Wikipedia

Екатеринбург

Свердловск өлкәсенең административ үзәге, халык буенча Россиядә дүртенче шәһәр

Екатеринбург (тат. يكاتيرينبور, Екатеринбург[2], Кәтринбур[3], Кәтримбур[4] 1924 — 1991 елларда Свердловск; себ.тат. Цыбар-тора) — Свердловск өлкәсенең административ үзәге, халык буенча Россиядә дүртенче шәһәр.

Екатеринбург
Карта
Ил Россия
Регион Свердловск өлкәсе
Координатлар 56°50'8"N, 60°36'46"E
Башлык Алексей Орлов
Нигезләнгән 1723 ел
Элеккеге исемнәр 1924 елга хәтле — Екатеринбург 1991 елга хәтле — Свердловск
Мәйдан 491 км²
Климат киметүче-континенталь
Рәсми тел Рус теле
Халык саны 1 377 738 кеше (2012) кеше
Халык тыгызлыгы 2806 кеше/км² кеше/км²
Агломерация 2 180 864
Милли состав руслар

татарлар украинлар

немецлар һ. б.
Дини состав христианнар

мөселманнар

иудеилар һ.б.
Сәгать кушагы UTCUTC+6
Телефон коды +7 343
Почта индексы 620XXX
Рәсми сайт екатеринбургг.рф/
Кардәш шәһәрләр Сан-Хосе (Калифорния), Ферентино, Филибә[d][1], Вупперталь, Плзен, Җенова, Kanton, Инчон, Гөтеборг, Бишкәк, Birminghem, Торино һәм Хошимин
Кардәш шәһәрләр Сан-Хосе (Калифорния), Ферентино, Филибә[d][1], Вупперталь, Плзен, Җенова, Kanton, Инчон, Гөтеборг, Бишкәк, Birminghem, Торино һәм Хошимин
Бүләкләр Ленин ордены
 Аудио, фото һәм видео Викиҗыентыкта

2020 елның 2 июленнән — «Хезмәт даны шәһәре»[5].

География Үзгәртү

Урынлаштыру Үзгәртү

Екатеринбург Ауразиянең үзәк өлешендә, Урал тауларының көнчыгыш битләвендә, Исәт елгасының ике ярында, Мәскәүдән 1667 километр көнчыгыштарак урнашкан.

Екатеринбургдан эре шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча)
  Киров ~ 833 км
  Пермь ~ 356 км		   Серов ~ 356 км
  Түбән Тагил ~ 140 км		   Тубыл ~ 571 км.
  Казан ~ 908 км
  Ижау ~ 618 км
 
Җилләр розасы
   Төмән ~ 325 км
  Уфа ~ 520 км
  Ырынбур ~ 892 км		   Чиләбе ~ 225 км
  Магнитогорски ~ 461 км		   Курган ~ 381 км
  Омск ~ 954 км

Сәгать поясы Үзгәртү

 

Екатеринбург халыкара стандарт буенча Yekaterinburg Time Zone (YEKT) сәгать поясында урнаша. Бу сан, UTC системасы буенча исәпләгәндә, +6:00 гә тигез.

Климат Үзгәртү

  • Уртача еллык температура — +3 °C
  • Уртача еллык җил тизлеге — 2,9 м/с
  • Уртача еллык һава дымлылыгы — 71%
Екатеринбург климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 5,6 9,4 17,3 28,8 33,4 35,6 38,8 37,2 31,9 24,7 13,5 8,6 38,8
Уртача максимум, °C −9,1 −6,8 1 9,8 17,4 23 24,4 21,1 14,5 6,8 −2,8 −7,9 7,6
Уртача температура, °C −12,6 −11,1 −3,8 4,3 11,3 17,1 19 15,9 9,8 3,4 −5,8 −11 3
Уртача минимум, °C −15,7 −14,5 −7,6 0 6,2 12,1 14,4 11,9 6,4 −0,7 −8,3 −13,7 −0,7
Абсолют минимум, °C −44,6 −42,4 −39,2 −21,8 −13,5 −2,3 1,5 −1 −9 −26,6 −39,2 −46,7 −46,7
Явым-төшем нормасы, мм 26 20 20 28 50 74 89 72 58 39 33 28 537

