Wikipedia

Испания

(İspaniä битеннән юнәлтелде)

Испа́ния (исп. España), рәсми исем – Испа́ния Патшалыгы (исп.  һәм гал. Reino de España, кат. Regne d'Espanya, баск. Espainiako Erresuma) — Көньяк Аурупаның көнбатышында урнашкан зур булмаган дәүләт. Пиреней ярымутравының зур өлешен алып тора. Илнең исеме «и-шпаним» — «куяннар яры» сүзеннән килеп чыга.

Испания
исп. Reino de España[1]
баск. Espainiako Erresuma[1]
кат. Regne d'Espanya[1]
гал. Reino de España[1]
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы 1715, 19 март 1812, 9 декабрь 1931, 29 декабрь 1978 һәм 14 март 1516
Рәсми исем Reino de España[1], Espainiako Erresuma, Regne d'Espanya һәм Reino de España
Кыскача исем Іспанія, Spain, España[2], Espanya, Espagne, Hiszpania, スペイン, 스페인, 西班牙, Espanha, Spanien[2], 🇪🇸 һәм toki Epanja
ХФӘ билгесе ɪˈspanʲɪjə, esˈpaɲa, ˈspeɪn һәм ˈspɑːnɪɑ
Катнашучы Портобело бәрелеше[d], Дженкинс колагы сугышы[d], Франция-Испания сугышы (1635-59)[d], АКШ бәйсезлеге өчен сугыш, Осада Бреды[d], Монферрато варислыгы сугышы[d] һәм Риф сугышы[d]
Гомер озынлыгы 78,71707 ел[3], 78,96585 ел[3], 79,36829 ел[3], 79,56829 ел[3], 79,61951 ел[3], 79,87073 ел[3], 80,17073 ел[3], 80,82195 ел[3], 80,87317 ел[3], 81,17561 ел[3], 81,47561 ел[3], 81,62683 ел[3], 82,47561 ел[3], 82,42683 ел[3], 83,07805 ел[3], 83,22927 ел[3], 82,83171 ел[3], 83,33 ел, 83,33 ел, 83,189347 ел[4], 83,578674 ел[4], 82,339179 ел[4], 84 ел[5], 82 ел[5], 83 ел[5] һәм 83 ел[5]
... хөрмәтенә аталган Рим Испаниясе[d][6]
Демоним Spanish, español, española, испанец, испанка, испанцы, spanisch, Spanier, Spanierin, espanhol, espanhola, Spanjaard, spanyol, испански, espanyol, Hispaniano, hispano, Spanyänan, espanyola, إسباني, إسبانية, إسبان, espaniol, іспанець, іспанка, іспанці, ספרדי, ספרדייה, spanioli, spaniol, spaniolă, স্পেনীয়, spagnolo, spagnola, spagnoli, spagnole, español, española, españois, españolas, españoles, españoles, españolas, spansk, español, española, Espagnol[7], Espagnole[7], spagnoła, spagnoło, spagnołi, spagnołe, ہسپانوی, صبليوني, صبليونية, صبليون, صبليونيات һәм Spáinneach[8]
Рәсми тел испан теле
Гимн Испания гимны[d]
Мәдәният Испания мәдәнияте[d]
Шигарь тасвирламасы Plus ultra[d]
Шигарь тексты Plus Ultra
Дөнья кисәге Европа[9]
Дәүләт  Испания
Башкала Мадрид[10][2]
Сәгать поясы UTC+01:00, UTC+02:00, UTC±00:00[d], UTC+01:00 һәм Europe/Madrid[d][11]
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Атлантик океан, Урта диңгез, Бискай култыгы[d] һәм Альборан диңгезе[d]
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан Пиреней ярымутравы[2]
Иң көнчыгыш ноктасы 39°52′36″ т. к. 4°19′37″ кч. о.[12] һәм 42°19′10″ т. к. 3°19′20″ кч. о.
Иң төньяк ноктасы 43°47′28″ т. к. 7°41′21″ кб. о.[13] һәм 43°47′32″ т. к. 7°41′26″ кб. о.[14]
Иң көньяк ноктасы 27°38′31″ т. к. 17°58′51″ кб. о.[15] һәм 36°00′01″ т. к. 5°36′37″ кб. о.
Иң көнбатыш ноктасы 27°42′15″ т. к. 18°08′00″ кб. о.[16] һәм 42°55′23″ т. к. 9°17′52″ кб. о.
Геомәгълүматлар Data:Spain.map
