Билгесезлек принцибы

Һейзенберг билгесезлек принцибы квант механикасында (tat.lat. Heyzenberg bilgesezlek prinsibı(үле сылтама)) - фундаменталь тигезсезлек (билгесезлек нисбәте), бер үк вакытта физик күзәтелүче зулыклар билгеләве төгәллегенең чиген билгели.

⚙️  Квант механикасы

Билгесезлек принцибы

Математик нигезләр
Шулай ук карагыз: Портал:Физика

Билгесезлек принцибы алман галиме Вернер Һейзенберг (рус телендә Гейзенберг) 1927 елда ачыла, квант механикасының нигезләренең берсе.

Квант механикасында импульс һәм координатлар зурлыгы ихтималлык бүленешенә буйсыналар.

Һейзенберг билгесезлек принцибы:

,

биредә:

- координатларның урта квадрат тайпылышы
- имульсның урта квадрат тайпылышы
- Планк даимие

Шулай итеп, әгәр координатларны төгәл билгеләнсә, шунда импульсны якынча үлчәнә. Һәм киресенчә: әгәр импульсны төгәл билгеләнсә, шунда координатларны якынча үлчәнә

Шулай да билгесезлек принцибы энергия өчен:

биредә

E - энергия
t - вакыт
- Планк даимие

Моны да карагыз

үзгәртү

Әдәбият

үзгәртү
  • Шредингер Э. К принципу неопределенностей Гейзенберга. Избранные труды по квантовой механике. М.: Наука, 1976. стр.210-217.
  • Додонов В. В., Манько В. И. Обобщения соотношений неопределенностей в квантовой механике. Труды ФИАН СССР. 1987. Том 183 стр.5-70.
  • Суханов А. Д. Соотношения неопределенностей Шредингера и физические особенности коррелированно-когерентных состояний, Теоретическая и математическая физика. 2002. Том.132. №.3. С.449—468.
  • Суханов А. Д. Соотношение неопределенностей Шредингера для квантового осциллятора в термостате. Теоретическая и математическая физика. 2006. Том.148. №.2. (2006) С.295—308.
  • Тарасов В. Е. Вывод соотношения неопределенностей для квантовых гамильтоновых систем. Московское научное обозрение. 2011. №.10. C.3-6.