Wikipedia

Игүле солы

(Солы битеннән юнәлтелде)

Игүле солы (лат. Avena sativa) — кыяклылар гаиләгеннән Солы ыругына керүче сабан ашлыгы. Киң мәйданнарда игелә торган культура. Башлыча ат азыгына һәм ярмага китә.

Игүле солы
Сурәт
Халыкара фәнни исем Avena sativa L., 1753[1]
Таксономик ранг төр[1]
Югарырак таксон Солы[1]
Таксонның халык атамасы ceirchen[2], common oat[3], Hawer, Cevada, civada, ﺷﻮﻓﺎن, Əkin yulafı, Һоло, Авёс пасяўны, Овес, ཡུག་པོ།, Kerc'h, Zob, Civada, oves setý, Ceirch, Almindelig Havre, Echter-Hafer, Hafer, Saat-Hafer, Βρώμη, Common Oat, Oat, aveno, Kutima aveno, Kaer, Olo, ﻳﻮﻻف, Kaura, peltokaura[4], Kaar, Avoine cultivée, avoine, Avea, שיבולת-שועל, जई, Zob, Avwàn, Abrakzab, Haver, Hafrar, Avena comune, エンバク, 燕麦, Haver, 귀리, Sėjamoji aviža, Auzas, Sējas auzas, Овес, ഓട്ട്സ്, Haver[5], Havre, Civada, Avin·ne, Owies zwyczajny, Aveia-comum, Aveia, Ovăz, Овёс посевной, Овёс, Эбиэс, යව, Oves, Tërshëra, Ovas, Havre, Oti, ข้าวโอ๊ต, Obena, Beyaz yulaf, Овес, Yến mạch, Avoenne, Iàn-be̍h, 燕麦[6][7][8][…], 燕麥[9], 蓧麥[9], 燕麦[10][11], 铃当麦[10][11], 香麦[10][11] һәм 野麦子[7]
Нәрсәнең чыганагы овёс[d], Овсяные хлопья[d], oat grain[d], oat herb[d], oat straw[d] һәм steel-cut oats[d]
Бүләкләр
Ареал таксона Кытай[8][13]
GRIN URL npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomydetail.aspx?id=6123[14]
Commons-logo.svg Игүле солы Викиҗыентыкта

Игү мәйданы буенча бөртеклеләр арасында, бодай, арыш, кукуруз, арпадан кала, бишенче урынны алып тора. Солы орлыгыннан талкан, солы ярмасы, геркулес әзерлиләр, аны терлек азыгы культурасы итеп тә кулланалар.

Солы (арыш кебек үк), бодай һәм арпа чәчүлекләрендә чүп үләне булып йөргән. Соңыннан алардан аерылып, башка культураларның азык кыйммәтен үлчәү берәмлеге булып киткән[15].

Безнең киңлектә солы май башында чәчелә. Солы ярмасы аеруча файдалы. Ул — иң калорияле культура. Солы ярмасында 18 процент аксым, 60 процент углевод һәм 5 процент чамасы май бар. Шуның өстенә ул Е, А, К, В витаминнарына, микроэлементларга, ферментларга бай.

ИскәрмәләрҮзгәртү

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Linnaeus C. Species Plantarum: Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas — 1753.
  2. ↑ Gwefan Llên Natur
  3. ↑ АКШ авыл хуҗалыгы министрлыгының үсемлекләр базасы
  4. ↑ Finnish Biodiversity Information Facility — 2012.
  5. ↑ Nederlands Soortenregister
  6. ↑ 林秦文, 肖翠, 马金双 中国外来植物数据集, A dataset on catalogue of alien plants in China // 生物多样性 — ISSN 1005-0094 — doi:10.17520/BIODS.2022127
  7. ↑ 7,0 7,1 庄会富, 王亚楠, 王趁 һ.б. A Scientific Dataset of useful plants of China, 中国有用植物数据集 — 2021.
  8. ↑ 8,0 8,1 肖翠, 刘冰, 吴超然 et al. 北京维管植物编目和分布数据集, A dataset on inventory and geographical distributions of vascular plants in Beijing, China // 生物多样性 — 2022. — ISSN 1005-0094 — doi:10.17520/BIODS.2022064
  9. ↑ 9,0 9,1 Catalogue of Life in Taiwan
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Institute of Botany, Chinese Academy of Sciences List of plant species in China (2022 Edition) — 2022. — doi:10.12282/PLANTDATA.0061
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Flora Reipublicae Popularis Sinicae, volume 9(3) / мөхәррир Г. Бэньчжао — Science Press, 1987. — (Flora Reipublicae Popularis Sinicae)
  12. ↑ http://welterbe-klostermedizin.de/index.php/arzneipflanzen/arzneipflanze-des-jahres/291-arzneipflanze-des-jahres-2017-echter-hafer-avena-sativa
  13. ↑ 刘培亮, 卢元, 岳明 et al. 陕西省维管植物名录(2021版) // 生物多样性 — 2022. — ISSN 1005-0094 — doi:10.17520/BIODS.2022061
  14. ↑ GRIN үсемлекләр таксономиясе
  15. ↑ Хәмидуллин, З. Икмәк турында баллада. — Кызыл таң. — 27.12.2013(үле сылтама)

ЧыганакларҮзгәртү

Чыганагы — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Игүле_солы&oldid=3238929