Ассам теле
Асса́м теле (үз атамасы অসমিয়া [асамия]) — Һинд-Европа телләр гаиләсенең Һинд-Арий төркеменең теле. Күбесенчә Һиндстанның төньяк-көнчыгыш Ассам штатында һәм күрше штатларда яшәүче якынча 15 миллион кеше өчен туган тел булып тора. Язма җайлаштырылган Бенгаль әлифбасы нигезендә. Ассам теле бенгаль теленә һәм ория теленә якын. Барлык өч тел пракритның көнчыгыш диалекты магадхидан килеп чыккан. Ассам телендә иң борынгы сакланып калган төргәкләр XIV гасыр белән даталана, патша Дурлабхнараян хөкем итү вакыты. Тарихи Ассам теленә Тибет-Бирма һәм Австроазия телләре зур йогынты ясаган.
| Ассам теле | |
| асс. অসমীয়া ভাষা асс. অসমীয়া | |
 | |
| Дәүләт |
 Һиндстан[1] |
|---|---|
| Барлыкка килү урыны | Аруначал-Прадеш, Ассам, Мегһалайя, Нагаленд һәм Көнбатыш Бәңгәл |
| Тел типологиясе | SOV[d] |
| Язу | Assamese alphabet[d] |
| Сөйләшүчеләр саны | 15 300 000 кеше кеше (2019)[2] |
| Ethnologue каталогында телнең статусы | 2 Provincial[d][2] |
 | |
| Викимедиа проектларында тел коды | as |
 Ассам теле Викиҗыентыкта | |
Фонология үзгәртү
Ассам фонетик системасы сигез сузыктан, ун дифтонгтан һәм егерме бер тартыктан тора.
| Алгы рәт | Урта рәт | Арткы рәт | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| МФА | Язма | МФА | Язма | МФА | Язма | |
| Алгы күтәрелеш | i | ই/ঈ | u | উ/ঊ | ||
| Көчәйтү белән әйтелми торган өске күтәрелеш сузыклары | ʊ | ও | ||||
| Урта өске күтәрелеш сузыклары | e | এ' | o | অ' | ||
| Урта-аскы күтәрелеш сузыклары | ɛ | এ | ɔ | অ | ||
| Түбән күтәрелеш сузыклары | a | আ | ||||
Әдәбият үзгәртү
- Бабакаев В. Д. Ассамский язык. — М.: Издательство восточной литературы, 1961. — 122 с. — (Языки зарубежного Востока и Африки).
- ↑ ScriptSource - India
- ↑ 2,0 2,1 Ethnologue — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 2022. — ISSN 1946-9675