Илгиз Зәйниев
Илгиз Зәйниев, әдәби псевдонимы Илгиз Зәйни, Илгиз Газинур улы Зәйниев (1987 елның 23 мае, СССР, РСФСР, ТАССР, Аксубай районы, Карасу) — язучы, драматург, режиссер, Татарстанның язучылар (2007) һәм сәхнә әһелләре берлекләре әгъзасы, Муса Җәлил (2009), Дамир Сираҗиев (2021), Марсель Сәлимҗанов (2023) исемендәге һәм «Алтын битлек» (2024) премияләре лауреаты. Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе (2019). Россия Федерациясе Театр әһелләре берлеге[d] секретариаты әгъзасы (2023 елдан)[1].
| Илгиз Зәйниев | |
|---|---|
.JPG) | |
| Тугач бирелгән исеме: | Илгиз Газинур улы Зәйниев |
| Псевдонимнар: | Илгиз Зәйни |
| Туу датасы: | 23 май 1987 (37 яшь) |
| Туу урыны: | СССР, РСФСР, ТАССР, Аксубай районы, Карасу |
| Милләт: | татар |
| Ватандашлык: |  СССР РФ |
| Эшчәнлек төре: | язучы, режиссер |
| Иҗат итү еллары: | 2008―х. в. |
| Юнәлеш: | драматургия |
| Жанр: | пьеса, хикәя |
| Иҗат итү теле: | татар теле |
| Дебют: | 2004 елда «Ай кызы» |
| Премияләр: | М. Җәлил премиясе (2009) Дамир Сираҗиев премиясе (2021) Марсель Сәлимҗанов премиясе (2023)   |
Тәрҗемәи хәле
үзгәртү
1987 елның 23 маенда Татарстан АССР (1990 елдан Татарстан) Аксубай районы Карасу авылында туган. Карасу урта мәктәбен (2004), Казан дәүләт мәдәният һәм сәнгать университетының Театр институтын «театр актеры» (2008), «режиссерлык» (2015, курс җитәкчесе Ф.Р. Бикчәнтәев, РФ атказанган сәнгать эшлеклесе) белгечлекләре буенча тәмамлый.
2008 елдан Галиәсгар Камал исемендәге Татар дәүләт академия театрына актер итеп кабул ителә, 2019 елга кадәр биредә хезмәт куя.
2009 елдан Камал театрында үзен режиссер буларак сынап карый. Беренче итеп Камал театрының кече сәхнәсендә шигъри һәм хореографик спектакльләр куя, соңрак театрның зур сәхнәсендә Р. Зәйдулла әсәрен сәхнәләштерә.
2019 елның 6 июненнән «Әкият» курчак театрының баш режиссеры[2].
2020 елның 22 гыйнварыннан «Әкият» курчак театрының сәнгать җитәкчесе (директоры)[3].
2024 елның 28 декабреннән Галиәсгар Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры директоры[4].
Иҗаты
үзгәртүМәктәптә укыганда ук төрле жанрларда яза башлый. 2004 елда «Ай кызы» пьесасы «Яңа татар пьесасы» бәйгесендә призлы урын ала.
Татарстан, Башкортстан, Ырынбур, Мари Иле, Казакъстан театрларында егермеләп пьесасы буенча утызлап спектакль уйнала: «Туйга ничә көн кала» (2005, октябрь, «Нур» театры), «Мәхәббәт турында сөйләшик» (2006, май, Камал театры), «Амазонка һәм Айдар» (2006, сентябрь, Кариев театры), «Суган чәчәге» (2006, ноябрь, Камал театры), «Урман club» (2006, декабрь, Кариев театры).
Камал театры репертуарында И. Зәйнинең «Әрем исе», «Кечтүкле уен», «Мәхәббәт FM», «Көтәм сине», «Бабайлар чуагы», «Кәҗә, Сарык һ.б.» пьесалары буенча спектакльләр бара[5].
2023 елның 11 февралендә Нәҗип Җиһанов исемендәге VIII «Мирас» татар музыкасы фестивале кысаларында (фестивальнең икенче концертында) Казанда, С. Сәйдәшев исемендәге Зур концертлар залында куелган «Кави-Сәрвәр» операсының (концерт версиясе) куючы режиссёры булган.[6]
Кызыклы факт
үзгәртү2022 елда Илгиз Зәйниев белән Тимур Бекмамбетов бергәләп язган «Хуҗа Насретдин» (Ходжа Насреддин) пьесасы буенча Мәскәүнең Милләтләр театрында куелган курчак спектакле (режиссёр-куючы Тимур Бекмамбетов) «Курчак театрында иң яхшы спектакль» номинациясендә «Алтын битлек» премиясенә лаек була.[7][8]
Уйнаган рольләре
үзгәртү- Булат — «Зөбәйдә-адәм баласы»
- Дәүләт — «Кыю кызлар»
Куйган спектакльләре
үзгәртү- «Яңа дулкын»
- «Ркаил Зәйдулла»
- «Бие, бие, Хәйбулла»
- «Derdmend» (Закир Рәмиев әсәре)
- «Үлеп яратты» (2011, Ркаил Зәйдулла әсәре)[9]
- «Ричард III» (Уильям Шекспир әсәре)
- «Галиябану» (Мирхәйдәр Фәйзи әсәре)
- «Көтәм сине»
- «Бармы ришвәттән дәва ?» (Зөлфәт Хәким әсәре)
- "Мәңгелек буран" (Чыңгыз Айтматовның "Гасырдан да озын көн" әсәре буенча)
- ...
