Питрәч районы
Питрә́ч районы́ (рус. Пестречи́нский райо́н) – Россия Федерациясе Татарстан Республикасы составында муниципаль берәмлек. Зур социаль-икътисади уңышка ия булган муниципаль район, гомуми мәйданы – 1361 м², Татарстанның төньяк-көнбатышында урнашкан муниципаль. Административ үзәк – Питрәч авылы.[3]. 2019 елда район халык саны 45 054 кеше тәшкил итә.[4].
| |||
| Ил | |||
|---|---|---|---|
| Статус | |||
| Җөмһүрият | |||
| Административ үзәк | |||
| Нигезләү датасы | |||
| Муниципаль район башлыгы |
Илһам Миңнехан улы Кашапов[1] | ||
| Башкарма комитеты җитәкчесе |
Хәбибуллин Альберт Валерьевич | ||
| Халык саны (2019) |
40 170 кеше | ||
| Халык тыгызлыгы |
29,7 кеше/км² | ||
| Милли состав | |||
| Дини состав | |||
| Мәйдан |
1361 км² | ||
| Диңгез өстеннән биеклеге • Урта биеклеге |
| ||
|
| |||
| Сәгать поясы |
MSK (UTC+3) | ||
| Автомобиль номерлар коды |
16, 116 | ||
| http://pestreci.tatar.ru/ | |||
.gif)
.png)
Питрәч районы – Татарстанның авыл хуҗалыгы өлкәсендә иң әһәмиятле төбәкләрнең берсе. Төп икътисади тармаклары арасында ит һәм сөт җитештерү, терлекчелек, кошчылык, ат үрчетү, җәнлекчелек.[5].
Район территориясендә республика әһәмиятендәге «Ленино-Кокушкино» Дәүләт тарихи һәм мәдәни музей-тыюлыгы эшли, анда Владимир Ульянов бабасы Александр Бланк утары [6] урнашкан. Шулай ук Питрәч авылы янында тарихи һәйкәл – бронза гасыр Питрәч стоянкасы (безнең эрага кадәр XVIII—IX гасырлар) бар.[6]
ГеографияҮзгәртү
ЧиктәшлекҮзгәртү
| Як | Район |
|---|---|
| Төньяк | Арча районы, Балтач районы |
| Көнбатыш | Казан шәһәре |
| Көньяк-көнбатыш | Лаеш районы |
| Көньяк-көнчыгыш | Балык Бистәсе районы |
| Көнчыгыш | Теләче районы |
ТарихҮзгәртү
1920 елга кадәр район җирләре Казан губернасының Казан һәм Лаеш өязләренә кергәннәр иде. 1920—1927 елларда — ТАССРның Лаеш һәм Арча кантоннары составында булган.
Район 1931 елның 10 августында төзелә.
ХалыкҮзгәртү
| 1959[7] | 1970[8] | 1979[9] | 1989[10] | 2002[11] | 2010[12] |
|---|---|---|---|---|---|
| 35 151 | 34 493 | 30 687 | 28 469 | 28 454 | 29 018 |
Милли составҮзгәртү
| Милләт | 1970[13] | 1979[13] | 1989[13] | 2002[14] | 2010[15] |
|---|---|---|---|---|---|
| татарлар | 47,9% | 52,1% | 54,2% | 56,9% | 57,0% |
| руслар | 51,5% | 46,6% | 44,2% | 40,0% | 40,2% |
ШәхесләрҮзгәртү
- Иван Авдеев — Приютово авылында туа (бүгенге көндә юк) — ССРБ атказанган очучысы.
- Пётр Гаврилов — Әлбәдән авылында туа — Советлар Берлеге Каһарманы.
- Сергей Лывин — Черемышево, рәссам, Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе, 1978.
- Минһаҗ Конов — Күн авылында туа, инкыйлабчы, педагог, журналист.
- Мәгъсүм Гәрәев — Шәле авылында туа, журналист, язучы.
- Айдар Хафиз (1943, Күн) — Камал театры артисты. ТР халык (2001), РФ атказанган (2014) артисты.
- Гөлназ Нәүмәтова (1980, Ленино-Кокушкино), Тинчурин театры актрисасы, ТР атказанган артисты (2013).
- Федор Батков (1961, Питрәч), ТР биологик ресурслар буенча дәүләт комитеты рәисе (2017 елдан).
- Валерий Кандилов (1952, Питрәч), ТР социаль-икътисадый мониторинг комитеты рәисе (2017 елдан).
МәгарифҮзгәртү
Питрәч районында һөнәри лицей (2015 елдан филиал), 13 урта мәктәп, 4 төп мәктәп, сәламәтлеге чикле балалар өчен 1 мәктәп-интернат, балалар иҗат үзәге, 2 балалар сәнгать мәктәбе (Питрәчтә, Ленино-Кокушкинода), балалар-яшүсмерләр комплекслы спорт мәктәбе, 14 балалар бакчасы эшли (2017).
МәдәниятҮзгәртү
ИскәрмәләрҮзгәртү
- ↑ Кто на новенького? Отставки двух глав районов и новые назначения. Сетевое издание «События», 17.01.2018
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Национальный состав населения Республики Татарстан
- ↑ Пестречинский район ТатАССР. Мемориал Великой Отечественной Войны (2014-06-23). 2020-11-02 тикшерелде.
- ↑ О районе. Пестречинский район. 2020-11-04 тикшерелде.
- ↑ Пестречинский район. Tat Center. 2020-11-02 тикшерелде.
- ↑ 6,0 6,1 Габдрахманов, 2015
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg1.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg1.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg1.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg1.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus02_reg1.php
- ↑ http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/perepis2010/svod.xls
- ↑ 13,0 13,1 13,2 Мустафин М.Р, Хузеев Р.Г. Всё о Татарстане (Экономико-географический справочник). — Казань, 1994
- ↑ 2002 ел сан алу базасы
- ↑ http://www.tatstat.ru/VPN2010/DocLib8/%D0%BD%D0%B0%D1%86%20%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2.pdf