Иң югары ноктасы Тейде[d][17]
Иң түбән ноктасы Лас Крусес[d][18]
Идарә итү формасы парламентлы монархия[d]
Дәүләт башлыгы вазыйфасы Испания патшасы[d]
Ил башлыгы Филипп VI[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы Испания хөкүмәте рәисе[d]
Хөкүмәт башлыгы Педро Санчес[d]
Министрлар кабинеты Испания министрлар советы[d]
Башкарма хакимият Испания хөкүмәте[d]
Канунбирү органы Испания генераль кортеслары[d]
Югары мәхкәмә органы Испания югары мәхкәмәсе[d] һәм Испания конституция мәхкәмәсе[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр Италия, Бразилия, Германия, Австралия, Филипин, Изге тәхет[d], Бөекбритания, Португалия, Аргентина, Болгария, Чили, Хорватия, Дания, Маҗарстан, Ямайка, Молдова, Мальта, Мексика, Парагвай, Марокко, Румыния, Япония, Франция, Польша, Индонезия, Куба, Малайзия, Колумбия, Һиндстан, Перу, Бүснә-Һәрсәк, Мавритания, Яңа Зеландия, Канада, Кирибати, Төркия, Венесуэла, Уругвай, Пакьстан, Кытай Җөмһүрияте, Вьетнам, Россия, Кытай, Греция, Сербия, Бангладеш, Гөрҗистан, Сальвадор, Экваториаль Гвинея һәм Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[19]
Әгъзалык Төньяк Атлантик килешү оешмасы, Аурупа Берлеге, Берләшкән Милләтләр Оешмасы, Халыкара икътисадый хезмәттәшлек һәм үсеш оешмасы, Аурупа шурасы, Awrupa ğälämi agentlığı, Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Милләтләр Лигасы, Көньяк Европа обсерваториясе[d], ОБСЕ, БМО Иминлек Шурасы, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Африка үсеш банкы[d], Азия үсеш банкы[d], Австралия группасы[d], Үзәк Америка икътисади интеграция банкы[d], Евроконтроль[d], Organization of Ibero-American States[d], Сообщество ибероамериканских наций[d], Ачык күкләр буенча килешү[d], Ракета технологияләрен контрольдә тоту режимы[d][20], Интерпол[21][22], Атом-төш чималны сатучылар төркеме[d][23], ХКТО[d][24][25], European Air Transport Command[d][26], Movement Coordination Centre Europe[d][27], Organisation for Joint Armament Cooperation[d][28], Халыкара гидрография оешмасы[d][29], Халыкара энергетика агентлыгы[d][30], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[31], Җирнең биофизик торышын күзәтү төркеме[d], Бөтендөнья почта берлеге[32][33], Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][34], Шенген зонасы[d][35], Visa Waiver Program[d][36], Бөтендөнья метеорология оешмасы[37], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[38], Бөтендөнья таможня оешмасы[d][39] һәм Холокостны истә тоту һәм өйрәнү буенча халыкара оешмасы[d][40]
Рәсми бәйрәм Яңа ел көне[d], Беренче май, Изге гыйффәтле кыз Мәрьямнең дөньядан күкләргә күчүе[d], Испан милләте көне[d], Испания конституциясе көне[d], Непорочное зачатие Девы Марии[d], Раштуа, Богоявление[d] һәм Изге Җомга[d]
Намзәтлек яше 18 яшь
Ризалык яше 16 яшь
Балигълык яше 18 яшь
Никахка керү яше 16 яшь һәм 18 яшь
Пенсия яше 65 яшь[41]
Мәҗбүри белем алуның минималь яше 6 яшь
Мәҗбүри белем алуның максималь яше 16 яшь
Халык саны 47 415 750 (2021)[42]
