Ставрополь крае
Ставрополь крае (рус. Ставропольский край) — Россия Федерациясенең Европа өлеше субекты. Төньяк Кавказ федераль округына керә.
| Русия Федерациясе субъекты | |||||
| Ставрополь крае рус. Ставропольский край | |||||
| |||||
|
| |||||
|
Администраив үзәк |
Ставрополь | ||||
| 45-нче | |||||
|
- Барлыгы |
66 160 км² | ||||
|
- Барлыгы |
↗2 799 473[1] (2015) 42.31 чел. кеше/км² | ||||
|
- Барлыгы, агымдагы бәяләрдә |
316,9 млрд. сум (2010) 101,7 мең сум | ||||
| Төньяк Кавказ федераль округы | |||||
| Төньяк Кавказ икътисади район | |||||
|
Губернатор |
Владимир Владимиров[2] | ||||
| РФ субъекты коды | 26 | ||||
| ISO 3166-2 коды | RU-STA | ||||
| 07 | |||||
Административ үзәге — Ставрополь шәһәре.
ГеографияҮзгәртү
Ставрополь крае Кавказ алдының үзәк өлешен, Каспий буе түбәнлегенең көнбатыш өлешен һәм Зур Кавказның төньяк битүләрен алып тора. Көнбатышта Кубан елгасының киң террасалары җәелгән. Тигезлек территориясенең зур өлешен платосыман Ставрополь калулыгы алып тора.
Төп елгалары: Кубань (югары агымы) һәм аның кушлыдыклары (Теберда, Кече һәм Зур Зеленчук), Кума, Калаус, Егорлык. Берничә зур күл бар.
Табигый газ чыганаклар бар. Көнчыгыш өлешендә нефть, тауларда бакыр һәм кургашын, тутыя, полиметалл чыганаклар, ташкүмер, барит, утка чыдамлы балчык, доломит, мәрмәр, шифалы пычрак, төрле минераль һәм термаль чыганаклар бар.
Тигезлекнең климаты — континенталь дала климаты. Гыйнварның уртача температурасы -3,4°…-4,9°, июльнеке +22°…+25°. Еллык явым 300–600 мм, вегетация дәвере 207—220 көн.
Туфраклары нигездә кара туфрак һәм кәстәнә. Урманнар күбесенчә таулы урыннарда. Киң яфраклы, югарырак ылыслы урманнар, аннан югары субальп болыннары бар.
Кыргый хайваннардан, далада кимерүчеләр, керпе, төлке, бүре, ләтчә, сайгак, Кума елгасы буендагы камышлыкларда кыргый мәче, кабан, Маныч үзәнендәге күл һәм сазлыкларда су кошлары, тауларда болан, коралай, көрән аю, селәүсен, алтай тиене яши. Кошлар күп. Тау кәҗәсе, тур очрый.
ХалыкҮзгәртү
| 1959[3] | 1970[4] | 1979[5] | 1989[6] | 2002[7] | 2010[8] |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 882 911 | 2 305 780 | 2 539 219 | 2 857 188 | 2 735 139 | 2 786 281 |
Торак пунктларҮзгәртү
|
|
Административ бүленешҮзгәртү
Ставрополь крае 26 муниципаль районга һәм 9 шәһәр округына бүленә.
ИкътисадҮзгәртү
Төп сәнәгать мәркәзләре: Ставрополь, Невинномысск, Пятигорск, Нефтекумск, Будённовск, Георгиевск, Лермонтов.
Ставрополь крае — эре авыл хуҗалыгы районы. Бодай, көнбагыш, шикәр чөгендеге һ. б. игелә. Мәйвачылык, йөземчелек үсеш алган. Нәзек йонлы сарыкчылык, ит-сөт терлекчелеге бар. Зур Ставрополь, Невинномысск һ.б. каналлар, сугару системалары бар.
Затеречный — Грозный нефтьүткәрегече, Ставрополь — Украина — Мәскәү — Санкт-Петербург газүткәргечләре бар. Тимер юллар озынлыгы 944 км. Каты өслекле автомобиль юллары озынлыгы 17 059 км.[11] Минеральные Воды һәм Ставрополь халыкара аэропортлары бар.
Крайда туган танылган шәхесләрҮзгәртү
- Юрий Андропов
- Михаил Горбачёв
- Александр Солженицын (1918, Кисловодск — 2008, Мәскәү), язучы, әдәбият өлкәсендә Нобель премиясе лауреаты (1970).
Моны да карагызҮзгәртү
ИскәрмәләрҮзгәртү
- ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2015 года и в среднем за 2014 год (опубликовано 17 марта 2015 год). әлеге чыганактан 2015-03-18 архивланды. 2015-03-18 тикшерелгән.
- ↑ назначен врио главы Ставрополья
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg1.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus02_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus10_reg2.php
- ↑ 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 9,11 9,12 9,13 9,14 9,15 9,16 9,17 9,18 Оценка численности постоянного населения муниципалитетов Ставропольского края на 1 января 2014 года. әлеге чыганактан 2014-04-02 архивланды. 2014-04-02 тикшерелгән.
- ↑ Общая численность населения (в т.ч. мужчин, женщин) по муниципалитетам и населённым пунктам Ставропольского края. Итоги Всероссийская перепись населения 2010 года
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2021-05-16, retrieved 2021-08-11
 |
Бу — мәкалә төпчеге. Сез мәкаләне үзгәртеп һәм мәгълүмат өстәп,  Википедия проектына ярдәм итә аласыз.
|