Минзәлә

Татарстан Республикасы Минзәлә районының үзәге

Минзәлә (лат. тат. Minzǝlǝ, рус. Мензелинск) — Татарстан Республикасы Минзәлә районының үзәге, Казаннан көнчыгышка таба 292 км урнашкан. Кама буенда, Минзәлә елгасының түбән ярында, Түгәрәк Күл тимер юл станциясеннән 65 км көнчыгышка таба Әгерҗе-Акбаш линиясендә урнашкан. Аэропорт. Яр ЧаллыУфа автомобиль юлы.

Минзәлә
Coat of Arms of Menzelinsk (Tatarstan).png
Карта
Ил Россия
Республика Татарстан
Муниципаль район Минзәлә районы
Координатлар 55°43'0"N, 53°5'0"E
Нигезләнгән 1584
Мәркәз биеклеге 90 м
Рәсми тел [[рус теле, татар теле]]
Халык саны 16 474[1] кеше
Сәгать кушагы UTC+3
Телефон коды +7 85555
Рәсми сайт menzelinsk.ru

Халык саны — 16 474 кеше.[1]

ТарихҮзгәртү

 
Минзәләдә М. Җәлилгә куелган бүс
 
Балалар иҗаты йорты. Икенче катында - музей

Шәһәргә 15841586 елларда татар-башкортка каршы сугышырга ныгытма буларак нигез салынган. 1781 елда Уфа губернасының өяз шәһәре статусын ала.

ХалыкҮзгәртү

1840[2] 1866[3] 1897[4] 1913[5] 1926[5] 1939[5] 1959[6] 1970[7] 1979[8] 1989[9] 2002[10] 2010[1]
5 566 4 940 7 552 ~10 100 ~7 500 ~10 900 11 810 15 868 16 683 15 223 16 730 16 474

Төп милләтләр:

СәнәгәтьҮзгәртү

Минзәлә – җирле чималны эшкәртүче ширкәтләре булган авыл хуҗалыгы районы үзәге.

  • "Хуҗәмәт ремонт-механик заводы" ААҖ
  • Минзәлә аракы-ликер заводы
  • Минзәлә май-сыр комбинаты
  • "Минзәлә икмәк заводы" ААҖ
  • "Минзәлә урман хуҗалыгы" ФДУ

Авыл хуҗалыгыҮзгәртү

Язгы бодай, арыш, арпа, солы, карабодай, борчак, тары үстерелә. Терлекчелекнең төп тармаклары: ит, сөт җитештерү, дуңгызчылык.

МәдәниятҮзгәртү

Мәдәни мирас объектларыҮзгәртү

Мәгълүмат чараларыҮзгәртү

МәгарифҮзгәртү

ДинҮзгәртү

ИсламҮзгәртү

ПравославиеҮзгәртү

Муса Җәлил МинзәләдәҮзгәртү

 
М. Җәлилнең Минзәләгә багышланган китабы

Татар шагыйре Муса Җәлил, Бөек Ватан сугышы башлангач, үз теләге белән сугышка җибәрүләрен сорый. 1941 елда Минзәлә шәһәренә вакытлыча күчерелгән Мәскәү хәрби-сәяси училищесынең сәяси җитәкчеләр (политруклар) составын әзерләүче кыска сроклы курсларында укып, «өлкән политрук» дәрәҗәсе ала. Минзәлә шәһәрендә 1941 елның ноябрь, декабрь айларында була. Шәһәргә багышлап язылган шигырьләре аерым китап булып нәшер ителгән.

Танылган шәхесләрҮзгәртү

Моны да карагызҮзгәртү

ИскәрмәләрҮзгәртү

  1. 1,0 1,1 1,2 http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/perepis2010/svod.xls
  2. Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
  3. Уфа губернасы торак урыннары исемлеге, 1866
  4. http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=1595
  5. 5,0 5,1 5,2 http://www.mojgorod.ru/r_tatarstan/menzelisnsk/index.html
  6. 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  7. 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  8. 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  9. 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  10. 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны

СылтамаларҮзгәртү

http://www.tatmedia.com/tat/region/156 2016 елның 13 март көнендә архивланган.