Ир-ат халкы 23 104 636[5], 23 213 643[5], 23 236 858[5] һәм 23 416 745[5]
Хатын-кыз халкы 24 030 201[5], 24 152 012[5], 24 178 936[5] һәм 24 361 595[5]
Административ бүленеше Әндәлүс, Каталония, Мадрид (автономияле төбәк), Валенсия (автономияле төбәк), Галисия, Кастилия һәм Леон, Басклар Иле, Канар утраулары, Кастилья-Ла-Манча, Мурсия (автономияле төбәк), Арагон, Астурия, Эстремадура, Балеар утраулары[d], Наварра, Кантабрия, Ла-Риоха, Сеута, Мелилья һәм Испания суверен территорияләре[d]
Акча берәмлеге евро[43]
Номиналь тулаем эчке продукт 1 427 380 681 295 $[44] һәм 1 397 509 272 054 $[44]
Кеше башына ТЭП 29 993,06 $[45]
Кеше потенциалы үсеше индексы 0,905[46]
Inequality-adjusted Human Development Index 0,788[47]
Эшсезлек дәрәҗәсе 16 ± 1 процент[48]
Медиан керем 21 959 $
Нәрсә белән чиктәш Андорра[2], Португалия[2], Марокко, Франция[2] һәм Гибралтар[2]
Аның белән шул ук территорияне били Испания[d]
Автомобил хәрәкәте ягы уң[d][49]
Челтәр көчәнеше 230 вольт[50]
Электр аергычы төре Europlug[d][50] һәм Schuko[d][50]
Алыштырган Испан монархиясе[d], Арагон таҗы[d], Испан империясе[d], Арагон патшалыгы[d] һәм Беренче испан республикасы[d]
Кулланылган тел испан теле, эстремадура теле, фала теле[d], испан ишарә теле[d], Quinqui jargon[d], португал теле, испан теленең кало диалекты[d], каталан теле, каталан ишарә теле[d], баск теле, арагон теле[d], галисия теле, валенсияле ишарә теле[d], астурия теле[d] һәм окситан теле
Кайда өйрәнелә испанистика[d] һәм испанистика[d]
Мәйдан 505 990 км²[51]
Рәсми веб-сайт Lua хатасы: expandTemplate: template "ref-eu" does not exist.
Һәштәге Spain
Югары дәрәҗәле Интернет домены .es
Харита сурәте
Позиционная карта
Тематик география Испания географиясе[d]
Рәсми дине не относится к определённой религии[d][10]
Нинди вики-проектка керә Проект:Испания[d]
Ачык мәгълүматлар порталы Spain open data portal[d]
Феноменның икътисады Испания икътисады[d]
Феноменның демографиясе Испания халкы[d]
Грегориан тәкъвимга күчү мизгеле 15 октябрь 1582
Мәктәптә укымаган балалар саны 35 822[52]
Джини коэффициенты 34,3[53]
Өстәлгән кыйммәт салымы күләме 21 процент
Тулаем туулар коэффициенты 1,27[54]
Шәһәр халкы 37 974 181[5], 38 276 186[5], 38 433 346[5] һәм 38 845 702[5]
Авыл халкы 9 160 656[5], 9 089 469[5], 8 982 448[5] һәм 8 932 638[5]
Минималь температура −30 °C
Демократия индексы 8,12[55]
Социаль медиаларда күзәтүчеләре 6660 ± 9[56]
Туым күрсәткече 7,6[5], 7,2[5], 7,1[5] һәм 6,9[5]
Үлем күрсәткече 8,8[5], 10,4[5], 9,5[5] һәм 9,7[5]
Happy Planet Index score 52,3[57]
Илнең мобиль коды 214
Илнең телефон коды +34
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны 112[d][58], 061[d][58] һәм 091[d][58]
Илнең GS1 коды 840-849
Номер тамгасы коды E
Диңгездәге идентификацияләү номеры 224 һәм 225
NCI Thesaurus идентификаторы C17152[59][60]
Монда җирләнгәннәр төркеме Төркем:Испаниядә җирләнгәннәр[d]
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме Төркем:Испаниядә төшерелгән фильмнар[d]
Карта
 Испания Викиҗыентыкта

