Шәмси тәкъвим

Бүген

2024 AD

1403 SH

1446 AH

	Тарих порталы
	Вакыт порталы
	Бәйрәмнәр порталы

Шәмси тәқъвим (Иран тәкъвиме, Сәнәи шәмсия; гарәп. تقويم هجري شمسي‎ тәқвим һиҗри шәмси) — Иранда һәм Әфганстанда кулланылган кояш йөреше белән исәпләнә торган ел хисабы.

Ай исемнәре

Шәмси айлар
Хәмәл \| Сәвер \| Җәүза \| Саратан \| Әсәт \| Сөмбелә \| Мизан \| Гакрәп \| Кавәс \| Җәди \| Дәлү \| Хут
Милади тәкъвим \| Һиҗри тәкъвим \| Татар тәкъвиме

	Көннәр исәбе	Айлар исеме^[1]^[2]		Милади тәкъвимдә тәңгәллеге (кәбисә булмаган елында)	Зодиак билгесе
	Көннәр исәбе	татарча	гарәпчә	Милади тәкъвимдә тәңгәллеге (кәбисә булмаган елында)	Зодиак билгесе
1	31	хәмәл	حمل‎	21 март — 20 апрель	Кучкар
2	31	сәвер	ثور‎	21 апрель — 21 май	Үгезбозау
3	31	җәүза	جوزا‎	22 май — 21 июнь	Игезәкләр
4	31	саратан	سرطان‎	22 июнь — 22 июль	Кысла
5	31	әсәт	اسد‎	23 июль — 22 август	Арыслан
6	31	сөмбелә	سنبله‎	23 август — 22 сентябрь	Кыз
7	30	мизан	میزان‎	23 сентябрь — 22 октябрь	Үлчәү
8	30	гакрәп	عقرب‎	23 октябрь — 21 ноябрь	Чаян
9	30	кавәс	قوس‎	22 ноябрь — 21 декабрь	Укчы
10	30	җәди	جدی‎	22 декабрь — 20 гыйнвар	Кәҗәмөгез
11	30	дәлү	دلو‎	21 гыйнвар — 19 февраль	Сукояр
12	29/30	хут	حوت‎	20 февраль — 20 март	Балыклар

Искәрмәләр

↑ Фәкать игенчелек эшләре өчен, кояш хисабы белән яз башыннан башлап, «хәмәл, сәвер, җәүза, саратан, әсәд, сөнбөлә, мизан, гакърәб, кавыс, җәди, дәлү, хут» дип, гарәби исемнәр кулланалар... Шиһабетдин Мәрдҗәни. Мөстәфадел-әхбар фи әхвали Казан вә Болгар. 2013 елның 31 май көнендә архивланган.
↑ Хәмәл — сарык бәрәне; зодиак тамгалары буенча 22 нче марттан 22 нче апрельгә кадәр була торган вакыт арасы; сәвер — апрель ае; үгез; җәүза — игезәкләр (зодиак тамгасы, май ае тамгасы); саратан — июнь ае; кысла; әсәд — арслан; июль ае; сөнбелә — август ае, ашлык башагы; мизан — үлчәү; гакрәб — чаян; зодиак тамгасы буенча 22 октябрьдан 22 ноябрьгача була торган вакыт (октябрь ае); кавәс — җәя; зодиак тамгасы буенча булган елның ноябрь ае; җәди — кәҗә бәтие; зодиак тамгасы буенча егерме икенче декабрьдан егерме икенче январьгача булган вакыт; Иран ел хисабы буенча 10 нчы ай; дәлү — су чиләге; зодиак елының бер ае исеме булып 22 нче январьдан 22 нче февральга кадәр булган вакыт, январь ае; хут — диңгездәге бик зур балык; кит балыгы; зодиак тамгалары буенча 22 февральдән 22 нче март арасында булган вакыт. — Гарәпчә-татарча-русча алынмалар сүзлеге: татар әдәбиятында кулланылган гарәп һәм фарсы сүзләре / К.З. Хәмзин, М.И. Мәхмүтов, Г.Ш. Сәйфуллин. — Казан: Тат. кит. нәшр., 1965. — 792 б.

[1] Фәкать игенчелек эшләре өчен, кояш хисабы белән яз башыннан башлап, «хәмәл, сәвер, җәүза, саратан, әсәд, сөнбөлә, мизан, гакърәб, кавыс, җәди, дәлү, хут» дип, гарәби исемнәр кулланалар... Шиһабетдин Мәрдҗәни. Мөстәфадел-әхбар фи әхвали Казан вә Болгар. 2013 елның 31 май көнендә архивланган.

[2] Хәмәл — сарык бәрәне; зодиак тамгалары буенча 22 нче марттан 22 нче апрельгә кадәр була торган вакыт арасы; сәвер — апрель ае; үгез; җәүза — игезәкләр (зодиак тамгасы, май ае тамгасы); саратан — июнь ае; кысла; әсәд — арслан; июль ае; сөнбелә — август ае, ашлык башагы; мизан — үлчәү; гакрәб — чаян; зодиак тамгасы буенча 22 октябрьдан 22 ноябрьгача була торган вакыт (октябрь ае); кавәс — җәя; зодиак тамгасы буенча булган елның ноябрь ае; җәди — кәҗә бәтие; зодиак тамгасы буенча егерме икенче декабрьдан егерме икенче январьгача булган вакыт; Иран ел хисабы буенча 10 нчы ай; дәлү — су чиләге; зодиак елының бер ае исеме булып 22 нче январьдан 22 нче февральга кадәр булган вакыт, январь ае; хут — диңгездәге бик зур балык; кит балыгы; зодиак тамгалары буенча 22 февральдән 22 нче март арасында булган вакыт. — Гарәпчә-татарча-русча алынмалар сүзлеге: татар әдәбиятында кулланылган гарәп һәм фарсы сүзләре / К.З. Хәмзин, М.И. Мәхмүтов, Г.Ш. Сәйфуллин. — Казан: Тат. кит. нәшр., 1965. — 792 б.

[1]

[2]