Россиядә телләр таралышы
2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе мәгълүматлары буенча, Россия халкы сөйләшүдә кулланган телләр саны 150 артык.
Бу телләрнең күпчелегендә сөйләшүчеләр саны 10 мең кешедән түбәнрәк, алар арасында күбесенә якын арада юкка чыгу куркынычы яный.
Телләр исемлеге (2002—2010)
үзгәртүТүбәндә 2002 һәм 2010 елгы Бөтенроссия җанисәпләре нигезендә төзелгән, аерым параметр буенча тәртипләү мөмкинлекле исемлек. Һәр бер тел өчен, җанисәп вакытында бу телне белүләрен белдергән кешеләр саны, шулай ук ике җанисәп арасындагы еллар эчендә телне белүчеләр арасында абсолют һәм чагыштырмача (%) үсеш/кимү күсәткечләре бирелгән.
Әлбәттә, 8 ел дәверендә соралганнарның тел белүләре үзгәрергә мөмкин. Мәсәлән, ниндидер тел онытылып җибәрелергә мөмкин. Яисә, ике җанисәптә дә катнашкан очракта шәхеснең берникадәр дәрәҗәдә тагын бер яки берничә тел белүе өстәлергә мөмкин (мәсәлән, өйдә, балалар бакчасында, мәктәптә, түгәрәкләрдә, колледжларда, югары уку йортларында, курсларда, һ.б. өйрәнеп). Шулай ук яңа телләр эшләнү, барлыкка килү яки пәйда булу ихтималы да бар.
Кеше үзенең телне никадәр белү дәрәҗәсен мәктәптәге имтиханнарда яки халыкара имтиханнарда катнашып сынап карарга мөмкин. Кайбер телләр өчен билгеле белү дәрәҗәләре эшләнгән, мәсәлән, инглиз теле өчен: Beginner (башлаучы), Intermediate (уртача), Advanced (алдынгы өйрәнүче) һәм Native Speaker (асаба сөйләшүче), шулай ук япон теле, кытай теле өчен дә шундыйга охшаш тел белү дәрәҗәләре бар.
Русия телләренең кайсыберләре язмалы тел булып тора, ә кайсыберләре язмасыз тел булып тора. Шул ук вакытта тел язмасыз булса да, башка телләрдә чагылырга мөмкин, яки, электрон җайланмалар ярдәмендә сөйләшкәндә авазларны тапшыру яки хәтердә саклау өчен кулланылган цифрлы кодификация системалары язма булып та каралырга да мөмкин. Әлбәттә, (бигрәк тә әлегә булмаган очракта) кайвакыт ишарәләр системасын да язма буларак чагылдыру өчен яки тел буларак теркәгәндә дә берникадәр дәрәҗәдә куллану ихтималы бардыр, мөгаен. Шулай ук байраклар белән күрсәтелә торган яки ракетница, һ.б. белән бирелә торган (халыкара яки локаль кулланыла торган) сигналларны кулланылган очракта язма юрамасы буларак исәпләү берникадәр ихтималдыр. Шулай ук Русия телләре арасында пиктографик язмалы телләр булуын, тамгалар, орнаментлар системасы булган телләр булуын истә тотарга кирәктер, мөгаен.
Русия телләренең кайсыберләре тел гаиләсе тәшкил иткән телләргә керә, ә кайсыберләре үзе бер тел гаиләсенә тиң изолят телләр булып тора.
Дөньяда технология үсеше белән электрон, һ.б. җайланмаларда интерфейс кызганычка каршы һәрвакытта да кулланучылар сөйләшә торган телләргә яраклаштырылмаска да мөмкин, бу шул ук исәптән рус, татар һәм башка кайбер киң таралган Русия телләре өчен дә мәсьәлә булырга мөмкин. Шулай ук программа тәэминатында текст җыйганда әзер шрифтлар тупланмасы таррак булырга мөмкин. Алай ук стандарт булмаган пиктографик, һ.б. язмалар өчен бу күбрәк вакыт сарыф итә торган мәсьәлә булуы ихтимал. Бу кулланучыларны кайвакыт я башка телгә күчәргә, я фонетикасы охшаш булса әңгәмәдә башка шрифтка күчәргә, я кайвакыт рөхсәт ителгән булса, программаның, һ.б. чыганак кодын ачып башка телнең аңлашылмаган сүзләре урынына үз теленең сүзләрен куеп карарга этәрә, әмма ул кайвакыт кайбер сәбәпләр аркасында уңышлы булмаска да мөмкин. Яисә, башка ысуллар (үзең ясап карау, һ.б.) да булырга мөмкин.
Әгәр дә гипотетик күп яңа әйберләр, күренешләр барлыкка килүнең шактый артып Россия телләрендә аларда эквивалент табылмаган очрагын карасак, боларны башка тел сүзләре белән алыштырып сүзлек составы шактый үзгәреп, бу грамматикасы шул ук, әмма сүзлек составы шактый үзгә тел булып яңа тел буларак теркәлү ихтималын да уйлап карарга кирәктер, мөгаен. Шулай да, алар башка климат, урын, кеше өчен ясалган әйберләр булып, алай ук кирәкмәгән һәм актуаль булмавы да ихтимал.
Шунысын әйтеп китәргә кирәк, Россия телләре арасында Европа Берлегендә булган сызгыру теле теркәлмәгән, шулай да Россия телләре арасында тональ телләр, ысылдаучы авазлар, аңкау авазлары һәм эмфатик авазлар булган телләр бар.
