Әчинск
Әчинск (рус. Ачинск) — Россиядә шәһәр, Красноярск краенда халык саны буенча округының өченче шәһәр.
| Әчинск | |
| рус. Ачинск | |
| Байрак[d] | |
.png) | .png) |
| Нигезләнү датасы | 1683 |
|---|---|
| Дәүләт |
 Россия[1] |
| Нәрсәнең башкаласы | Ачинский район[d][1] һәм Городской округ город Ачинск[d][1] |
| Административ-территориаль берәмлек | Городской округ город Ачинск[d][1] |
| Сәгать поясы | UTC+07:00 |
| Халык саны | 99 665 (1 гыйнвар 2024)[2] |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 220 метр |
| Мәйдан | 103 км² |
| Почта индексы | 662150–662165 |
| Рәсми веб-сайт | adm-achinsk.ru(рус.) |
| Җирле телефон коды | 39151 |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | [d] |
| Объектның күренешләре өчен төркем | [d] |
 | |
 Әчинск Викиҗыентыкта | |
Халык саны — 109 156 кеше.[3]
География
үзгәртүӘчинск Чулым елгасында, Красноярскидан 160 километр көнбатыштарак урнаша. Красноярск тимер юлында станция.
Климат
үзгәртү- Уртача еллык температура — 0,8 °C
- Уртача еллык һава дымлылыгы — 66,2 %
- Уртача еллык җил тизлеге — 4,0 м/с
| Әчинск климаты | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
| Уртача максимум, °C | −11,9 | −10 | −4 | 3,1 | 14,8 | 20,6 | 24,1 | 21,0 | 12,3 | 3,8 | −5,6 | −10,5 | 4,9 |
| Уртача температура, °C | −15 | −13,6 | −8,5 | −1,2 | 9,8 | 15,7 | 19,1 | 16,1 | 8,5 | 1,0 | −8,7 | −14 | 0,8 |
| Уртача минимум, °C | −18,7 | −17,7 | −13,8 | −6,1 | 4,7 | 10,3 | 13,9 | 11,5 | 4,8 | −1,7 | −12 | −17,4 | −3,4 |
| Чыганак: [1] | |||||||||||||
Тарих
үзгәртүӘчинск Ак Июс елгасында 1641 елда острог буларак нигезләнә. 1683 елдагы янгыннан соң острог Ачинка елгасының Чулымга коя торган җиренә күчерелә.
1782 елдан — Тубыл наместниклыгында (1796 елдан — Тубыл губернасы) өяз шәһәре. 1822 елдан — Енисей губернасы составында.
1856 елда Әчинск шәһәрендә 3 чиркәү, 466 йорт һәм 46 лавка (кибет) булган.
1924 елдан — Әчинск районы үзәге.
Халык
үзгәртү| 1840[4] | 1856[5] | 1897[6] | 1931[5] | 1939[5] | 1959[7] | 1970[8] | 1979[9] | 1989[10] | 2002[11] | 2010[3] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2 158 | ~2 300 | 6 699 | ~18 800 | ~32 500 | 50 323 | 97 001 | 116 854 | 121 572 | 118 744 | 109 156 |
Милли состав (2002): руслар — 92,1%, украиннар — 1,5%, татарлар — 1,1%.[12]
Икътисад
үзгәртүШәһәрнең төп предприятиесе — глинозём комбинаты, шулай ук нефть эшкәртү заводы, һөм төзелеш материалларын ясый торган ширкәтләр бар.
Югары уку йортлары
үзгәртү- Красноярск дәүләт аграр университетының филиалы
- Красноярск дәүләт педагогика университетының филиалы
- Заманча һуманитар академиясенең филиалы
Танылган шәхесләр
үзгәртү- 1916—1917 елларда Әчинскидә сөргендә Иосиф Сталин булган.
Галерея
үзгәртү
.jpg)
.jpg)
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 ОКТМО. 179/2016. Сибирский ФО — 2016.
- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года — Москва: Росстат, 2024.
- ↑ 3,0 3,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-01-26
- ↑ Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
- ↑ 5,0 5,1 5,2 http://www.mojgorod.ru/krsnjar_kraj/achinsk/index.html
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/emp_lan_97_uezd.php?reg=601
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2017-11-11, retrieved 2013-01-26