Көнбатышта Португалия, көньякта Бөекбритания биләмәсе — Гибралтар, төньякта Франция, Андорра белән, һәм Африкадагы Сеута һәм Мелилья биләмәләре Марокко белән чиктәш.

Испания ярлары Атлантик океан һәм Урта диңгез белән юыла.

Европа берлегенә һәм НАТОга керә.

Испания тарихы

үзгәртү
 
500нче елларда Вестготлар Патшалыгы

Бу территориядә беренче кешеләр б. э. кадәр 35 мең еллар элек барлыкка киләләр. Берничә мәдәният бер-берсен алмаштыралар. Б. э. кадәр 1200 еллар элек монда финикиялелеә киләләр. Алар анда Гадес (хәзерге Кадис шәһәре) колониясен төзиләр. Финикиялеләр һәм греклар мондагы ибер дип аталучы, югары мәдәниятлы, ләкин кечкенә кабиләләр турында мәгълүмат калдыралар. Б. э. кадәр 5-3нче гасырларда монда кельтлар киләләр, һәм иберлар белән кушылып кельтибер кабиләләрен барлыкка китерәләр. Пун сугышларыннан соң бу территорияне римлылар басып ала башлыйлар, һәм Август идарә иткән вакытка буйсындыралар.

2нче гасырдан соң ярымутрауда нәсари дине тарала башлый. 5-нче гасырның икенче яртысыннан соң вестготлар басып керә һәм алар үзләренең корольлекләрен төзиләр. 711—718нче елларда гарәбләр бу җирләрне тулысынча диярлек басып алалар, һәм Хәлифлек эченә кертәләр. Тиздән Хәлифлек таркала, Кордовада Омейяд династиясе идарәсе саклана, 10нчы гасырда ил чәчәк ату чорына җитә. Кастилия, Арагон, Леон- христиан короллекләре бу илгә каршы бертуктаусыз сугышлар алып баралар (Реконсиста). 1492нче елда Арагон һәм Кастилия берләшеп маврларның соңгы дәүләте – Гранада әмирлеген алалар. Шул ук чорда Испания Яңа Дөньяга кораблар җибәрә, һәм зур колонияләрне басып ала.

Европада Карл V Габсбург (1516—56) идарә иткән вакытта Испания Изге Рим империясенең үзәге һәм зур католик дәүләт була. Испания флоты ("җиңелмәс армада") җимерелүе, Англия белән сугышта җиңелү, Нидерланд провинөияләрен югалту Испаниянең Европага тәэсирен бетерә. Филипп III җитәкчелеге вакытында Испаниянең куәте кимүе башлана, моңа инквизиөиянеҗ тәэсире зур була. 18нче гасырда илнең өчке тотрыксызлыгы башлана: Габсбургларны Бурбоннар алмаштыра, 19нчы гасырда 5 тәмамланмаган инкыйлаб була:1808—14, 1820—23, 1834–43, 1854—56 и 1868—74нче елларда. Бөтен инкыйлаблардан соң Конституцияле монархия кала.