Таблицадагы бөтен телләр өчен дә ике телле тәрҗемә чарасы булдырылса, 274+273+272+...+4+3+2 ике яклы тәрҗемә кирәк булачак. Әлбәттә, аны кыскарак итеп сигма хәрефе белән язарга мөмкин һәм ул арифметик прогрессия булып тора. Бу сумма 37949-га тигез. Шулай да машина исәпләү, хәтердә саклау һәм эшкәртү ысуллары һәм әзер тәрҗемә системалары барлык шундый кирәк булган ике һәм күбрәк яклы тәрҗемә чаралары булдыруга тагын да оптимизм өсти.
№ | Исеме | Бу телне белүчеләр саны, 2002[1] |
Тел белүләрен күрсәткәннәре арасындагы өлеше, % |
Барлы- гыннан |
Бу телне белүчеләр |
Тел белү мәгълүма- |
Барлы- гыннан |
2002-10 үсеше, |
2002-10 үсеше, |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
0 | тулаем | 145166731 | 100,00 | 142856536 | 100,00 | −1,59 | −2310195 | ||
0 | тел белүләре турында мәгълүмат биргәннәре | 143746187 | 100,00 | 99,02 | 138312535 | 100,00 | 96,82 | −3,78 | −5433652 |
1 | рус теле |
142573285 | 99,18 | 98,21 | 137494893 | 99,41 | 96,25 | −3,56 | −5078392 |
2 | инглиз теле | 6955315 | 4,84 | 4,79 | 7574303 | 5,48 | 5,30 | 8,90 | 618988 |
3 | татар теле | 5347706 | 3,72 | 3,68 | 4280718 | 3,10 | 3,00 | −19,95 | −1066988 |
4 | алман теле | 2895147 | 2,01 | 1,99 | 2069949 | 1,50 | 1,45 | −28,50 | −825198 |
5 | чечен теле | 1331844 | 0,93 | 0,92 | 1354705 | 0,98 | 0,95 | 1,72 | 22861 |
6 | башкорт теле | 1379727 | 0,96 | 0,95 | 1152404 | 0,83 | 0,81 | −16,48 | −227323 |
7 | украин теле | 1815210 | 1,26 | 1,25 | 1129838 | 0,82 | 0,79 | −37,76 | −685372 |
8 | чуаш теле | 1325382 | 0,92 | 0,91 | 1042989 | 0,75 | 0,73 | −21,31 | −282393 |
9 | авар теле | 784840 | 0,55 | 0,54 | 715297 | 0,52 | 0,50 | −8,86 | −69543 |
10 | әрмән теле | 904892 | 0,63 | 0,62 | 660935 | 0,48 | 0,46 | −26,96 | −243957 |
11 | француз теле | 705217 | 0,49 | 0,49 | 616394 | 0,45 | 0,43 | −12,60 | −88823 |
12 | кабарда-чиркәс теле | 587547 | 0,41 | 0,41 | 515672 | 0,37 | 0,36 | −12,23 | −71875 |
13 | даргин теле | 503523 | 0,35 | 0,35 | 485705 | 0,35 | 0,34 | −3,54 | −17818 |
14 | әзери теле | 669757 | 0,47 | 0,46 | 473044 | 0,34 | 0,33 | −29,37 | −196713 |
15 | осетин теле | 493610 | 0,34 | 0,34 | 451431 | 0,33 | 0,32 | −8,55 | −42179 |
16 | якут теле | 456288 | 0,32 | 0,31 | 450140 | 0,33 | 0,32 | −1,35 | −6148 |
17 | комык теле | 458121 | 0,32 | 0,32 | 426212 | 0,31 | 0,30 | −6,97 | −31909 |
18 | лезгин теле | 397310 | 0,28 | 0,27 | 402173 | 0,29 | 0,28 | 1,22 | 4863 |
19 | казакъ теле | 563749 | 0,39 | 0,39 | 401455 | 0,29 | 0,28 | −28,79 | −162294 |
20 | мордва теле[3] | 614260 | 0,43 | 0,42 | 392941 | 0,28 | 0,28 | −36,03 | −221319 |
21 | мари теле[4] | 451033 | 0,31 | 0,31 | 365127 | 0,26 | 0,26 | −19,05 | −85906 |
22 | ар теле | 463837 | 0,32 | 0,32 | 324338 | 0,23 | 0,23 | −30,08 | −139499 |
23 | ингуш теле | 405343 | 0,28 | 0,28 | 305868 | 0,22 | 0,21 | −24,54 | −99475 |
24 | карачай-балкар теле | 302748 | 0,21 | 0,21 | 305364 | 0,22 | 0,21 | 0,86 | 2616 |
25 | үзбәк теле |
238831 | 0,17 | 0,17 | 273451 | 0,20 | 0,19 | 14,50 | 34620 |
26 | тыва теле | 242754 | 0,17 | 0,17 | 253673 | 0,18 | 0,18 | 4,50 | 10919 |
27 | бурят теле | 368807 | 0,26 | 0,25 | 218557 | 0,16 | 0,15 | −40,74 | −150250 |
28 | белорус теле | 316890 | 0,22 | 0,22 | 173980 | 0,13 | 0,12 | −45,10 | −142910 |
