Красноярск
Красноя́рск, Кызыл Яр[32] — Көнчыгыш Себернең иң эре икътисади һәм мәдәни үзәкләрнең берсе, Красноярск крае административ үзәге. Шәһәр Енисей елгасының ике ярларында урнаша.
2019 елда Красноярскида 29нче Кышкы Универсиада үткәрелә.[33]
География
үзгәртүКрасноярск Енисей елгасының ике ярында, урманлы дала зонасында, Көнбатыш Себер тигезлеге, Урта Себер яссы таулыгы һәм Саян таулары тоташкан урынында урнашкан.
Новосибирскидан башка шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча) | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Тум ~ 586 км<br$2 />Ханты-Мансийск ~ 2828 км | Лесосибирск ~ 317 км<br$2 />Енисейск ~ 354 км | ||||||||
Әчинск ~ 176 км<br$2 />Кемерово ~ 526 км<br$2 />Новосибирск ~ 785 км<br$2 />Мәскәү ~ 4140 км | Канск ~ 247 км<br$2 />Братск ~ 896 км<br$2 />Нерюнгри ~ 3082 км | ||||||||
Дивногорск ~ 24 км<br$2 />Новокузнецк ~ 748 км<br$2 />Барнавыл ~ 1023 км<br$2 />Горно-Алтайск ~ 1076 км | Абакан ~ 423 км | Иркутск ~ 1059 км<br$2 />Улан-Удэ ~ 1498 км | |||||||
Климат
үзгәртү- Уртача еллык температура — +1,6 °C
- Уртача еллык җил тизлеге — 2,3 м/с
- Уртача еллык һава дымлылыгы — 68%
Бөтен метеокүзәтчелек тарихы буенча иң югары температура 1892 елда тәшкил ителгән — 36,9 °C,[35] иң түбән 1921 елда (−41,9 °C).[35]
Красноярск климаты | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
Абсолют максимум, °C | 6,5 | 8,5 | 17,5 | 31,4 | 34,0 | 34,8 | 36,5 | 35,1 | 31,3 | 24,5 | 13,6 | 8,6 | 36,5 |
Уртача максимум, °C | −11,4 | −8 | −0,2 | 7,8 | 17,1 | 22,4 | 24,8 | 21,8 | 14,4 | 6,4 | −3,4 | −9,4 | 6,9 |
Уртача температура, °C | −15,5 | −12,8 | −5,7 | 2,5 | 10,9 | 16,2 | 19,1 | 15,7 | 9,9 | 2,0 | −7,2 | −13,4 | 1,6 |
Уртача минимум, °C | −19,2 | −16,9 | −10,1 | −2,6 | 4,7 | 10,3 | 13,4 | 10,8 | 4,8 | −1,6 | −10,6 | −17,1 | −2,8 |
Абсолют минимум, °C | −52,8 | −41,6 | −38,7 | −25,7 | −11,2 | −3,6 | 3,3 | −1,2 | −9,6 | −25,1 | −42,3 | −47 | −52,8 |
Явым-төшем нормасы, мм | 18 | 13 | 16 | 32 | 45 | 63 | 76 | 67 | 50 | 43 | 38 | 30 | 491 |
Чыганак: «Погода и климат» |
Тарих
үзгәртүКрасноярск 1628 елда воевода Афанасий Дубенский тарафыннан Кызыл-җар (Кызыл яр) урочищесында Красноярский острог исеме астында нигезләнгән.[36]
Шәһәр статусын Красноярск 1690 елда ала. Каланың тиз үсеше 1735 елда Себер тракты төзелешенә туры килә.
1708 елдан Себер губернасында, 1719 елдан Тубыл провинциясендә, 1724 елдан Енисей провинциясендә. 1764 елдан Иркутск губернасы, 1784 елдан Колыван наместниклыгының өяз шәһәре. 1796-1804 елларда Тубыл губернасы, 1804 елдан Тум губернасы составында. 1822 елдан — Енисей губернасы үзәге.
1856 елда Красноярскда 5 чиркәү, 1045 йорт һәм 144 лавка (кибет) булган.
Халык
үзгәртү1840[37] | 1856[36] | 1897[38] | 1926[36] | 1931[36] | 1939[36] | 1959[39] | 1970[40] | 1979[41] | 1989[42] | 2002[43] | 2010[44] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
6 888 | 26 699 | ~60 400 | ~69 300 | ~82 800 | ~186 100 | 412 375 | 648 113 | 796 305 | 912 629 | 909 341 | 973 891 |
Милли состав (2010): руслар — 90,8%, украиннар — 1,7%, татарлар — 1,2%.[45]
Дин
үзгәртү- Христианлык
- Православие
- Католик дине
- Протестантлык
- Иске йолачылык
- Ислам
- Иудаизм
- Синагога
- һ.б
Шәһәрдә туган танылган кешеләр
үзгәртү- Кристина Андреева — балет биючесе, Татарстанның атказанган артисты.