1923нче елдан 1930нчы елга кадәр Испаниядә Мигель Примо де Ривера диктатурасы урнаша. 1931нче елдагы сайлаулардан соң илдә җөмһүрият иглан ителә. Уң хакимият идарәсенең "ике кара елы"ннан соң сайлауларда сул Халык фронты җиңә, һәм халык ике өлешкә аерыла: Халык фронты һәм Мароккодагы җөмһүрияткә каршы чыккан генерал Франко яклылар. Франко националистларына чиркәү, монархиячеләр, испан фашистлары таяныч булып торалар. 1936—1939нчы еллардагы гражданнар сугышында 600 мең кеше вафат була, шуларның 400 меңе Франконың сәяси терроры корбаннары. 1939—1975 елларда Франко диктатурасы вакытында, хакимият зур җир биләүче булган католик чиркәвендә була. 1975нче елда Франко үлеменнән соң илдә Хуан Карлос I җитәкчелегендәге парламент монархиясе урнаша. 1978нче елның 12 декабрендә яңа демократик Конституция кабул ителә. 1981нче елдагы хәрби путчтан соң 1982нче елдагы парламент сайлауларында социалистлар җиңәләр, Фелипе Гонсалес 1996нчы елга кадәр премьер-министр була. 1982нче елда Испания НАТОга, 1986нчы елда АБгә керә. Испаниянең башка Европа илләре белән якынаюы, илнең абруен күтәрә.

География

үзгәртү
 

Испания Пиреней ярымутравының зур өлешен, урта диңгездәге Балеар утрауларын, Атлантик океандагы Канар утрауларын алыптора.

Шулай ук төньяк Африкада Испаниянең 5 суверен территориясе бар.

Испаниянең климаты бик үзенчәлекле: әгәр илнең төньяк-көнбатышы Европаның иң явым-төшемле урыннарының берсе булса, көньяк өлештә африка чүлләренә ошаган урыннаны күрү мөмкин.

Испанияне Швейцариядән соң Европаның иң таулы өлкәсе итеп саныйлар. Таулар һәм таулыклар илнең 90%ын алып торалар. Европадагы иң биек Месета (испанча өстәл) яссы таулыгы илнең яртысын диярлек алып тора, аның уртача биеклеге 660 метр. Месетада җәй бик кызу һәм коры, ә кыш салкын.

Илнең иң зур Пиреней таулар системасы көнбатыштан көнчыгышка таба 450 кмга сузылучы берничә параллель сырттан тора. Ането түбәсе (3404 м) Пиренейның иң биек ноктасы.

Пиреней ярымутрауының бөтен көньяк-көнчыгышын тау массивларыннан һәм сыртлардан торучы Кордильера-Бетика алып тора. Сьерра Невада сырты биеклеге альплардан гына калыша. Мондагы Муласен тауының биеклеге 3478 м.

Түбәнлекләр, үзәннәр илнең 10% ын гына алып торалар. Иң зур тигезлек -Андалус тигезлеге. Аның буенча Гвадалквивир елгасы ага. Илнең көньяк-көнчыгышында Эбро елгасы үзәнендә Арагон тигезлеге урнашкан. Урта диңгез ярлары буенчаа тар тигезлекләр сузыла.

Сәясәт

үзгәртү

Испания – Конституцияле монархия. Ил башлыгы — патша, хәзерге вакытта — Филипп VI. Парламент исеме — Генераль кортеслар, ике палатадан тора — депутатлар конгрессы һәм сенат. Сенатта 259 кеше (бөтен сенаторлар 4 елга сайлана), ә Депутатлар конгресында 350 кеше (4 ел). Хөкүмәтнең башлыгы — премьер-министр, хәзерге вакытта — Педро Санчес.

Сәяси партияләр

үзгәртү

Испаниядә барлыгы 500дән артык сәяси партия һәм җәмгыяви хәрәкәтләр теркәлгән.

Иң зур партияләр:

  • Испания халык партиясе,
  • Испания Социалистик Эшчеләр Партиясе,
  • Коммунистик партия,
  • Регионалистлар.

2008нче елның 9 мартында Испания парламентына сайлаулар узды. Сайлауда Испания Социалистик Эшчеләр Партиясе җиңде (168 урын), аларның төп көндәшләре Халык партиясе 154 урын алды. Сайлауларда халыкның 75%-ты катнашты.