29 | гөрҗи теле | 286285 | 0,20 | 0,20 | 170659 | 0,12 | 0,12 | −40,39 | −115626 |
30 | коми теле | 217316 | 0,15 | 0,15 | 156099 | 0,11 | 0,11 | −28,17 | −61217 |
31 | испан теле | 111900 | 0,08 | 0,08 | 152147 | 0,11 | 0,11 | 35,97 | 40247 |
32 | төрек теле | 161319 | 0,11 | 0,11 | 146363 | 0,11 | 0,10 | −9,27 | −14956 |
33 | лак теле | 153373 | 0,11 | 0,11 | 145895 | 0,11 | 0,10 | −4,88 | −7478 |
34 | таҗик теле | 131530 | 0,09 | 0,09 | 141938 | 0,10 | 0,10 | 7,91 | 10408 |
35 | чегән теле | 166514 | 0,12 | 0,12 | 128197 | 0,09 | 0,09 | −23,01 | −38317 |
36 | табасаран теле | 128391 | 0,09 | 0,09 | 126136 | 0,09 | 0,09 | −1,76 | −2255 |
37 | ишетмәүчеләрнең рус жестлар теле | 0,00 | 0,00 | 120528 | 0,09 | 0,08 | 120528 | ||
38 | адыгэ теле | 129419 | 0,09 | 0,09 | 117489 | 0,09 | 0,08 | −9,22 | −11930 |
39 | молдав теле | 147035 | 0,10 | 0,10 | 96061 | 0,07 | 0,07 | −34,67 | −50974 |
40 | нугай теле | 90020 | 0,06 | 0,06 | 87119 | 0,06 | 0,06 | −3,22 | −2901 |
41 | итальян теле | 54172 | 0,04 | 0,04 | 83202 | 0,06 | 0,06 | 53,59 | 29030 |
42 | калмык теле | 153602 | 0,11 | 0,11 | 80546 | 0,06 | 0,06 | −47,56 | −73056 |
43 | кыргыз теле |
46319 | 0,03 | 0,03 | 80306 | 0,06 | 0,06 | 73,38 | 33987 |
44 | кытай теле | 59235 | 0,04 | 0,04 | 70722 | 0,05 | 0,05 | 19,39 | 11487 |
45 | поляк теле | 94038 | 0,07 | 0,07 | 67446 | 0,05 | 0,05 | −28,28 | −26592 |
46 | коми-пермь теле | 94328 | 0,07 | 0,07 | 63106 | 0,05 | 0,04 | −33,10 | −31222 |
47 | алтай теле | 65534 | 0,05 | 0,05 | 55720 | 0,04 | 0,04 | −14,98 | −9814 |
48 | гарәп теле | 50140 | 0,04 | 0,04 | 46750 | 0,03 | 0,03 | −6,76 | −3390 |
49 | хакас теле | 52217 | 0,04 | 0,04 | 42604 | 0,03 | 0,03 | −18,41 | −9613 |
50 | грек теле | 56473 | 0,04 | 0,04 | 42518 | 0,03 | 0,03 | −24,71 | −13955 |
51 | корей теле | 60088 | 0,04 | 0,04 | 42384 | 0,03 | 0,03 | −29,46 | −17704 |
52 | латин теле |
0,00 | 0,00 | 40200 | 0,03 | 0,03 | 40200 | ||
53 | фин теле | 51891 | 0,04 | 0,04 | 38873 | 0,03 | 0,03 | −25,09 | −13018 |
54 | абазин теле | 38247 | 0,03 | 0,03 | 37831 | 0,03 | 0,03 | −1,09 | −416 |
55 | эрзә теле[3] | 0,00 | 0,00 | 36726 | 0,03 | 0,03 | 36726 | ||
56 | көрд теле | 36609 | 0,03 | 0,03 | 34699 | 0,03 | 0,02 | −5,22 | −1910 |
57 | япон теле | 24787 | 0,02 | 0,02 | 33855 | 0,02 | 0,02 | 36,58 | 9068 |
58 | литва теле | 49020 | 0,03 | 0,03 | 31295 | 0,02 | 0,02 | −36,16 | −17725 |
59 | төркмән теле | 38533 | 0,03 | 0,03 | 30767 | 0,02 | 0,02 | −20,15 | −7766 |
60 | рутул теле | 29383 | 0,02 | 0,02 | 30360 | 0,02 | 0,02 | 3,33 | 977 |
61 | агул теле | 29399 | 0,02 | 0,02 | 29287 | 0,02 | 0,02 | −0,38 | −112 |
62 | карел теле | 52880 | 0,04 | 0,04 | 25605 | 0,02 | 0,02 | −51,58 | −27275 |
63 | таулы мари теле[4] | 36822 | 0,03 | 0,03 | 23062 | 0,02 | 0,02 | −37,37 | −13760 |
64 | болгар теле | 30894 | 0,02 | 0,02 | 22906 | 0,02 | 0,02 | −25,86 | −7988 |
65 | латыш теле | 34759 | 0,02 | 0,02 | 22079 | 0,02 | 0,02 | −36,48 | −12680 |
66 | ненец теле | 31311 | 0,02 | 0,02 | 21926 | 0,02 | 0,02 | −29,97 | −9385 |
67 | румын теле | 22663 | 0,02 | 0,02 | 21201 | 0,02 | 0,02 | −6,45 | −1462 |
68 | иврит[5] | 30019 | 0,02 | 0,02 | 18822 | 0,01 | 0,01 | −37,30 | −11197 |