Бүләкләре, мактаулы исемнәре
үзгәртү- 2009 ― Муса Җәлил премиясе — «хәзерге заман татар драматургиясен үстерүдәге хезмәте өчен».
- 2021 ― Дамир Сираҗиев премиясе ― купъеллык нәтиҗәле иҗади хезмәте һәм татар театры сәнгате үсешенә зур өлеш керткәне өчен[10]
- 2019 ― Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе
- 2023 ― Марсель Сәлимҗанов премиясе[11]
- 2024 ― «Алтын битлек» премиясе ― «Курчак театрында иң яхшы режиссер» номинациясендә ― Евгений Водолазкин романы буенча куелган «Авиатор» спектакле өчен[12]
Шәхси тормышы
үзгәртүӨйләнгән. Хатыны Резеда Гобәева (Балтач районыннан), шагыйрә, театр китапханәчесе. Балалары Гәүһәр, Хәйдәр[13][14].
Тинчурин театрының яңа (2024/25) сезонында куелачак «Туган-тумача» спектаклендә (Илгиз Зәйниев әсәре) режиссерның әбисенең тормышы чагыла[15].
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Рузилә Мөхәммәтова. Илгиз Зәйниев Россия Театр әһелләре берлеге секретариатына сайланган. Татар-информ, 7.12.2023
- ↑ Илгиз Зәйни «Әкият» курчак театры баш режиссеры булачак. Азатлык радиосы, 19.05.2019
- ↑ Илгиз Зәйни "Әкият" театрының сәнгать җитәкчесе итеп билгеләнә. Азатлык радиосы, 22.01.2020
- ↑ Ильгиз Зайниев назначен директором театра Камала. kamalteatr.ru, 28.12.2024
- ↑ Камал театры сайтында, archived from the original on 2016-09-25, retrieved 2016-10-23
- ↑ Радиф Кашапов. В БКЗ спели о 1937 годе в опере «Кави-Сарвар». 2023 елның 30 апрель көнендә архивланган. Реальное время, 14.02.2023(рус.)
- ↑ Ходжа Насреддин. Театр Наций. 2022 елның 3 декабрь көнендә архивланган. ЗОЛОТАЯ МАСКА - ФЕСТИВАЛЬ И ПРЕМИЯ
- ↑ Антон Хитров. Тимур Бекмамбетов поставил кукольный спектакль о Ходже Насреддине Почему это важное событие для всего театра? И может ли мудрец быть марионеткой? Meduza, 13.02.2021
- ↑ Мөхлиса Буби турында спектакль премьерасы
- ↑ Камал исемендәге Татар дәүләт Академия театрында Дамир Сираҗиев исемендәге премия лауреатларын бүләкләделәр. Камал театры сайты, 22.12.2017
- ↑ Рузилә Мөхәммәтова. Марсель Сәлимҗанов премиясе яңа лауреатларга тапшырылды. Татар-информ, 7.11.2023
- ↑ Рузилә Мөхәммәтова. Татарстанда режиссер эше буенча беренче «Алтын битлек»не Илгиз Зәйниев алды. Татар-информ, 24.06.2024
- ↑ Мөршидә Кыямова. Илгиз Зәйниев: Резидәне үземә карату авыр булды, үлә яздым. Интертат
- ↑ Рузилә Мөхәммәтова. Марат Әхмәтов – язучыларга: «Урагын онытып калдырган уракчы Әминә кебек сөйләшәсез». Интертат, 5.04.2024
- ↑ Гөлүзә Ибраһимова. Тинчурин театрында Илгиз Зәйниевнең әбисенең тормышы турындагы спектакль куелачак. Татар-информ, 22.08.2024
Чыганаклар
үзгәртү- Әдипләребез: биобиблиографик белешмәлек. 2 томда (төзүчеләре Р.Н. Даутов һәм Р.Ф. Рахмани). Казан: ТКН, 2009.
- Ак юл. Яшь язучылар иҗаты (төзүчеләре Р. Зәйдулла, В. Нуриев). Казан: Идел-Пресс, 2012. ISBN 978-5-4428-0003-6