Икътисад

үзгәртү

Испания икътисады үсеш дәрәҗәсе буенча Европа Берлеге илләре арасында Финляндия, Алмания, Нидерландлар кебек алга киткән илләрдән ярыйсы калышып, ләкин Португалия, Греция кебек дәүләтләрдән алда торып, урта урыннарны алып тора.

Испания ТМП үсеше буенча Европада әпсәлүт лидер. Туризм һәм төзелеш икътисад үсешенә йогынты ясаучы төп тармаклар. Авыл хуҗалыгы, эшкәртү сәнәгате алай ук алга китмәгән, ләкин монда да Испания АБ буенча күршеләреннән алда тора.

Чит ил инвестицияләренең килүе, евро бәясе арту, ипотеканың юн булуы төзелеш үсешен арттыра. АБның әгъзалары арасында тигезләндерү сәясәте алып баруына карамастан, Испаниядә бәяләр бик арзан. Испан гаиләсенең уртача кереме бик югары булмау сәбәпле, хакимият субсидияләр йәм льготалар ярдәмендә көнкүреш товарларына бәя артмауны кулда тота.

Административ бүленеш

үзгәртү

Испания 17 автоном өлкәгә караган 50 провинциядән тора. Шулай ук Африкадагы ике автоном шәһәр бар: Сеута һәм Мелилья.

 
Испаниянең административ бүленеше

Халык

үзгәртү

Испания халкының үсүе:

Ел Халык саны
1900 18,6 млн кеше
1932 24,1 млн кеше
1959 29,9 млн кеше
1977 36,3 млн кеше
1996 39,6 млн кеше
2004 40,28 млн кеше
2006 45,13 млн кеше
2008 46,06 млн кеше

Шәһәрләрдә халыкның 76 %-ты яши. Халык тыгызлыгы — 79,7 кеше/км². Испаниядән тыш дөньяда 2,7 млн испан яши.

Мәдәният

үзгәртү

Дин

үзгәртү

Испания Корольлеге — дөньяви дәүләт, аңарда чиркәү рәсми рәвештә дәүләттән аерылган. Ил Конституциясе (16 статья) дин тоту иреген игълан итә. Конституция шулай ук дини билгеләр буенча дискриминацияләүне тыя. Шул ук вакытта, Конституция Рим католик чиркәве белән аерым мөнәсәбәтләрне таный. Төп дин — католиклар (ил халкының 75 % ы). Моңа карамастан, 2005 елдан башлап берҗенесле никахлар рәхсәт ителгән. Протестантлар — 460—567 мең кеше. Православие тарафдарлары соңгы елларда артып, 900 меңгә җиткән. Йәхвә шаһитлары һәм мормоннар — 200 мең кеше. Ислам динен тотучылар — 1 млн 180 мең кеше (ил халкының 2,60 % ы). Яһүдиләр 15 мең. Буддистлар 47 мең. Һинд дине тарафдарлары 45 мең. Бәһаилар 13 мең.