69 | эстон теле | 26645 | 0,02 | 0,02 | 15583 | 0,01 | 0,01 | −41,52 | −11062 |
70 | чех теле | 13242 | 0,01 | 0,01 | 13074 | 0,01 | 0,01 | −1,27 | −168 |
71 | фарсы теле | 9568 | 0,01 | 0,01 | 13073 | 0,01 | 0,01 | 36,63 | 3505 |
72 | цез теле | 15356 | 0,01 | 0,01 | 12467 | 0,01 | 0,01 | −18,81 | −2889 |
73 | португал теле | 9531 | 0,01 | 0,01 | 11207 | 0,01 | 0,01 | 17,58 | 1676 |
74 | сербохорват теле | 9674 | 0,01 | 0,01 | 11043 | 0,01 | 0,01 | 14,15 | 1369 |
75 | цахур теле | 9771 | 0,01 | 0,01 | 10596 | 0,01 | 0,01 | 8,44 | 825 |
76 | дагстан теле |
0,00 | 0,00 | 10228 | 0,01 | 0,01 | 10228 | ||
77 | вьетнам теле | 26197 | 0,02 | 0,02 | 10148 | 0,01 | 0,01 | −61,26 | −16049 |
78 | хант теле | 13568 | 0,01 | 0,01 | 9584 | 0,01 | 0,01 | −29,36 | −3984 |
79 | монгол теле | 11498 | 0,01 | 0,01 | 8829 | 0,01 | 0,01 | −23,21 | −2669 |
80 | швед теле | 7113 | 0,01 | 0,01 | 7395 | 0,01 | 0,01 | 3,96 | 282 |
81 | маҗар теле | 9712 | 0,01 | 0,01 | 6888 | 0,01 | 0,01 | −29,08 | −2824 |
82 | абхаз теле | 9447 | 0,01 | 0,01 | 6786 | 0,01 | 0,01 | −28,17 | −2661 |
83 | һинд теле | 5853 | 0,00 | 0,00 | 6331 | 0,01 | 0,00 | 8,17 | 478 |
84 | бежтин теле | 6461 | 0,00 | 0,00 | 6072 | 0,00 | 0,00 | −6,02 | −389 |
85 | гагауз теле | 7597 | 0,01 | 0,01 | 5917 | 0,00 | 0,00 | −22,11 | −1680 |
86 | яһүд теле[5] | 0,00 | 0,00 | 5820 | 0,00 | 0,00 | 5820 | ||
87 | анди теле | 23729 | 0,02 | 0,02 | 5800 | 0,00 | 0,00 | −75,56 | −17929 |
88 | эвен теле | 7168 | 0,01 | 0,01 | 5656 | 0,00 | 0,00 | −21,09 | −1512 |
89 | чукот теле | 7742 | 0,01 | 0,01 | 5095 | 0,00 | 0,00 | −34,19 | −2647 |
90 | норвег теле | 0,00 | 0,00 | 4928 | 0,00 | 0,00 | 4928 | ||
91 | эвенк теле | 7584 | 0,01 | 0,01 | 4802 | 0,00 | 0,00 | −36,68 | −2782 |
92 | пушту | 8580 | 0,01 | 0,01 | 4649 | 0,00 | 0,00 | −45,82 | −3931 |
93 | ассирий теле | 7762 | 0,01 | 0,01 | 4466 | 0,00 | 0,00 | −42,46 | −3296 |
94 | вепс теле | 5753 | 0,00 | 0,00 | 3613 | 0,00 | 0,00 | −37,20 | −2140 |
95 | талыш теле | 5310 | 0,00 | 0,00 | 3402 | 0,00 | 0,00 | −35,93 | −1908 |
96 | нидерланд теле | 2599 | 0,00 | 0,00 | 3356 | 0,00 | 0,00 | 29,13 | 757 |
97 | шор теле | 6210 | 0,00 | 0,00 | 2839 | 0,00 | 0,00 | −54,28 | −3371 |
98 | удин теле | 2960 | 0,00 | 0,00 | 2266 | 0,00 | 0,00 | −23,45 | −694 |
99 | тиндал теле | 616 | 0,00 | 0,00 | 2152 | 0,00 | 0,00 | 249,35 | 1536 |
100 | мукшы теле[3] | 0,00 | 0,00 | 2025 | 0,00 | 0,00 | 2025 | ||
101 | төрки теле[6] | 0,00 | 0,00 | 2025 | 0,00 | 0,00 | 2025 | ||
102 | словен теле | 0,00 | 0,00 | 2023 | 0,00 | 0,00 | 2023 | ||
103 | тат теле | 3016 | 0,00 | 0,00 | 2012 | 0,00 | 0,00 | −33,29 | −1004 |
104 | чиркәс теле | 0,00 | 0,00 | 1974 | 0,00 | 0,00 | 1974 | ||
105 | хваршин теле | 1872 | 0,00 | 0,00 | 1737 | 0,00 | 0,00 | −7,21 | −135 |
106 | идиш[5] | 0,00 | 0,00 | 1683 | 0,00 | 0,00 | 1683 | ||
107 | коряк теле | 3019 | 0,00 | 0,00 | 1665 | 0,00 | 0,00 | −44,85 | −1354 |
108 | мегрел теле | 2590 | 0,00 | 0,00 | 1529 | 0,00 | 0,00 | −40,97 | −1061 |
109 | багвал теле | 57 | 0,00 | 0,00 | 1447 | 0,00 | 0,00 | 2438,60 | 1390 |
110 | словак теле | 2169 | 0,00 | 0,00 | 1445 | 0,00 | 0,00 | −33,38 | −724 |
111 | дания теле | 0,00 | 0,00 | 1419 | 0,00 | 0,00 | 1419 | ||
