Россия Федерациясе телләре

Россия Федерациясе телләре — бу дәүләт территориясендә кулланылыш тапкан телләр. Алар 14 (һинд-аурупа, алтай, урал, юкагир-чуван, картвель, абхаз-адыг, нах-дагъстан, сино-тибет, семит, эскимос-алеут,чукотка-камчатка, Енисей, австроазиат һәм айн) телләр гаиләләренә карый; нивх теле үксез (гаиләсе юк).

Һәрбер тел янында аны Россиядә кулланучылар саны күрсәтелгән: йә 2010 елгы җанисәп, йә (аның нәтиҗәләре ышанычлы мәгълүмат була алмаган чакта) — 2002 елгы лингвистлар бәяләмәсе нигезендә. Соңгы очракта алар алдында тильда (~) билгесе куела.

Һинд-аурупа телләре үзгәртү

40 яши бирүче һәм 1 китапларда сакланган теле.

Славян төркеме
- беларус теле 173 980
- украин теле 1 129 838
- рус теле 137 494 893
- русин теле 225
- болгар теле 22 906
- сербохорват теле 11 043
- словак теле 1445
- чех теле 13 074
- поляк теле 67 446
- чиркәү славян теле ?
албан теле 1209
әрмән төркеме 660 935
- көнчыгыш әрмән теле~600 000
  - әстерхан сөйләме ~1 000
- көнбатыш әрмән теле ~240 000
  - амшен сөйләме ~200 000
  - тын сөйләме ~40 000
балтыйк төркеме
- латыш теле 22 079
- литва теле 31 295
герман төркеме
- швед теле 7395
- нидерланд теле (голландча) 3356
- инглиз теле 7 574 303
- идиш 20 505 (сан ивритны да үзенә ала)
- алман теле 2 069 949
- түбән алман теле
грек төркеме 42 518
- понт теле (грекча) ~40 000
- юнан теле (әдәби) ?
иран төркеме
- осетин теле 451 431
- шугнан теле 34
- рушан теле 2
- пушту (афганча) 4649
- талыш теле 3 402
- фарсы теле 13 073
- таҗик теле 141 938
- тат теле 2012
- көрд теле (курманджи) 34 699
- белудж теле 26
һинд-арий төркеме
- бенгаль теле (бенгали) 393
- һинд теле 6331
- чегәннәр теле 128 197
Роман телләре төркеме
- румын теле 21 201
- молдав теле 96 061
- португал теле 11 207
- француз теле 616 394
- итальян теле 83 202
- испан теле 152 147

Абхаз-адыг гаиләсе үзгәртү

4 яши бирүче һәм 2 үле тел

абхаз теле 6786
- садз сөйләме †
абазин теле 37 831
адыгэ теле 117 489
кабарда-черкес теле 515 672
убых теле †

Нах-дагъстан гаиләсе үзгәртү

42 тел

Авар-анди-цез төркеме
- авар теле 715 297
- Анди төркеме
  - ахвах теле 210
  - каратин теле 255
  - годоберин теле 128
  - ботлих теле 206
  - анди теле 5800
  - багулал теле 1447
  - тиндин теле 2152
  - чамалин теле 500
- Цез төркеме
  - гинух теле 5
  - гунзиб теле 1012
  - хваршин теле 1737
  - хванал теле 6072
  - цез теле 12 467
даргин төркеме 485 705
- мугин теле ~6571
- кадар теле ~18 963
- гапшимин-бутрин теле ~27 083
- цудахар теле ~39 225
- урахин теле ~73 420
- муирин теле ~79 938
- мюрег-губден теле ~81 814
- акушин теле ~95 795
  - даргин әдәби теле
- мегеб теле ~1300
- кункин теле ~1200
- амух теле ~1 600
- ицар теле ~1800
- сирхи теле ~20 497
- чираг теле ~1 280
- кайтаг теле ~43 648
- ашти теле ~2300
- кубачи теле ~7089
лак теле 145 895
лезгин төркеме
- арчин теле 970
- агул теле 29 287
- табасаран теле 126 136
- лезгин теле 473 173
- цахур теле 10 596
- рутул теле 30 360
- удин теле 2 266
Нах төркеме
- ингуш теле 305 868
- чечен теле 1 354 705
- акки-орстхой сөйләме (галанчо) ~90 000