Халык Үзгәртү

1840[6] 1856[7] 1897[7] 1913[7] 1926[7] 1931[7] 1939[7] 1959[8] 1970[9] 1979[10] 1989[11] 2002[12] 2010[13]
15 779 ~16 900 ~43 200 ~53 500 ~134 800 ~223 800 ~423 000 778 602 1 025 045 1 211 172 1 364 621 1 293 537 1 350 136

Милли состав Үзгәртү

Милләт 2002[14] 2010[15]
руслар 87,4% 89,1%
татарлар 3,8% 3,7%
украиннар 1,5% 1,1%
башкортлар 1,1% 1,0%

Екатеринбург агломерациясе Үзгәртү

Екатеринбург агломерациясе — халык саны буенча Россиянең дүртенче агломерациясе. Халык саны — 2,2 млн кешедән артык. Агломерациянең беренче поясына Югары Пышма, Среднеуральск, Березов, Әрәмәле шәһәрләре, икенче поясына Первоуральск, Ревда, Полевской, Сысерть, Новоуральск шәһәрләре керә.

Эчке бүленеш Үзгәртү

 
  1. Югары Исәт районы
  2. Тимер юл районы
  3. Орджоникидзе районы
  4. Киров районы
  5. Октябрь районы
  6. Чкалов районы
  7. Ленин районы

Шәһәрдә туган күренекле кешеләр Үзгәртү

Татар матбугаты Үзгәртү

Дин Үзгәртү

Православие
РПЧ Екатеринбург митрополиясе
Ислам
РФ МДН составындагы Свердловск өлкәсе мөселманнары Диния нәзарәте (Урал мөхтәсибәте)
Бакыр мәчет яки Имам әл-Бохари исемендәге мәчет (Югары Пышма)
ҮДН составындагы Свердловск өлкәсе мөселманнарының төбәк Диния нәзарәте (Урал мөфтияте)
Рамазан мәчете
Урал мөселманнары Диния нәзарәте (Урал мөфтияте)
Мәүлид мәчете (Екатеринбург)
РМ ДҖ составындагы Свердловск өлкәсе мөселманнарының Диния нәзарәте (Үзәк мөфтият)
«Изге кәлимәт» гыйбадәт йорты
Әрмән Апостол чиркәве
Методистлар чиркәве
Яһүд дине

Моны да карагыз Үзгәртү

Искәрмәләр Үзгәртү

  1. ↑ 1,0 1,1 https://www.plovdiv.bg/en/about-plovdiv/побратимени-градове/
  2. ↑ http://etomesto.com/map-kazan_tassr-1921/?x=52.994278&y=56.523365
  3. ↑ http://kazanutlary.ru/j-archive/journal-materials/1985-11/imnnr-tamyr-ygnd
  4. ↑ http://www.xn--80aaa0anjn0apj6g.xn--p1ai/j-archive/journal-materials/1973-9/agymsularga-karap-1667988250
  5. ↑ Указ о присвоении почётного звания Российской Федерации «Город трудовой доблести»
  6. ↑ Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 http://www.mojgorod.ru/samarsk_obl/samara/index.html
  8. ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  9. ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  10. ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  11. ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  12. ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  13. ↑ Чыганакка җибәрү хатасы: Неверный тег <ref>; для сносок gks.ru не указан текст
  14. ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2015-09-15, retrieved 2014-02-14 
  15. ↑ 2010 ел сан алу базасы, archived from the original on 2018-03-27, retrieved 2014-02-14 

Сылтамалар Үзгәртү

  Викиҗыентыктагы медиафайллар?
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Екатеринбург&oldid=4083037