112 | нанай теле | 3886 | 0,00 | 0,00 | 1347 | 0,00 | 0,00 | −65,34 | −2539 |
113 | малай теле | 0,00 | 0,00 | 1221 | 0,00 | 0,00 | 1221 | ||
114 | албан теле | 3220 | 0,00 | 0,00 | 1209 | 0,00 | 0,00 | −62,45 | −2011 |
115 | алабугат татар теле | 10 | 0,00 | 0,00 | 1144 | 0,00 | 0,00 | 11340,00 | 1134 |
116 | долган теле | 4865 | 0,00 | 0,00 | 1054 | 0,00 | 0,00 | −78,34 | −3811 |
117 | уйгыр теле | 1932 | 0,00 | 0,00 | 1049 | 0,00 | 0,00 | −45,70 | −883 |
118 | селькуп теле | 1641 | 0,00 | 0,00 | 1023 | 0,00 | 0,00 | −37,66 | −618 |
119 | гунзиб теле | 1839 | 0,00 | 0,00 | 1012 | 0,00 | 0,00 | −44,97 | −827 |
120 | эсперанто | 0,00 | 0,00 | 992 | 0,00 | 0,00 | 992 | ||
121 | телеут теле | 1892 | 0,00 | 0,00 | 975 | 0,00 | 0,00 | −48,47 | −917 |
122 | арчи теле | 524 | 0,00 | 0,00 | 970 | 0,00 | 0,00 | 85,11 | 446 |
123 | дари | 0,00 | 0,00 | 952 | 0,00 | 0,00 | 952 | ||
124 | манси теле | 2746 | 0,00 | 0,00 | 938 | 0,00 | 0,00 | −65,84 | −1808 |
125 | каракалпак теле | 1561 | 0,00 | 0,00 | 867 | 0,00 | 0,00 | −44,46 | −694 |
126 | суахили | 0,00 | 0,00 | 739 | 0,00 | 0,00 | 739 | ||
127 | кумандин теле | 1044 | 0,00 | 0,00 | 738 | 0,00 | 0,00 | −29,31 | −306 |
128 | таи теле | 0,00 | 0,00 | 588 | 0,00 | 0,00 | 588 | ||
129 | памир теле | 0,00 | 0,00 | 559 | 0,00 | 0,00 | 559 | ||
130 | урду | 0,00 | 0,00 | 522 | 0,00 | 0,00 | 522 | ||
131 | индонезия теле | 0,00 | 0,00 | 515 | 0,00 | 0,00 | 515 | ||
132 | тибет теле | 0,00 | 0,00 | 513 | 0,00 | 0,00 | 513 | ||
133 | эскимос теле | 410 | 0,00 | 0,00 | 508 | 0,00 | 0,00 | 23,90 | 98 |
134 | македон теле | 0,00 | 0,00 | 507 | 0,00 | 0,00 | 507 | ||
135 | дуңган теле | 1088 | 0,00 | 0,00 | 502 | 0,00 | 0,00 | −53,86 | −586 |
136 | чамалин теле | 2355 | 0,00 | 0,00 | 500 | 0,00 | 0,00 | −78,77 | −1855 |
137 | бәңгәл теле | 696 | 0,00 | 0,00 | 393 | 0,00 | 0,00 | −43,53 | −303 |
138 | тамил теле | 0,00 | 0,00 | 388 | 0,00 | 0,00 | 388 | ||
139 | юкагир теле | 604 | 0,00 | 0,00 | 370 | 0,00 | 0,00 | −38,74 | −234 |
140 | саам теле | 787 | 0,00 | 0,00 | 353 | 0,00 | 0,00 | −55,15 | −434 |
141 | бирман теле | 0,00 | 0,00 | 338 | 0,00 | 0,00 | 338 | ||
142 | амхар теле | 0,00 | 0,00 | 311 | 0,00 | 0,00 | 311 | ||
143 | челкан теле | 539 | 0,00 | 0,00 | 310 | 0,00 | 0,00 | −42,49 | −229 |
144 | кырымтатар теле | 1069 | 0,00 | 0,00 | 308 | 0,00 | 0,00 | −71,19 | −761 |
145 | каратин теле | 6574 | 0,01 | 0,01 | 255 | 0,00 | 0,00 | −96,12 | −6319 |
146 | кистин теле | 0,00 | 0,00 | 244 | 0,00 | 0,00 | 244 | ||
147 | исланд теле | 0,00 | 0,00 | 233 | 0,00 | 0,00 | 233 | ||
148 | тубалар теле | 436 | 0,00 | 0,00 | 229 | 0,00 | 0,00 | −47,48 | −207 |
149 | кет теле | 485 | 0,00 | 0,00 | 213 | 0,00 | 0,00 | −56,08 | −272 |
150 | ахвах теле | 5793 | 0,00 | 0,00 | 210 | 0,00 | 0,00 | −96,37 | −5583 |
151 | ирланд теле | 0,00 | 0,00 | 208 | 0,00 | 0,00 | 208 | ||
152 | ботлих теле | 90 | 0,00 | 0,00 | 206 | 0,00 | 0,00 | 128,89 | 116 |
153 | нивх теле | 688 | 0,00 | 0,00 | 198 | 0,00 | 0,00 | −71,22 | −490 |
154 | африкаанс | 0,00 | 0,00 | 192 | 0,00 | 0,00 | 192 | ||
155 | көнчыгыш болын мариләр теле[4] | 0,00 | 0,00 | 189 | 0,00 | 0,00 | 189 | ||
156 | пакъстан теле[6] | 0,00 | 0,00 | 187 | 0,00 | 0,00 | 187 | ||
