Портал:Бөек Болгар

Ярдәм үзәге · Җәмгыять үзәге · Форум · Порталлар · Сайланган эчтәлек · Проектлар · Мөрәҗәгатьләр · Бәяләү эшчәнлеге
Бөек Болгар порталы

Бөек Болгар (виз. Παλαιά Μεγάλη Βουλγαρία; болг. Велика България) — һуннар нәселеннән булган төрки болгарларның дәүләте. Бөек Болгарда шулай ук башка халыклар да яшәгән (фин-угыр телле халыклар һ.б.).

Башкаласы Кавказ тарафыннан Азак һәм Кара диңгезләре арасына чыгучы Таман ярымутрауда урнашкан Фанагория шәһәре, б.э.к. 543 елы тирәсендә Кече Азияга килеп урнашкан борынгы грек колонистлары тарафыннан нигезләнә.

Бөек Болгар 632 елда төзелеп, 671 елда хәзәрләр басымы астында таркала.

Шәхес

Кубрат хан (tat.lat. Qubrat xan, болг. Кробат, Кубрат, греч. Χουβρατις, Курт, болг. Куртъ, Mari: Чумбылат, борынгы төрекчәдән "бүре") (~600 — 665)Һуннарның төрки утригыр, кутригыр кабиләләренең Дуло ыругыннан чыккан Фанагориядә хәким иткән болгар ханы, Бөек Болгар иленә нигез сала, Идел буе Болгарына нигез салучы Котрагның һәм Дунай буе Болгарына нигез салучы Аспарух'ның әтиләре.

Византия империясе тарихчыларыннан калган чыганакларга таянып эш итүче замандаш тарих галимнәре арасында, аның шул заманнарда Христиан дөньяcының үзәге булган Константинопольда император Ираклий I нең (ингл.) сараенда үсеп, соңгысы белән якын дус булуын, ул византиялыларның мәдәниятен һәм дәүләтләрнең "Бер Ходай, бер империя, бер дин" девизын хөрмәт, иконалар төшенчәсе булмаган борынгы Православие'ны кабул иткәне, Христиан дөньясында cенаторлар гына ташыган патриций (ингл.) дәрәҗәсен алганы турында фикер таралган.

Төркемнәр

төркемчәләр юк
Мәдәният

Татар тарихы

Шәп мәкалә

Тәңре – Төрки чыгышындагы Ауразия халыкларының политеистик пантеонында иң бөек Күк алласы. Аның башка исеме – "Мәңгелек күк".

Орхон язуында (ингл.) Тәңре сүзе, t²ṅr²i принцибы буенча, уңнан сулга языла.

Шәп рәсем

Фанагориядәге археологик казылмалары урыны, сентябрь 2008
Беләсезме…

Мин булыша алганым

Википедияның татар-телле бүлегендәге Бөек Болгар тарихи дәүләткә караган барлык феноменнарны билгеләү һәм алар белән бәйле вазгыятьләрне аңлату өчен кулланылган терминнарга багышланган мәкаләләрне булдыру, тулыландыру, мәгълүматны төзәтеп бару һәм структураны тәртиптә тотуга керткән өлешегез өчен рәхмәтләр яусын!
үзгәртү 

Тугандаш порталлар

Җәмгыяви фәннәр: Антропология (Археология) • География • Икътисад • Мәгариф • Психология • Социология • Тарих • Тел белеме • Хокук
Фән тарихы

Сугыш: 1812 елгы Англо-Американ сугышы • Африканың хәрби тарихы • Госманлы империясе хәрби тарихы • Итальян сугышлары • Наполеон сугышлары • Беренче бөтендөнья сугышы • Икенче бөтендөнья сугышы • Бангладеш азатлык сугышы • Салкын сугыш • Һиндстан бәйсезлек хәрәкәте

Тарихи дәүләтләр: Австро-Венгрия • Алтын Урда • Борынгы дөнья (Борынгы алман мәдәнияте • Борынгы Греция • Борынгы Мисыр • Борынгы Рим • Борынгы Якын Көнчыгыш • Борынгы Япония) • Бөек Болгар • Британ империясе • Византия империясе • Госманлы империясе • Дунай буе Болгары • Идел буе Болгары • Казан ханлыгы • Төрки каһанлыгы • Колониализм • Монгол империясе • Русия империясе • Советлар Берлеге • Урта гасырлар

Татар тарихы

Вакыт


Тиңдәш бүлекләр: География һәм урыннар • Дин һәм ышанычлар • Җәмгыять һәм җәмгыяви фәннәр • Математика һәм мантыйк • Мәдәният һәм сәнгать • Сәләмәтлек һәм медицина • Табигый һәм физик фәннәр • Тарих һәм вакыйгалар • Технология һәм гамәли фәннәр • Шәхес һәм шәхесләр • Фәлсәфә һәм фикерләү