Минск

Ми́нск (белар. Мінск, 1939 елга кадәр — Менск) — Беларус башкаласы, Минск өлкәсенең һәм Минск районының админстратив үзәге (аларның эченә керми). Герой шәһәр. Беларусьнең иң эре транспорт төене, сәяси, икътисади, мәдәни һәм фәнни үзәге. Шәһәр Свислочь елгасында урнашкан. Мәйданы — 308 км², халкы — 1 838,2 мең кеше (2010 ел).

Минск
белар. Мінск белар. Менск
Байрак	Илтамга[d]
Рәсми исем	Мінск, Минск, Менск, Менск һәм Мінск
Транслитерация	Minsk
Белорус телен латинлаштыру (2007 елгы система)	Minsk
Демоним	Minskano, Minskois һәм Minskoise
Рәсми тел	беларус теле һәм рус теле
Гимн	Гимн Минска[d]
Дөнья кисәге	Европа
Дәүләт	Беларусь
Нәрсәнең башкаласы	Беларусь
Административ-территориаль берәмлек	Беларусь
Сәгать поясы	UTC+03:00
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Немига[d], Свислочь[d], Лошица[d], Sliepnia[d], Цна (приток Свислочи)[d], Мышка[d], Тростянка[d], Переспа[d] һәм Dražnia[d]
Анклав буларак әлеге территориягә керә	Минск өлкәсе
Геомәгълүматлар	Data:Belarus/City of Minsk.map
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	председатель Минского городского исполнительного комитета[d]
Хөкүмәт башлыгы	Кухарев, Владимир Евгеньевич[d]
Башкарма хакимият	Минский городской исполнительный комитет[d]
Идарә итүче орган	Минский городской исполнительный комитет[d]
Канунбирү органы	Минский городской Совет депутатов[d]
Әгъзалык	Бөтендөнья туристик шәһәрләр федерациясе[d] һәм Тарихи шәһәрләр лигасы[d]
Халык саны	1 992 862 (1 гыйнвар 2024)
Административ бүленеше	Центральный район[d], Советский район[d], Первомайский район[d], Партизанский район[d], Заводской район[d], Ленинский район[d], Октябрьский район[d], Московский район[d] һәм Фрунзенский район[d]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	280 метр
Кардәш шәһәр	Ноттиңем, Сендай, Бәңгәлуру, Лион, Белу-Оризонти, Чанчунь[d], Луҗ, Бонн, Эйндһовен, Киев, Дүшәнбе, Кишинёв, Һавана, Тәһран, Әбү-Дәби шәһәре, Әнкара, Тирасполь, Детройт, Каһирә, Вилнүс, Калиш, Бейкерсфилд, Каракас, Ереван, Мурманск, Новосибирск, Пекин, Потсдам, Санкт-Петербург, Рига, Одесса, Брашов, Райниккендорф[d], Невер, Омск, Брянск, Калининград, Айя-Напа[d], Түбән Новгород, Тбилиси, Калуга, Сембер, Шаңхай, Бишкәк, Белград, Нетания[d], Һараре[d] һәм Ижау
Моның хуҗасы	Трактор[d] һәм Футбольный манеж[d]
Нәрсә белән чиктәш	Минск өлкәсе
Кулланылган тел	рус теле һәм беларус теле
Бүләкләр	Герой шәһәр (26 июнь 1974)
Мәйдан	409,5 км²
Почта индексы	220001–220141
Рәсми веб-сайт	minsk.gov.by​(рус.)​(белор.)​(ингл.)
Һәйкәлләр исемлеге	list of monuments in Minsk[d]
Феноменның икътисады	экономика Минска[d]
Беренче язма телгә алу	1067
Кыскарулар җәдвәле аббревиатурасы	Мн.
Җирле телефон коды	817
Номер тамгасы коды	7
Шәрәфле ватандашлар төркеме	[d]
Монда җирләнгәннәр төркеме	[d]
Объектның күренешләре өчен төркем	[d]
Минск Викиҗыентыкта

География

Минск Белорусия үзәгендә, Минск түбәнлегенең көньяк-көнчыгыш өлешендә урнашкан.

Климат

• Уртача еллык температура — +6,7 °C
• Уртача еллык җил тизлеге — 2,4 м/с
• Уртача еллык һава дымлылыгы — 77%

Минск климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	10,3	13,6	18,9	28,8	30,9	32,5	35,0	34,6	30,3	24,7	16,0	10,3	35,0
Уртача максимум, °C	−2,1	−1,4	3,8	12,2	18,7	21,5	23,6	22,8	16,7	10,2	2,9	−1,2	10,6
Уртача температура, °C	−4,5	−4,4	0,0	7,2	13,3	16,4	18,5	17,5	12,1	6,6	0,6	−3,4	6,7
Уртача минимум, °C	−6,7	−7	−3,3	2,6	8,1	11,7	13,8	12,8	8,2	3,6	−1,3	−5,5	3,1
Абсолют минимум, °C	−39,1	−35,1	−30,5	−18,4	−5	0,0	3,8	1,7	−4,7	−12,9	−20,4	−30,6	−39,1
Чыганак: Погода и климат

Халык

1840	1897	1959	1970	1979	1989	1999	2009
22 489	90 912	515 975	907 104	1 261 869	1 589 436	1 680 567	1 836 808

Милли состав (1999): беларуслар — 79,3%, руслар — 15,7%, украиннар — 2,4%, поляклар — 1,0%.
Милли состав (2009): беларуслар — 79,3%, руслар — 10,0%, украиннар — 1,5%, поляклар — 0,7%.

Эчке бүленеш

Донецк 9 районына бүленә:

1. █ Үзәк районы
2. █ Совет районы
3. █ Беренче Май районы
4. █ Партизаннар районы
5. █ Завод районы
6. █ Ленин районы
7. █ Октябрь районы
8. █ Мәскәү районы
9. █ Фрунзе районы

Кардәш шәһәрләр

1. Ноттингем, Бөекбритания
2. Сендай, Япония
3. Бангалор, Һиндстан
4. Лион, Франция
5. Белу-Оризонти, Бразилия
6. Чанчунь, Кытай
7. Луҗ, Польша
8. Бонн, Германия
9. Эйндховен, Нидерландлар
10. Киев, Украина
11. Душанбе, Таҗикстан
12. Кишинәү, Молдавия
13. Гавана, Куба
14. Тегеран, Иран
15. Абу-Даби, БГӘ
16. Әнкара, Төркия
17. Тирасполь, Приднестровье
18. Детройт, АКШ
19. Новосибирск, Россия

Партнер шәһәрләр:

1. Алма-Ата, Казакъстан
2. Санкт-Петербург, Россия
3. Бишкек, Кыргызстан
4. Ирәван, Әрмәнстан
5. Хошимин, Вьетнам
6. Ханой, Вьетнам

Дин

Минск җәмигъ мәчете

Ислам

Төп мәкалә: Беларусдә ислам

• Минск җәмигъ мәчете

Шәһәрдә туган танылган шәхесләр

• Катерина Андреева (1993-), журналист, сәяси тоткын.
• Игорь Волотовский (1939), галим-биофизик, академик (1994), биология фәннәре докторы (1980), профессор (1990).
• Хәсән Канапацкий (1879–1953), татар милләтеннән беларус хәрби һәм милли эшлеклесе, полковник.
• Павел Шеремет (1971-2016, Киев), тележурналист. Һөнәренә бәйле үтерелгән.