157 | сингал теле | 0,00 | 0,00 | 157 | 0,00 | 0,00 | 157 | ||
158 | ульчи теле | 732 | 0,00 | 0,00 | 154 | 0,00 | 0,00 | −78,96 | −578 |
159 | бельгия теле[6] | 0,00 | 0,00 | 144 | 0,00 | 0,00 | 144 | ||
160 | кхмер теле | 0,00 | 0,00 | 141 | 0,00 | 0,00 | 141 | ||
161 | годоберин теле | 103 | 0,00 | 0,00 | 128 | 0,00 | 0,00 | 24,27 | 25 |
162 | лао теле | 0,00 | 0,00 | 125 | 0,00 | 0,00 | 125 | ||
163 | нганасан теле | 505 | 0,00 | 0,00 | 125 | 0,00 | 0,00 | −75,25 | −380 |
164 | ижора теле | 362 | 0,00 | 0,00 | 123 | 0,00 | 0,00 | −66,02 | −239 |
165 | тагал теле | 0,00 | 0,00 | 123 | 0,00 | 0,00 | 123 | ||
166 | непали | 0,00 | 0,00 | 122 | 0,00 | 0,00 | 122 | ||
167 | русин теле | 0,00 | 0,00 | 121 | 0,00 | 0,00 | 121 | ||
168 | ангола теле[6] | 0,00 | 0,00 | 104 | 0,00 | 0,00 | 104 | ||
169 | удэгей теле | 227 | 0,00 | 0,00 | 103 | 0,00 | 0,00 | −54,63 | −124 |
170 | тофалар теле | 378 | 0,00 | 0,00 | 93 | 0,00 | 0,00 | −75,40 | −285 |
171 | нигерия теле[6] | 0,00 | 0,00 | 89 | 0,00 | 0,00 | 89 | ||
172 | ительмен теле | 385 | 0,00 | 0,00 | 82 | 0,00 | 0,00 | −78,70 | −303 |
173 | негидал теле | 147 | 0,00 | 0,00 | 74 | 0,00 | 0,00 | −49,66 | −73 |
174 | сван теле | 153 | 0,00 | 0,00 | 71 | 0,00 | 0,00 | −53,59 | −82 |
175 | креол теле[7] | 0,00 | 0,00 | 71 | 0,00 | 0,00 | 71 | ||
176 | вод теле | 774 | 0,00 | 0,00 | 68 | 0,00 | 0,00 | −91,21 | −706 |
177 | бербер теле | 0,00 | 0,00 | 63 | 0,00 | 0,00 | 63 | ||
178 | панджаби | 0,00 | 0,00 | 50 | 0,00 | 0,00 | 50 | ||
179 | уйльта | 64 | 0,00 | 0,00 | 47 | 0,00 | 0,00 | −26,56 | −17 |
180 | алеут теле | 175 | 0,00 | 0,00 | 45 | 0,00 | 0,00 | −74,29 | −130 |
181 | сомали теле | 0,00 | 0,00 | 44 | 0,00 | 0,00 | 44 | ||
182 | чулым теле | 270 | 0,00 | 0,00 | 44 | 0,00 | 0,00 | −83,70 | −226 |
183 | энец теле | 119 | 0,00 | 0,00 | 43 | 0,00 | 0,00 | −63,87 | −76 |
184 | бемба | 0,00 | 0,00 | 42 | 0,00 | 0,00 | 42 | ||
185 | лингала | 0,00 | 0,00 | 38 | 0,00 | 0,00 | 38 | ||
186 | айн теле | 0,00 | 0,00 | 35 | 0,00 | 0,00 | 35 | ||
187 | мальдив теле | 0,00 | 0,00 | 34 | 0,00 | 0,00 | 34 | ||
188 | карагаш нугай теле (әстрехан карагаш нугайларныкы) | 55 | 0,00 | 0,00 | 34 | 0,00 | 0,00 | −38,18 | −21 |
189 | шугнан теле | 52 | 0,00 | 0,00 | 34 | 0,00 | 0,00 | −34,62 | −18 |
190 | юрт татар теле | 22 | 0,00 | 0,00 | 31 | 0,00 | 0,00 | 40,91 | 9 |
191 | хауса | 0,00 | 0,00 | 29 | 0,00 | 0,00 | 29 | ||
192 | ланка теле[6] | 0,00 | 0,00 | 27 | 0,00 | 0,00 | 27 | ||
193 | белудж теле | 345 | 0,00 | 0,00 | 26 | 0,00 | 0,00 | −92,46 | −319 |
194 | малагаси теле | 0,00 | 0,00 | 26 | 0,00 | 0,00 | 26 | ||
195 | алютор теле | 40 | 0,00 | 0,00 | 25 | 0,00 | 0,00 | −37,50 | −15 |
196 | зулу | 0,00 | 0,00 | 25 | 0,00 | 0,00 | 25 | ||
197 | лаз теле | 62 | 0,00 | 0,00 | 25 | 0,00 | 0,00 | −59,68 | −37 |
198 | йоруба | 0,00 | 0,00 | 24 | 0,00 | 0,00 | 24 | ||
199 | бамана | 0,00 | 0,00 | 18 | 0,00 | 0,00 | 18 | ||
200 | велс теле | 0,00 | 0,00 | 16 | 0,00 | 0,00 | 16 | ||
201 | кашмири | 0,00 | 0,00 | 15 | 0,00 | 0,00 | 15 | ||
202 | фанг | 0,00 | 0,00 | 15 | 0,00 | 0,00 | 15 | ||
203 | конго теле[6] (кара) | 0,00 | 0,00 | 14 | 0,00 | 0,00 | 14 | ||
204 | ньянджа | 0,00 | 0,00 | 14 | 0,00 | 0,00 | 14 | ||
