Бишкәк

(Пишпек битеннән юнәлтелде)

Бишкәк (кырг. Бишкек) — Кыргызстанның башкаласы һәм иң зур шәһәре. Аерым идарә берәмлеге һәм республика карамагындагы шәһәр булып тора. Элек Пишпәк һәм Фрунзе (Михаил Фрунзе хөрмәтенә) исемләрен йөрткән.

Бишкәк
кырг. Бишкек
БайракИлтамга
Нигезләнү датасы 1825
Сурәт
Рәсми исем Бишкек
... хөрмәтенә аталган Михаил Фрунзе
Демоним Bichkékien[1] һәм Bichkékienne[1]
Дәүләт  Кыргызстан[2]
Нәрсәнең башкаласы Кыргызстан, Кыргыз Совет Социалистик Җөмһүрияте, Кыргыз Автономияле Совет Социалистик Республикасы, Чуйский кантон[d], Киргизская автономная область[d], Каракыргыз айрат өлкәсе[d], Фрунзенский европейский кантон[d] һәм Пишпекский уезд[d]
Административ-территориаль берәмлек Кыргызстан
Сәгать поясы UTC+06:00
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Ала-Арча[d]
Анклав буларак әлеге территориягә керә Чөй өлкәсе
Геомәгълүматлар Data:Kyrgyzstan/Bishkek.map
Хөкүмәт башлыгы Суракматов, Азиз Эмильбекович[d]
Халык саны 1 145 044 (2023)[3]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 750 метр
Кардәш шәһәр Амман, Әнкара[4], Колорадо-Сприңс, Измир[5], Казвин[4], Алматы[4], Астана[4], Киев[6][7], Минск, Санкт-Петербург[8], Doha[4], Хемниц[4], Үһән[4], Ашкабад[4], Самсун[4], Трабзун[4], Льеж[4], Шэньчжэнь[d][4] һәм Ляньюньган[d][4]
Нәрсә белән чиктәш Чөй өлкәсе
Кулланылган тел Дунган теле
Бүләкләр
орден «Манас» I степени
Мәйдан 127 км²[9]
Почта индексы 720000–720085
Рәсми веб-сайт bishkek.gov.kg
Харита сурәте
Коллаж
Феноменның икътисады economy of Bishkek[d]
Беренче язма телгә алу 1760
Җирле телефон коды 312
Номер тамгасы коды B, E һәм 01
Монда җирләнгәннәр төркеме [d]
Объектның күренешләре өчен төркем [d]
Карта
 Бишкәк Викиҗыентыкта

География

үзгәртү

Шәһәр Кыргызстанның төньягында, Чуй үзәнлегендә, Тянь-Шань таулары алдында, Кыргыз тау сыртыннан 40 км төньяктарак, Казакъстан чигеннән 25 км ераклыкта урнашкан. Шәһәрнең мәйданы 169,6 км² тәшкил итә.

Климат

үзгәртү
  • Уртача еллык температура — 11,3 °C
  • Уртача еллык җил тизлеге — 1,7 м/с
  • Уртача еллык һава дымлылыгы — 60%
Бишкәк климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 19,2 25,3 30,5 34,7 35,6 40,9 42,8 39,5 36,8 34,1 27,9 23,3 42,8
Уртача максимум, °C 3,2 4,9 11,2 18,5 23,6 29,0 31,7 30,9 25,5 17,8 11,0 5,0 17,7
Уртача температура, °C −2,6 −0,8 5,3 12,3 17,4 22,4 24,9 23,8 18,5 11,0 4,7 −0,9 11,3
Уртача минимум, °C −7,1 −5,2 0,4 6,4 11,1 15,6 17,9 16,4 11,3 5,0 −0,1 −5,1 5,6
Абсолют минимум, °C −31,9 −34 −21,8 −12,3 −5,5 2,4 7,4 5,1 −2,8 −11,2 −32,2 −29,1 −34
Явым-төшем нормасы, мм 26 31 47 76 64 35 19 12 17 43 44 28 442
Чыганак: Погода и климат
Халык саны
1897[10]1939[11]1959[12]1970[13]1979[14]1989[15]1999[16]2009[17]20152017[18]
661592 783223 831430 618532 931610 630750 327821 915937 400965 900
2022[19]2023[3]
1 120 8271 145 044

Идарә төзелеше

үзгәртү
 
Бишкәк
 
Бишкәк үзәк мәчете

Шәһәр 4 районга бүленә:

  • Октябрь районы — 242 382 (2009)
  • Беренче Май районы — 175 894 (2009)
  • Свердлов районы — 231 801 (2009)
  • Ленин районы1 — 201 626 (2009)
    • Чон-Арык шәһәр тибындагы поселогы — 9 724 (2009)
    • Урта-Сай авылы — 4 100 (2009)

1 Ленин районы карамагындагы Чон-Арык поселок советына Чон-Арык шәһәр тибындагы поселогы, Урта-Сай авылы һәм Манас поселогының өлеше (Авиагородок) керә.

Шәһәрдә туган танылган шәхесләр

үзгәртү

Моны да карагыз

үзгәртү

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. 1,0 1,1 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  2. archINFORM — 1994.
  3. 3,0 3,1 http://www.stat.kg/ru/statistics/download/operational/769/
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 International cooperation of Bishkek City Hall
  5. Kardeş Kentlerimiz
  6. https://old.kyivcity.gov.ua/files/2018/2/15/Mista-pobratymy.pdf
  7. https://kyivcity.gov.ua/kyiv_ta_miska_vlada/pro_kyiv/mista-pobratimi_z_yakimi_kiyevom_pidpisani_dokumenti_pro_poridnennya_druzhbu_spivrobitnitstvo_partnerstvo/
  8. https://kvs.gov.spb.ru/en/agreements/
  9. http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/dyb2015/Table08.xls
  10. Рәсәй империясе җанисәбе (1897)
  11. СССР җанисәбе (1939)
  12. СССР җанисәбе (1959)
  13. СССР җанисәбе (1970)
  14. ССҖБ җанисәбе (1979)
  15. СССР җанисәбе (1989)
  16. Кыргызстан җанисәбе (1999)
  17. Кыргызстан җанисәбе (2009)
  18. http://www.stat.kg/ru/statistics/download/operational/718/
  19. https://citypopulation.de/en/kyrgyzstan/admin/11__biškek_šaary/