Wikipedia

Светлана Савицкая

Сәвитләр Берлеге Каһарманы

Светла́на Евге́ньевна Сави́цкая (1948 елның 8 августында туган, Мәскәү) — совет галәмчесе, очучы-сынаучы, педагог. Валентина Терешковадан соң дөньяда икенче космонавт-хатын-кыз. Дөньяда ачык космоска чыккан беренче хатын-кыз космонавт. Ике тапкыр Советлар Берлеге каһарманы (1982, 1984). ССРБның очучы-космонавты (1982). Ике Ленин ордены (1982, 1984). ССБРның атказанган спорт мастеры (1970). КПСС / КПРФ әгъзасы 1975 елдан бирле. Техник фәннәр кандидаты. ССБР Югары Советы депутаты (1989-1991). Россия Федерациясе Федераль Собраниесе Дәүләт Думасына II, III, IV, V, VI, КПРФтан (1996 елдан) VII чакырылыш делегаты. Ике тапкыр Советлар Союзы Герое булган бердәнбер катын-кыз.[5].

Сурәт
Имза
Җенес хатын-кыз
Ватандашлык  СССР
 Россия
Хезмәт итүе СССР
Патроним или матроним для человека Евгеньевна[d]
Туу датасы 8 август 1948(1948-08-08)[1] (75 яшь)
Туу урыны Мәскәү, СССР[1]
Ата Евгений Яковлевич Савицкий[d]
Һөнәр төре очучы, галәмгизәр, сәясәтче, хәрби хезмәткәр, язучы, сәяхәтче-тәдкыйкатьче, очучы-сынаучы, университет профессоры, РФ Дәүләт думасы депутаты
Эш урыны Мәскәү авиация институты[d], ССРБ Югары Шурасы һәм Русия Дәүләт думасы
Башкарган вазыйфа РФ Дәүләт думасы депутаты[d]
Әлма-матер Мәскәү авиация институты[d] һәм Калужское авиационное летно-техническое училище[d]
Гыйльми дәрәҗә доцент[d]
Академик дәрәҗә техник фәннәр нәмзәте[d]
Активлык урыны Мәскәү
Летал на Союз Т-7[d][2], Союз Т-12[d][2] һәм Союз Т-5[d]
Сәяси фирка әгъзасы Русия Федерациясе коммунистик фиркасе һәм Советлар Берлеге коммунистик фиркасе
Время в космосе 28 386 минут
Хәрби дәрәҗә майор һәм полковник
Әгъзалык Académie de l'air et de l'espace[d], Государственная дума Федерального собрания Российской Федерации VII созыва[d], Государственная дума Федерального собрания Российской Федерации VI созыва[d], Государственная дума Федерального собрания Российской Федерации V созыва[d], Государственная дума Федерального собрания Российской Федерации IV созыва[d], Государственная дума Федерального собрания Российской Федерации III созыва[d], Государственная дума Федерального собрания Российской Федерации II созыва[d] һәм Россия Федерациясе Федераль Мәҗлесенең VIII чакырылыш Дәүләт Думасы[d]
Бүләкләр
 Светлана Савицкая Викиҗыентыкта

Биографиясе үзгәртү

1948 елның 8 августында Мәскәүдә туган. Әтисе - совет очучысы һәм хәрби начальник, авиация маршалы Евгений Яковлевич Савицкий. Әнисе - Лидия Павловна Савицкая, Бөек Ватан сугышы елларында әтисе җитәкчелек иткән корпуста хезмәт иткән; соңыннан ул мәктәп укытучысы булып эшләгән.[6]. Әтисе кызын тәрбияләүгә игътибар итмәгән, балачактан аңа тулы ирек биргән. Мәктәпкә Светлана факультатив йөргән, әмма шул ук вакытта "бик яхшы" укыган. Күк йөзен дә, һөнәр буларак, үзе сайлаган.[7].

1966 елда 637 санлы Мәскәү мәктәбен (хәзерге вакытта Советлар Союзы Флоты Адмирал Флоты исемендәге 1465 нче мәктәп) тәмамлый. Мәскәү авиация институтына (МАИукырга ) керә, ул 1972 елда тәмамлый. МАИда укыган вакытта шулай ук Калуга авиация очу-техник училищесында укыган, ул 1971 елда "очучы-инструктор" квалификациясен алган.

1969 елдан 1977 елга кадәр Светлана Савицкая ССРБ җыелма командасы составына пилотаж спорты буенча керде. 1970 елда Бөекбританиядәге поршневый самолётларда пилотаж спорты буенча дөнья беренчелеге откан. Стратосферадан төркем белән сикерү буенча 3 дөнья рекорды һәм реактив самолетларда 18 авиация рекорды куйды. 1970 елда СССРның атказанган спорт мастеры исеменә лаек булган.[6][8].

1980 елның августында очучы-космонавтлар отрядына җибәрелә. 1981 елның июнендә космонавт-тикшеренүче итеп алына.

 
«Салют-7» орбиталь станциясенең экипажы: Л. И. Попов, С. Е. Савицкая, А. А. Серебров

1982 елда галәмче-тикшеренүче сыйфатында "Союз Т-5", "Союз Т-7" һәм "Салют-7" орбиталь станциясе корабльләрендә космоска очыш ясый.

1984 елда бортинженер сыйфатында "Союз Т-12" кораблендә һәм "Салют-7" орбиталь станциясендә очыш ясый. Очыш вакытында хатын-кызларның беренчесе булып ачык космоска чыга.

"Салют-7" станциясенә 1986 елда "Союз Т-15C" кораблендә дөньяда беренче хатын-кыз экипажы командиры сыйфатында (өч хатын-кыз-космонавт) очарга әзерләнә, ләкин бу очыш булмый.

Искәрмәләр үзгәртү

  1. ↑ 1,0 1,1 Савицкая Светлана Евгеньевна // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ↑ 2,0 2,1 http://www.spacefacts.de/english/e_first.htm
  3. ↑ https://www.nmspacemuseum.org/inductee/svetlana-y-savitskaya/
  4. ↑ Anaya Appoints Three to Space Hall Panel — Albuquerque: 1985. — ISSN 1526-5137; 2578-3963
  5. ↑ Первая женщина в открытом космосе. Светлана Савицкая 25 лет спустя. РИА Новости (2009-07-24). 2017-04-15 тикшерелгән.
  6. ↑ 6,0 6,1 Верую (Москва). Беседа с дважды Героем Советского Союза, космонавтом Светланой Евгеньевной Савицкой. Tv-soyuz.ru (14 апреля 2015). әлеге чыганактан 2018-04-19 архивланды. 2015-09-27 тикшерелгән.
  7. ↑ Светлана Савицкая. Покорительница открытого космоса. Женщины в науке (2014). 2017-04-15 тикшерелгән.
  8. ↑ Савицкая Светлана Евгеньевна. Энциклопедия испытателей. 2015-09-27 тикшерелгән.

Библиография үзгәртү

  • Савицкая, Светлана. Вчера и всегда. — М. : Издательство Агентства печати Новости, 1988. — 448 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-7020-0035-8.

Сылтанмалар үзгәртү

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Светлана_Савицкая&oldid=2555755