205 | гавайи теле | 0,00 | 0,00 | 12 | 0,00 | 0,00 | 12 | ||
206 | харари | 0,00 | 0,00 | 12 | 0,00 | 0,00 | 12 | ||
207 | маньчжур теле | 0,00 | 0,00 | 11 | 0,00 | 0,00 | 11 | ||
208 | руанда теле | 11 | 0,00 | 0,00 | 11 | ||||
209 | керек теле | 15 | 0,00 | 0,00 | 10 | 0,00 | 0,00 | −33,33 | −5 |
210 | баск теле | 0,00 | 0,00 | 9 | 0,00 | 0,00 | 9 | ||
211 | идо | 0,00 | 0,00 | 9 | 0,00 | 0,00 | 9 | ||
212 | тигринья | 0,00 | 0,00 | 9 | 0,00 | 0,00 | 9 | ||
213 | фон | 0,00 | 0,00 | 9 | 0,00 | 0,00 | 9 | ||
214 | эве | 0,00 | 0,00 | 9 | 0,00 | 0,00 | 9 | ||
215 | вахи теле | 0,00 | 0,00 | 8 | 0,00 | 0,00 | 8 | ||
216 | кантон теле (юэ) | 0,00 | 0,00 | 8 | 0,00 | 0,00 | 8 | ||
217 | крыз теле | 0,00 | 0,00 | 8 | 0,00 | 0,00 | 8 | ||
218 | люксембург теле | 0,00 | 0,00 | 8 | 0,00 | 0,00 | 8 | ||
219 | ороч теле | 257 | 0,00 | 0,00 | 8 | 0,00 | 0,00 | −96,89 | −249 |
220 | бретон теле | 0,00 | 0,00 | 7 | 0,00 | 0,00 | 7 | ||
221 | синдхи | 0,00 | 0,00 | 7 | 0,00 | 0,00 | 7 | ||
222 | язгулами теле | 0,00 | 0,00 | 7 | 0,00 | 0,00 | 7 | ||
223 | тонга теле | 0,00 | 0,00 | 6 | 0,00 | 0,00 | 6 | ||
224 | ассам теле | 0,00 | 0,00 | 5 | 0,00 | 0,00 | 5 | ||
225 | банту | 0,00 | 0,00 | 5 | 0,00 | 0,00 | 5 | ||
226 | волоф | 0,00 | 0,00 | 5 | 0,00 | 0,00 | 5 | ||
227 | гинух теле | 548 | 0,00 | 0,00 | 5 | 0,00 | 0,00 | −99,09 | −543 |
228 | даур теле | 0,00 | 0,00 | 5 | 0,00 | 0,00 | 5 | ||
229 | кикуйю | 0,00 | 0,00 | 5 | 0,00 | 0,00 | 5 | ||
230 | нама | 0,00 | 0,00 | 5 | 0,00 | 0,00 | 5 | ||
231 | ретороман теле | 0,00 | 0,00 | 5 | 0,00 | 0,00 | 5 | ||
232 | самоа теле | 0,00 | 0,00 | 5 | 0,00 | 0,00 | 5 | ||
233 | сиреник теле[8] | 0,00 | 0,00 | 5 | 0,00 | 0,00 | 5 | ||
234 | фиджи теле | 0,00 | 0,00 | 5 | 0,00 | 0,00 | 5 | ||
235 | баланте теле | 0,00 | 0,00 | 4 | 0,00 | 0,00 | 4 | ||
236 | бали теле | 0,00 | 0,00 | 4 | 0,00 | 0,00 | 4 | ||
237 | бенин теле[6] | 0,00 | 0,00 | 4 | 0,00 | 0,00 | 4 | ||
238 | гаити теле | 0,00 | 0,00 | 4 | 0,00 | 0,00 | 4 | ||
239 | гуарани | 0,00 | 0,00 | 4 | 0,00 | 0,00 | 4 | ||
240 | кечуа | 0,00 | 0,00 | 4 | 0,00 | 0,00 | 4 | ||
241 | оромо | 0,00 | 0,00 | 4 | 0,00 | 0,00 | 4 | ||
242 | сетсвана | 0,00 | 0,00 | 4 | 0,00 | 0,00 | 4 | ||
243 | юит теле | 0,00 | 0,00 | 4 | 0,00 | 0,00 | 4 | ||
244 | чви теле | 0,00 | 0,00 | 3 | 0,00 | 0,00 | 3 | ||
245 | караим теле | 88 | 0,00 | 0,00 | 3 | 0,00 | 0,00 | −96,59 | −85 |
246 | малинке теле | 0,00 | 0,00 | 3 | 0,00 | 0,00 | 3 | ||
247 | маори теле | 0,00 | 0,00 | 3 | 0,00 | 0,00 | 3 | ||
248 | масаи теле | 0,00 | 0,00 | 3 | 0,00 | 0,00 | 3 | ||
249 | санго | 0,00 | 0,00 | 3 | 0,00 | 0,00 | 3 | ||
250 | фриз теле | 0,00 | 0,00 | 3 | 0,00 | 0,00 | 3 | ||
251 | фула теле | 0,00 | 0,00 | 3 | 0,00 | 0,00 | 3 | ||
252 | шона теле | 0,00 | 0,00 | 3 | 0,00 | 0,00 | 3 | ||
253 | бартанг теле | 0,00 | 0,00 | 2 | 0,00 | 0,00 | 2 | ||
254 | диула теле | 0,00 | 0,00 | 2 | 0,00 | 0,00 | 2 | ||
255 | кырымчак теле | 29 | 0,00 | 0,00 | 2 | 0,00 | 0,00 | −93,10 | −27 |
256 | монегаск теле | 0,00 | 0,00 | 2 | 0,00 | 0,00 | 2 | ||
257 | нубия теле | 0,00 | 0,00 | 2 | 0,00 | 0,00 | 2 | ||
258 | рушан теле | 441 | 0,00 | 0,00 | 2 | 0,00 | 0,00 | −99,55 | −439 |