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 https://www.abc.es/historia/abci-desde-cuando-existe-espana-y-nacion-espanola-201610122317_noticia.html
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Брокгауз энциклопедиясе
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 ЮНЕСКО-ның статистика институты
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Милли сан-алу институты — 1856.
  5. ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 5,14 5,15 5,16 5,17 5,18 5,19 5,20 5,21 5,22 5,23 5,24 5,25 5,26 5,27 (unspecified title) — база данных Всемирного банка.
  6. ↑ Las Raices Medievales de España — Королевская академия истории, 2002.
  7. ↑ 7,0 7,1 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  8. ↑ The National Terminology Database for Irish — 2006.
  9. ↑ https://www.workwithdata.com/place/spain
  10. ↑ 10,0 10,1 Constitución española de 1978, Constitució espanyola, Constitución española, Konstituzioa Espainiako, Constitució espanyola, Constitució espanyola // Boletín oficial del Estado — Agencia Estatal Boletín Oficial del Estado, 1978. — ISSN 0212-033X
  11. ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe
  12. ↑ Fortaleza de la Mola — Карты Google.
  13. ↑ Estaca de Bares — Карты Google.
  14. ↑ El Estaquin — Карты Google.
  15. ↑ La Restinga — Карты Google.
  16. ↑ GeoHack - Punta de la Orchilla — Карты Google.
  17. ↑ LA MEDIDA DEL TEIDE: HISTORIA:DESCRIPCIONES, ERUPCIONES Y CARTOGRAFÍA
  18. ↑ http://juanbautistamr.blogspot.com.es/2012/02/como-descubri-cual-es-el-punto-mas-bajo.html
  19. ↑ https://www.ncnk.org/sites/default/files/content/resources/publications/NCNK_Issue_Brief_DPRK_Diplomatic_Relations.pdf
  20. ↑ http://mtcr.info/partners/
  21. ↑ https://www.interpol.int/Member-countries/World — Интерпол.
  22. ↑ https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Europe/SPAIN
  23. ↑ http://www.nuclearsuppliersgroup.org/en/participants1 — Атом-төш чималны сатучылар төркеме.
  24. ↑ https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/ — ХКТО.
  25. ↑ https://www.opcw.org/about-us/member-states/spain
  26. ↑ http://eatc-mil.com/8/About-us
  27. ↑ http://mcce-mil.com/wp-content/uploads/glance/MCCE-AT-A-Glance-September-2017.pdf — Movement Coordination Centre Europe.
  28. ↑ http://www.occar.int/185 — Organisation for Joint Armament Cooperation.
  29. ↑ https://www.iho.int/srv1/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=452&lang=en — Халыкара гидрография оешмасы.
  30. ↑ https://www.iea.org/countries/membercountries/ — Халыкара энергетика агентлыгы.
  31. ↑ http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp
  32. ↑ http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html
  33. ↑ https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=279
  34. ↑ https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8
  35. ↑ https://www.touteleurope.eu/les-pays-membres-de-l-espace-schengen.html
  36. ↑ https://www.dhs.gov/visa-waiver-program-requirements
  37. ↑ https://public.wmo.int/en/members/spain
  38. ↑ https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
  39. ↑ https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf
  40. ↑ https://holocaustremembrance.com/countries/spain
  41. ↑ http://www.seg-social.es/Internet_1/Trabajadores/PrestacionesPension10935/Jubilacion/RegimenGeneral/Jubilacionordinaria/Requisitos/177422 — Social Security in Spain.
  42. ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL?locations=ES
  43. ↑ https://www.ecb.europa.eu/euro/html/index.en.html
  44. ↑ 44,0 44,1 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD — Бөтендөнья банкы.
  45. ↑ https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=122,124,423,939,172,132,134,174,178,136,941,946,137,181,138,182,936,961,184,&s=NGDPDPC,PPPPC,&sy=2018&ey=2025&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1
  46. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  47. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  48. ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS
  49. ↑ https://www.boe.es/legislacion/codigos/codigo.php?id=20&modo=2&nota=0&tab=2
  50. ↑ 50,0 50,1 50,2 World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  51. ↑ http://www.ine.es/prodyser/pubweb/anuario08/anu08_01entor.pdf
  52. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  53. ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI
  54. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  55. ↑ 2020 Democracy Index
  56. ↑ Интерфейс программирования приложения YouTube
  57. ↑ https://happyplanetindex.org/countries/?c=ESP
  58. ↑ 58,0 58,1 58,2 International Numbering Resources Database: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value / мөхәррир Халыкара телекоммуникацияләр берлеге
  59. ↑ UMLS — 1986.
  60. ↑ https://ncit-stage.nci.nih.gov/ncitbrowser/ConceptReport.jsp?dictionary=NCI_Thesaurus&ns=ncit&code=C17152

Сылтамалар

үзгәртү
  Викиҗыентыктагы медиафайллар?

Моны да карагыз

үзгәртү
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Испания&oldid=4317262