. Amanda Leigh «Mandy» Moore), АКШ актрисасы, җырчы.
- 5 май — Алексей Зацепин, йөзү буенча Татарстанның беренче халыкара класслы спорт остасы.
- 24 май — Фидаил Мәҗитов, татар шагыйре, язучы, журналист.
- 27 май — Ирек Кашапов, драма актеры (Камал театры).
- 4 июнь — Ландыш Нигъмәтҗанова, татар җырчысы.
- 27 сентябрь — Аврил Лавин, Канада җырчысы.
- 10 октябрь — Павел Дуров, «В Контакте» социаль челтәрен оештыручыларның берсе.
- 7 ноябрь — Туфан Имаметдинов, театр режиссеры.
- 22 декабрь — Basshunter, музыкант һәм DJ.
Вафатлар
үзгәртүШулай ук карагыз: Төркем:1984 елда вафатлар
- Зәйнәп Бәширова, татар шагыйрәсе.
- 24 гыйнвар — Кирәй Мәргән, язучы, фольклорчы, әдәбият белгече.
- 9 февраль — Юрий Андропов, ССРБ сәясәтчесе.
- 13 февраль — Юныс Әхмәтҗанов, татар ашчысы.
- 18 февраль — Зәки Нури, татар шагыйре, публицист.
- 26 март — Галимә Ибраһимова актриса, ТАССРның халык артисты (1957), РСФСРның атказанган артисты (1971).
- 5 май — Павел Саначин, РСФСР атказанган архитекторы.
- 19 июль — Фаина Раневская, актриса.
- 2 август — Зөһрә Бәйрәшева, җырчы (лирик сопрано), педагог.
- 2 август — Бибинур Галиуллина, Мәскәү, Күчмә театрлар актрисасы, ТАССР атказанган артисты.
- 1 октябрь — Хәмит Зөбәер Кошай эмигрант татар галиме.
- 11 октябрь — Фуат Вәлиев, тарихчы.
- 14 октябрь — Мартин Райл (ингл. Martin Ryle), инглиз радиоастрономы, Нобель премиясе лауреаты.
- 24 октябрь — Абдурәим Рәшидов, хәрби очучы, Советлар Берлеге Каһарманы.
Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреатлары
үзгәртү- Гәрәй Рәхим, татар шагыйре[1].
- Әмирхан Еники, татар язучысы[1].
Нобель премиясе лауреатлары
үзгәртү- Физика өлкәсендә Нобель премиясе — Карло Руббиа, Симон ван дер Мер.
- Химия өлкәсендә Нобель премиясе — Роберт Меррифилд.
- Физиология һәм медицина өлкәсендә Нобель премиясе — Нильс Ерне, Георг Кёлер, Сезар Мильштейн.
- Әдәбият өлкәсендә Нобель премиясе — Ярослав Сейферт.
- Икътисад өлкәсендә Нобель премиясе — Джон Стоун.
- Тынычлык өчен Нобель премиясе — Десмонд Туту.