259 | сара теле | 0,00 | 0,00 | 2 | 0,00 | 0,00 | 2 | ||
260 | бакве теле | 0,00 | 0,00 | 1 | 0,00 | 0,00 | 1 | ||
261 | бауле теле | 0,00 | 0,00 | 1 | 0,00 | 0,00 | 1 | ||
262 | бихар теле | 0,00 | 0,00 | 1 | 0,00 | 0,00 | 1 | ||
263 | ваи теле | 0,00 | 0,00 | 1 | 0,00 | 0,00 | 1 | ||
264 | ниас теле | 0,00 | 0,00 | 1 | 0,00 | 0,00 | 1 | ||
265 | нуристани | 0,00 | 0,00 | 1 | 0,00 | 0,00 | 1 | ||
266 | сесото | 0,00 | 0,00 | 1 | 0,00 | 0,00 | 1 | ||
267 | сималур теле | 0,00 | 0,00 | 1 | 0,00 | 0,00 | 1 | ||
268 | суринам теле | 0,00 | 0,00 | 1 | 0,00 | 0,00 | 1 | ||
269 | темне теле | 0,00 | 0,00 | 1 | 0,00 | 0,00 | 1 | ||
270 | тигре теле | 0,00 | 0,00 | 1 | 0,00 | 0,00 | 1 | ||
271 | хири-моту | 0,00 | 0,00 | 1 | 0,00 | 0,00 | 1 | ||
272 | эдо теле | 0,00 | 0,00 | 1 | 0,00 | 0,00 | 1 | ||
273 | юг теле | 131 | 0,00 | 0,00 | 1 | 0,00 | 0,00 | −99,24 | −130 |
274 | ягноб теле | 0,00 | 0,00 | 1 | 0,00 | 0,00 | 1 | ||
275 | бараба диалекты | 8 | 0,00 | 0,00 | 0 | 0,00 | 0,00 | −100,00 | −8 |
югарыда күрсәтелмәгән башка телләр | 107715 | 0,08 | 0,07 | 17168 | 0,01 | 0,01 | −84,06 | −90547 | |
Тел белүләре турында мәгълүмат бирмәгәннәре (мәгълүматлаы административ чыганаклардан алынганнары да керә) |
1420544 | 0,98 | 4544001 | 3,18 | 219,88 | 3123457 |
Шулай ук карагыз
үзгәртү- Россия телләре
- Россия Федерациясе субьектлары дәүләт һәм рәсми телләре
- Россия телләрендә мәгариф
- Гомуми белем бирү дәүләт стандартының милли-региональ компоненты
- Россиядәге икетеллелек
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Итоги Всероссийской переписи населения 2002., archived from the original on 2011-09-03, retrieved 2015-08-07
- ↑ Итоги Всероссийской переписи населения 2010., archived from the original on 2021-10-06, retrieved 2015-08-07
- ↑ 3,0 3,1 3,2 По переписи 2002 года — включая собственно мордовский, мокша-мордовский и эрзә-мордовский языки, по переписи 2010 года — отдельно по трём категориям ответа на владение языками.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 По переписи 2002 года — включая собственно марийский и лугово-восточный марийский, по переписи 2010 года — отдельно по двум категориям ответа на владение языками. Горномарийский язык отдельно по обоим переписям 2002 и 2010
- ↑ 5,0 5,1 5,2 По переписи 2002 года — обобщённо еврейские языки, включая собственно иврит и идиш, по переписи 2010 года — отдельно по трём категориям ответа на владение языками (иврит, идиш и обобщённое еврейский язык).
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 Обобщённая категория языков
- ↑ В том числе: криольским, креоль, криолу и собственно креольским.
- ↑ По переписи 2002 года — включая собственно эскимосский (инуитский), сиреникский, юитский языки, по переписи 2010 года — отдельно по трём категориям ответа на владение языками (эскимосский (инуитский), сиреникский и юитский).
Чыганаклар
үзгәртү- 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе 2012 елның 26 гыйнвар көнендә архивланган.
- 2010 елгы Бөтенроссия җанисәбе 2014 елның 21 февраль көнендә архивланган.
- 2010 елгы Бөтенроссия җанисәбе нәтиҗәләре турындагы Россия дәүләт статистика комитеты веб-сәхифәсендәге мәгълүмати материаллар 2016 елның 5 июнь көнендә архивланган.