Ессентуки (рус. Ессентуки) — Россия шәһәре, Ставрополь краеның халык саны буенча бишенче шәһәре, Кавказ минераль сулары экологик-курорт төбәгенең үзәге. Санатор-дәвалау курорты буларак таныш, федерация әһәмиятле курорты.[5]

Ессентуки
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы 1825
Сурәт
Кушамат/тәхәллүс Всероссийская здравница[1] һәм Всесоюзная здравница[1]
Дәүләт  Россия[2][3]
Нәрсәнең башкаласы Город-курорт Ессентуки[d][3]
Административ-территориаль берәмлек Город-курорт Ессентуки[d][3]
Сәгать поясы UTC+03:00
Хөкүмәт башлыгы Александр Юрьевич Некристов[d]
Халык саны 121 534 (2023)[4]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 640 метр
Кардәш шәһәр Стрелча[d]
Мәйдан 50 км²
Почта индексы 357601
Рәсми веб-сайт essentuki.gosuslugi.ru(рус.)
Җирле телефон коды 87934
Монда җирләнгәннәр төркеме [d]
Карта
 Ессентуки Викиҗыентыкта

Халык саны — 100 969 кеше.[6]

География

үзгәртү

Шәһәр Ставрополь калкулыгының көньягында, Подкумок елгасының үзәнлегендә, Ставропольдан 213 километр көньяк-көнчыгыштарак, Пятигорскидан 17 километр көнбатышрак урнашкан. Тимер юл станциясе (Минеральные ВодыКисловодск сызыгы).

1798 елда биредә Ессентукский хәрби-чик буе редуты нигезләнә; 1803 елда юкка чыгарыла.

XIX гасырның башында биредә минераль су чыганкаларны тапканнар. 1825 елда генерал Ермолов инициативасы буенча элекке Ессентукский редуты янында Ессентукская станицасы нигезләнә.

1840-елларда Ессентуки суларны шешәләргә салып куярга һәм башка шәһәрләрге җибәрә башлыйлар. 1875 елда Ессентукига тимер юл килә, шул сәбәпле дәвалануга килүчеләр саны арта башлый (1883 елда — ~5 мең кеше, 1900 елда — 13 мең кешедән артык, 1913 елда — 38,6 мең кеше).

1917 елда Ессентукига шәһәр статусы бирелә.

Бөек Ватан сугышы барышында (1942 елның 10 августы) шәһәр алман-фашист гаскәрләре тарафыннан басып алына. 1943 елның 11 гыйнварында азат ителә.

1897[7] 1926[7] 1939[7] 1959[8] 1970[9] 1979[10] 1989[11] 2002[12] 2010[6]
~4 400 ~7 000 ~16 400 48 101 64 928 77 686 85 082 81 758 100 969

Милли состав

үзгәртү
Милләт 2002[13] 2010[14]
руслар 79,3% 85,6%
юнаннар 12,5% 5,5%
әрмәннәр 5,4% 3,6%
украиннар 2,5% 1,4%

Икътисад

үзгәртү

Эшкә яраклы халкының зур өлеше санатор-курорт комплексында эшли.

Азык тәмлеткеч сәнәгатенең ширкәтләре, трикотаж фабрикасы, тегү фабрикасы, аяк киеме фабрикасы.

Галерея

үзгәртү

Шулай ук карагыз

үзгәртү

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. 1,0 1,1 Словарь топонимических перифраз: названия российских городовСПб: Алетейя, 2022. — ISBN 978-5-00165-489-6
  2. Закон Ставропольского края от 4 октября 2004 года № 88-КЗ
  3. 3,0 3,1 3,2 ОКТМО. 185/2016. Северо-Кавказский ФО
  4. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года
  5. Постановление Правительства Российской Федерации от 17 января 2006 г. № 14 «О признании курортов Ессентуки, Железноводск, Кисловодск и Пятигорск, расположенных в Ставропольском крае, курортами федерального значения и об утверждении положений об этих курортах»
  6. 6,0 6,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-12-12 
  7. 7,0 7,1 7,2 http://www.mojgorod.ru/stavrop_kraj/essentuki/
  8. 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  9. 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  10. 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  11. 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  12. 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  13. 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2015-09-15, retrieved 2013-12-12 
  14. НАСЕЛЕНИЕ ПО НАЦИОНАЛЬНОСТИ И ВЛАДЕНИЮ РУССКИМ ЯЗЫКОМ ПО ГОРОДСКИМ ОКРУГАМ, МУНИЦИПАЛЬНЫМ РАЙОНАМ, ГОРОДСКИМ И СЕЛЬСКИМ ПОСЕЛЕНИЯМ СТАВРОПОЛЬСКОГО КРАЯ, archived from the original on 2015-04-05, retrieved 2013-12-12