Картвель гаиләсе үзгәртү

4 тел

гөрҗи теле 170 659
мегрел теле 1529
лаз теле 25
сван теле 71

Урал гаиләсе үзгәртү

23 яши бирүче һәм 5 үле тел

Фин-угыр телләре
- вод теле 68
- ижора теле 123
- вепс теле 3613
- эстон теле 15 583
- фин теле 38 873
- карел теле 25 605
  - людиково сөйләме ~4 000
  - ливвиково сөйләме (олонец) ~20 000
  - карел сөйләме ~2800
  - тверь кареллары сөйләме ~10 000
- чирмеш телләре 388 378
  - болын мари теле 365 316
  - тау мари теле 23 062
- мерә теле †
- саам телләре 353
  - бабин саам теле (аккала) †
  - тер-саам теле (йоканьг-саами) ~6
  - кильдин саам теле ~750
  - колтта-саам теле ~28
- мордва телләре 431 692
  - ирзә теле ~400 000
  - мукшы теле ~200 000
- коми-пермь теле 63 106
- коми-зырян теле 156 099
- ар теле 324 338
- манси теле 938
- ханты теле 9584
- маҗар теле 6888
самодий төркеме
- юрац теле †
- энец теле 43
- нганасан теле 125
- ненец теле 21 926
- камасин теле †
- матор-тайги-карагас теле †
- селькупс теле 1023

Алтай телләре гаиләсе үзгәртү

41 тел

Тунгус-маньчжур телләре төркеме
- негидал теле 74
- эвен теле 5656
- эвенк теле 4802
- орок теле (ульта) 47
- удэгей теле 103
- ороч теле 8
- ульча теле 154
- нанай теле 1347
Монгол телләре төркеме
- монгол теле 8829
- калмык теле 80 546
- бурят теле 218 557
Төрки телләре төркеме
- чуаш теле 1 042 989
- уйгыр теле 1 049
- үзбәк теле 273 451
- тофалар теле 93
- долган теле 1054
- тыва теле 253 673
- якут теле 450 140
- чулым теле 44
- шор теле 2 839
- хакас теле 42 604
- Таулы Алтай төркеме 55 720
  - Төньяк Алтай теле 1048
    - кумандин сөйләме 738
    - челкан сөйләме (куу) 310
  - Көньяк Алтай теле ~50 500
    - тубалар сөйләме ~3 000
    - алтай сөйләме (алтай-кижи) ??
    - телеут сөйләме 975
    - теленгит сөйләме ~3 000
- кырымчак теле 2
- гагауз теле 5917
- төрекмән теле 30 767
- төрек теле (месхетләр һәм урумнар) 146 363
- әзери теле 473 044
- караим теле 3
- каракалпак теле 867
- казакъ теле 401 455
- нугай теле 88 328
  - әстерхан карагашлары сөйләме >34
  - алабугат татарлары сөйләме >1 144
  - юрта татарлары сөйләме (астрахан нугайлары) >31
- башкорт теле 1 152 404
- кырымтатар теле 308
- карачай-балкар теле 305 364
- комык теле 426 212
- кыргыз теле 80 306
- татар теле 4 280 718
  - себер татар теле (+ **бараба сөйләме) ~??
япон теле 33 855
корей теле 42 384

Енисей телләре гаиләсе үзгәртү

2 яши бирүче тел

кет теле 213
юг теле 1 (или †)
арин теле †
пумпокол теле †
котт теле †

Юкагир-чуван гаиләсе үзгәртү

2 яши бирүче тел

юкагир теле (төньяк юкагир һәм көньяк юкагир) 370
омок теле †
чуван теле †

Чукотка-Камчатка телләре гаиләсе үзгәртү

4 яши бирүче һәм 3 үле тел.

чукот-коряк төркеме
- чукот теле 5095
- керек теле †
- алютор теле 25
- коряк теле 1665
ительмен төркеме
- ительмен теле (көнбатыш ительмен) 82
- көнчыгыш ительмен теле †
- көньяк ительмен теле †

Эскимос-алеут телләре гаиләсе үзгәртү

4 яши бирүче һәм 2 үле тел.

- алеут теле 45
- алеут-медный теле (алеут-рус пиджин) 5
эскимос төркеме 508
- наукан теле ~70
- чаплин теле (юит) ~340
- аляска-инуит теле †
- сиреник теле †

Нивх теле үзгәртү

нивх теле (изолят тел) 688 → 198^{[ачыклау]}

Айн гаиләсе үзгәртү

2 үле тел

сахалин айн теле †
курил айн теле †

Семит телләре гаиләсе үзгәртү

2 тел һәм 1 китапларда/чит илләрдә сакланган тел

- яңа арамей теле (ассирияча) 7762
- гарәп теле 8216
- иврит 21 981

Сино-тибет телләре гаиләсе үзгәртү

2 яши бирүче һәм 1 китапларда сакланган тел

- дуңган теле 1088
- китай теле (+ тазлар сөйләме) 59 235
- иске тибет теле

Австроазиат телләре гаиләсе үзгәртү

вьетнам теле 26 197

Шулай ук карагыз үзгәртү

Искәрмәләр үзгәртү

Әдәбият үзгәртү

Алпатов В. Языковая ситуация в регионах России «Отечественные записки», № 2, 2005