- Камил Тукаев (1961), театр һәм кино актеры, Россия Федерациясенең халык артисты (2022).
Шәһәрдә вафат танылган кешеләр
үзгәртү- Роман Солнцев — язучы.
Эчке бүленеш
үзгәртү- Тимер Юл районы
- Киров районы
- Ленин районы
- Октябрь районы
- Свердлов районы
- Совет районы
- Үзәк районы
Мәгариф
үзгәртүКрасноярскида 147 мәктәп, 22 ПТУ, 16 укуханә, 22 техникум, 29 югары уку йорт бар.
Югары уку йортлары
үзгәртү
|
|
Шуның өстәвенә, шәһәрдә башка югары уку йортларның филиаллары да эшлиләр.
Красноярск спорты
үзгәртүСпорт чаралары киләчәктә
үзгәртү2019 Кышкы Универсиада Красноярскида узачак.
Кардәш шәһәрләр
үзгәртүГалерея
үзгәртү-
Шәһәр күренеше
-
Шәһәр күренеше-2
-
9 Май урамы
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Словарь топонимических перифраз: названия российских городов — СПб: Алетейя, 2022. — ISBN 978-5-00165-489-6
- ↑ 2,0 2,1 2,2 ОКТМО. 179/2016. Сибирский ФО — 2016.
- ↑ http://www.admkrsk.ru/sites/eng/rel/Pages/Cremona.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/citytoday/foreign/cooperation/Pages/omsk.aspx
- ↑ http://admomsk.ru/web/en/city/international/russian#krasnoyarsk
- ↑ Foreign Relations. Changchun
- ↑ Sister Cities.
- ↑ http://www.admkrsk.ru/sites/eng/rel/Pages/Daqing.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/sites/eng/rel/Pages/Harbin.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/sites/eng/rel/Pages/Heihe.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/citytoday/foreign/cooperation/Pages/Иркутск.aspx
- ↑ 12,0 12,1 http://www.admkrsk.ru/sites/eng/rel/pages/default.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/citytoday/foreign/cooperation/Pages/kaliningrad.aspx
- ↑ https://www.klgd.ru/city/twins/
- ↑ https://www.klgd.ru/city/pasport_07052021.pdf
- ↑ http://www.admkrsk.ru/citytoday/foreign/cooperation/Pages/kazan.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/citytoday/foreign/cooperation/Pages/kyzyl.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/citytoday/foreign/cooperation/Pages/Мирнинский-район.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/sites/eng/rel/Pages/Mogilev.aspx
- ↑ 20,0 20,1 http://www.admkrsk.ru/citytoday/foreign/cooperation/Pages/default.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/citytoday/foreign/cooperation/Pages/norilisk.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/citytoday/foreign/cooperation/Pages/novosibirsk.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/sites/eng/rel/Pages/Oneonta.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/sites/eng/rel/Pages/Qiqihar.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/citytoday/foreign/cooperation/Pages/petersburg.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/citytoday/foreign/cooperation/Pages/sayansk.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/citytoday/foreign/cooperation/Pages/Томск.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/citytoday/foreign/cooperation/Pages/cheboksary.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/sites/eng/rel/Pages/Ulan-Bator.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/sites/eng/rel/Pages/Zilina.aspx
- ↑ http://www.admkrsk.ru/sites/eng/rel/Pages/Sault-St--Marie.aspx
- ↑ https://tatkniga.ru/upload/item/1674/preview/5-gilazov-5tom.pdf
- ↑ Красноярск стал столицей зимней Универсиады-2019
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 20.05.2021 № 304 «О присвоении почетного звания Российской Федерации „Город трудовой доблести“».
- ↑ 35,0 35,1 Климат Красноярска. Погода и климат. әлеге чыганактан 2011-08-22 архивланды. 28 марта 2010 тикшерелгән.
- ↑ 36,0 36,1 36,2 36,3 36,4 http://www.mojgorod.ru/krsnjar_kraj/krasnojarsk/
- ↑ Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/emp_lan_97_uezd.php?reg=598
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ Чыганакка җибәрү хатасы: Неверный тег
<ref>
; для сносокgks.ru
не указан текст - ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2015-09-15, retrieved 2013-09-24
Тышкы сылтамалар
үзгәртү
Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
|