Тел
Тел – кешеләргә үзара аңлашу, фикерләү, уй-фикер казанышларын беркетү өчен хезмәт итә торган һәм, гадәттә, һәр халыкта үзгә, үзенчә була торган сүзләр һәм грамматик чаралар системасы[1].
| Тел | |
 | |
| Кайда өйрәнелә | тел белеме, социология языка[d] һәм философия языка[d] |
|---|---|
 | |
| Тематик география | лингвистик география[d] |
| Нинди вики-проектка керә | Проект:Телләр[d] |
| Моңа өлешчә туры килә | сөйләшү[d] |
| Берләшмәләре | исемлекне карагыз[d] |
 Тел Викиҗыентыкта | |
.png)
- Бу сүзнең башка мәгънәләре дә бар: Тел (мәгънәләр)
Бүтән аралашу формаларыннан аермалы буларак, тел хәрефләрне бер-берсе белән берләштереп, яңа мәгълүмат белдерергә мөмкин.
Язу
үзгәртүКешеләрнең аралашу телендә хәрефләр буларак сүзләр һәм кул ишарәләре кулланыла. Шулай ук тел сакланып калу өчен язма рәвештә дә бирелергә һәм сакланырга мөмкин. Ишарәләр һәм интонациялар шулай ук мәгълүмат җиткерү өчен кулланыла, әмма аларны язма формага әйләндереп булмый. Кайбер ясалма, уйлап чыгарылган аралашу телләре тулысынча визуаль ишарәләрдән тора.
Телләр
үзгәртү- Шулай ук карагыз: Телләр классификациясе.
Дөньяда барлыгы 3-6 мең тел бар дип исәпләнә. Татар теле - Төрки телләр гайләсенә керә. Үзенең 6,8 миллионлап сөйләшүчесе белән[2], 100 иң киң кулланылган телләр исемлегенә керә.
Телләр дөньясында, төрара яки төрэче биологик көндәшлек (ингл.) һәм дәүләтара мөнәсәбәтләр дөньясындагы империализм дип аталган феноменнары кебек үк, телләрара көндәшлек[3][4][5] һәм лингвистик империализм (ингл.) феноменнары күзәтелә.
Аралашу телләреннән тыш, кешеләр шулай ук эсперанто, идо, интерлингва, клингон, ложбан телләре, программалау телләре һәм төрле математик формаль телләр сыман ясалма телләрне дә кулланалар.
"Баланың берәр телне яхшы үзләштерүе фәкать еш һәм озак вакыт дәвамында башкалар аның белән бу телдә аралашкан һәм аның бу телдә җавап бирүе көтелгән вазгыятьләрдә һәм мохитләрдә булуы аркасында гына мөмкин".[6]
Шулай ук карагыз
үзгәртү
|
генетик үзенчәлекләре бәйлелеге исемлекләре
|
|
|
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Татар теленең аңлатмалы сүзлеге. - Казан "Матбугат йорты" нәшрияты, 2005. - 848 б.
- ↑ http://www.joshuaproject.net/peoples.php?rop3=109874
- ↑ Viability and Resilience of Languages in Competition(ингл.)
- ↑ Microscopic and Macroscopic Simulation of Competition between Languages(ингл.)
- ↑ Competing activation in bilingual language processing: Within- and between-language competition 2013 елның 8 март көнендә архивланган.(ингл.)
- ↑ (рус.) "Ребенок может достичь свободного владения каким-либо языком только в том случае, если он часто и помногу бывает в таких ситуациях и окружениях, где с ним говорят на этом языке и ожидают, что он будет на нем же и отвечать". Замятин К., Пасанен А., Саарикиви Я. "Как и зачем сохранять языки России"./ Часть III. "Пути сохранения языков под угрозой исчезновения. Практические советы", Глава "Поддержка малых языков как общественная проблема", раздел "Каким образом язык передается и не передается", 145 бит.