Матрицалы квант механикасы

Матрицалы квант механикасы (tat.lat. Matritsalı kvant mexanikası(үле сылтама)) – Вернер Һайзенберг, Макс Борн, Иордан тарафыннан 1925 елда тәкъдим ителгән матрицалы квант механикасының математик мәсләге.

⚙️  Квант механикасы

Билгесезлек принцибы

Математик нигезләр
Шулай ук карагыз: Портал:Физика

Беренче эзлекле бәйсез квант теориясе. Квант күчешләренең Бор теориясен үстерә. Матрицалы механикада физик зурлыклар вакытка бәйле матрицалар белән тасвирлана.

Матрицалы механикада система n халәтләренең берсендә тора, шуңа күрә тулы халәт комплекс саннары җыелмасы белән тасвирлана:

,

һәрбер физик зурлыгына A матрица туры килә:

Реаль физик зурлыкларга үз-үзенне бәйләнгән матрицалар туры килә:

.

Комплекс зурлыклар n-халәтенең булуы ихтималлык амплитудаларын билгели. Диагональ А-матрицаның элементлары билгеләнгән халәтенең физик зурлыгына туры килә, диагональ түгел элементлары – беренче халәттән икенче халәткә күчешләрне тасвирлый.

Хәрәкәт тигезләмәсе үзгәртү

Физик зурлыкны тасвирлаучы матрица хәрәкәт тигезләмәсе белән тасвирлана:

 ,

биредә H – энергия матрицасы

Шрөдингер дулкынча механикасы матрицалы квант механикасына туры килә.

дулкынча функция матрицалы квант механикасы бәйләнеше түбәндәгечә күрсәтелә:

 .

  халәт векторын билгели.

Матрица һәм  -операторы арасында бәйләнеш түбәндәгечә табыла:

 .

Шулай итеп матрицалы квант механикасы дулкынча функция квант механикасына тигез.

Моны да карагыз үзгәртү

Әдәбият үзгәртү

  • Шрөдингер мәсләге, Физик энциклопедия(үле сылтама)
  • Блохинцев Д. И. Основы квантовой механики. 5-е изд. Наука, 1976. – 664 с.
  • Боум А. Квантовая механика: основы и приложения. М.: Мир, 1990. – 720 c.
  • Дирак П. Принципы квантовой механики. 2-е изд. М.: Наука, 1979. – 480 с.
  • Ландау, Л. Д., Лифшиц, Е. М. Квантовая механика (нерелятивистская теория). – Физматлит, 2008. – 800 с. – («Теоретическая физика», том III). – 3000 экз. – ISBN 978-5-9221-0530-9