Портал:Идел буе Болгары

Ярдәм үзәге · Җәмгыять үзәге · Форум · Порталлар · Сайланган эчтәлек · Проектлар · Мөрәҗәгатьләр · Бәяләү эшчәнлеге

Сәясәт · Технология · География · Тарих · Җәмгыять · Шәхесләр · Диннәр · Әдәбият · Спорт · Мәдәният · Кино · Фән · Татарстан · Габдулла Тукай

үзгәртү

Идел буе Болгары

Идел буе Болгары (Болгар, чуаш. Атӑлҫи Пӑлхар) – VII – XIII гасырларда яшәгән, Идел һәм Чулман елгалары бассейнында урнашкан дәүләт. Монголлар тарафыннан XIII гасырда җимерелгән һәм җирләре Монгол империясеннән соңгарак чыккан Алтын Урдага керә.

Идел Болгары заманына күрә зур мәйдан биләгән. 10-11 йөзләрдә төньяк чиге Каманың уңък яры, көнбатышта сул тармаклары белән бергә Зөя елгасы, көнчыгышта Шушма елгасы буйлап үткән, ә көньяк чикләре хәзерге Самар тугаена - Җигүле таулары янында Иделнең зур борылышына кадәр барып җиткән.

Соңрак, Идел Болгары чәчәк аткан чорларда аның чикләре киңәйгән. Мәсәлән, төньяк чикләре Казан елгасына кадәр күтәрелгән.

үзгәртү

Шәп мәкалә

Абу Исхак Ибраһим ибн Мөхәммәд яки Ибраһим әмир, Абу Исхак Ибраһим ибн ибн Мөэмин әмир ( ﺋﻳﺒﺭﺎﻬﻳم) (Х гасыр - 1026 ел, Болгар шәһәре) — Идел буе Болгары хәкиме, Мөэмин ибн Әхмәд әмир улы.

2007 елда Алабуга шәһәрендә Алабуганың меңьеллыгы бәйрәме узды. Алабугага күп кунаклар килде. Күп Алабуга тарихи биналары Алабуганың меңьеллыгына яңадан торгызылган иде. Алабуга нигез салучына - Ибраһим әмиренә һәйкәл ачылды. Ачылу тантанасында Минтимер Шәймиев, Рәвил Гайнетдин катнаштылар.

үзгәртү

Шәп рәсем

үзгәртү

Шәхес

Мөэмин ибн Әхмәд яки Мөэмин ибн Әхмәд әмир, Мөэмин-1 (ﻣوُﺀﻣﻳن ﺋﻳﺒن ﺋﻪﺣﻣﻪﺩ) (Х гасыр) — Идел буе Болгары хәкиме, Әхмәд ибн Җагфар әмир улы, Алмыш әмир оныгы, Идел буе Болгары җирләрен берләштерүче.

Мөэмин ибн Әхмәд бөтен болгар кабиләләре һәм Идел буенда яшәгән халыклар бердәм дәүләттә берләштергән. Сувар шәһәре Ислам канунына буйсынган. Мәҗүсилектә калган болгарлар көнбатышка күчкән - бу чуаш халкы бабалары. Ислам динле болгарлар - Казан татарлары бабалары, алар төп болгар шәһәрләре - Болгар, Сувар, Биләр, Җүкетау, Кашан, Чаллы, Казан салганнар, бай болгар-татар мөселман мәдәнияте иҗат иткән.

Шулай итеп Мөэмин ибн Әхмәд хәкимлегеннән соң, болгарлар - мәҗүси болгарларга (чуашлар) һәм Ислам динле болгарларга (Казан татарлары бабалары) аерылган.

үзгәртү

Төркемнәр

Идел буе Болгары

Болгар хакимнәре

үзгәртү

Проектлар

Бу биттә сез Идел буе Болгары буенча яңа проектлар тәкъдим итә аласыз!

үзгәртү

Тугандаш порталлар

Җәмгыяви фәннәр: Антропология (Археология) • География • Икътисад • Мәгариф • Психология • Социология • Тарих • Тел белеме • Хокук
Фән тарихы

Сугыш: 1812 елгы Англо-Американ сугышы • Африканың хәрби тарихы • Госманлы империясе хәрби тарихы • Итальян сугышлары • Наполеон сугышлары • Беренче бөтендөнья сугышы • Икенче бөтендөнья сугышы • Бангладеш азатлык сугышы • Салкын сугыш • Һиндстан бәйсезлек хәрәкәте

Тарихи дәүләтләр: Австро-Венгрия • Алтын Урда • Борынгы дөнья (Борынгы алман мәдәнияте • Борынгы Греция • Борынгы Мисыр • Борынгы Рим • Борынгы Якын Көнчыгыш • Борынгы Япония) • Бөек Болгар • Британ империясе • Византия империясе • Госманлы империясе • Дунай буе Болгары • Идел буе Болгары • Казан ханлыгы • Төрки каһанлыгы • Колониализм • Монгол империясе • Русия империясе • Советлар Берлеге • Урта гасырлар

Татар тарихы

Вакыт

Тиңдәш бүлекләр: География һәм урыннар • Дин һәм ышанычлар • Җәмгыять һәм җәмгыяви фәннәр • Математика һәм мантыйк • Мәдәният һәм сәнгать • Сәләмәтлек һәм медицина • Табигый һәм физик фәннәр • Тарих һәм вакыйгалар • Технология һәм гамәли фәннәр • Шәхес һәм шәхесләр • Фәлсәфә һәм фикерләү