Үзара тәэсир итешү мәсләге

Үзара тәэсир итешү мәсләге яки Дирак мәсләге (tat.lat. Üzara tä'sir iteşü mäsläge(үле сылтама)) — квант механикасының күренешләренең тасвирлавы ысулларының берсе.

Квант механикасы

$\Delta x\cdot \Delta p_{x}\geqslant {\frac {\hbar }{2}}$

Билгесезлек принцибы

Математик нигезләр

Нигез Классик механика · Планк даими зурлыгы · Интерференция · Гамильтониан (квант механикасы) Фундаменталь төшенчәләр Квант халәте · Дулкынча функция · Квант кушуы · Квант буталчылыгы · Катнаш халәт · Үлчәнеш · Билгесезлек · Паули мәсләге · Дуализм · Декогеренция · Эренфест теоремасы · Туннель эффекты· Джозефсон эффекты Тәҗрибәләр Дэвиссон — Джермер тәҗрибәсе · Поппер тәҗрибәсе · Штерн — Герлах тәҗрибәсе · Юнг тәҗрибәсе · Белл тигезсезлекләрен тикшерү · Фотоэффект · Комптон эффекты Тәгъбирләр Шрөдингер мәсләге · Һейзенберг мәсләге · Үзара тәэсир итешү мәсләге · Матрицалы квант механикасы · Хәрәкәт юллары буенча интеграллар · Фейнман диаграммалары Тигезләмәләр Шрөдингер тигезләмәсе · Паули тигезләмәсе · Клейн — Гордон тигезләмәсе · Дирак тигезләмәсе · фон Нейман тигезләмәсе · Блох тигезләмәсе · Линдблад тигезләмәсе · Һейзенберг тигезләмәсе Аңлатмалар Копенгаген аңлатмасы · Яшерелгән параметрлар теориясе · Күпгаләм аңлатмасы Теория үсеше Кырның квант теориясе · Квант электродинамикасы · Глэшоу — Вайнберг — Салам теориясе · Квант хромодинамикасы · Стандарт моделе · Квант гравитациясе Катлаулы темалар Кырның квант теориясе · Квант гравитациясе · Барлык теориясе Билгеле галимнәр Планк · Эйнштейн · Шрөдингер · Һейзенберг · Йордан · Бор · Паули · Дирак · Фок · Борн · де Бройль · Ландау · Фейнман · Бом · Эверетт

Шулай ук карагыз: Портал:Физика

Инглиз галиме Поль Дирак тарафыннан 1927 елда тәкъдим ителә.

Шрөдингер тигезләмәсе түбәндәгечә язабыз:

$i\hbar {\frac {\partial \psi _{S}(t)}{\partial t}}=\left({\hat {H}}_{0}+{\hat {H}}_{int,S}\right)\psi _{S}(t)$,

биредә:

• ${\hat {H}}_{0}$ — тәэсир итешми торган кырлар (кисәкчекләр) гамильтонианы;
• ${\hat {H}}_{int,S}$ — тәэсир итешү гамильтонианы Шрөдингер мәсләгендә.

Халәт векторы түбәндәгечә билгеләнә:

$\psi _{I}(t)=e^{\frac {i{\hat {H}}_{0}t}{\hbar }}\psi _{S}(t)$

Халәт векторы кулланып һәрбер оператор язылып була:

${\hat {A}}_{I}(t)=e^{\frac {i{\hat {H}}_{0}t}{\hbar }}{\hat {A}}_{S}(t)e^{-{\frac {i{\hat {H}}_{0}t}{\hbar }}}$

Шулай итеп , Үзара тәэсир итешү мәсләгендә Шрөдингер тигезләмәсе түбәндәгечә языла:

$i\hbar {\frac {\partial \psi _{I}(t)}{\partial t}}={\hat {H}}_{int,I}\psi _{I}(t)$

Моны да карагыз

• Шрөдингер тигезләмәсе
• Шрөдингер мәсләге
• Гамильтониан (классик механика)
• Билгесезлек принцибы
• Паули мәсләге
• Бозе — Эйнштейн бүленеше
• Ферми — Дирак бүленеше

Әдәбият

• Үзара тәэсир итешү мәсләге, Физик энциклопедия
• Блохинцев Д. И. Основы квантовой механики. 5-е изд. Наука, 1976. — 664 с.
• Боум А. Квантовая механика: основы и приложения. М.: Мир, 1990. — 720 c.
• Дирак П. Принципы квантовой механики. 2-е изд. М.: Наука, 1979. — 480 с.
• Ландау, Л. Д., Лифшиц, Е. М. Квантовая механика (нерелятивистская теория). — Физматлит, 2008. — 800 с. — («Теоретическая физика», том III). — 3000 экз. — ISBN 978-5-9221-0530-9