Википедия:Кагыйдәләр һәм киңәшләр

Ярдәм үзәге · Җәмгыять үзәге · Форум · Порталлар · Сайланган эчтәлек · Проектлар · Мөрәҗәгатьләр · Бәяләү эшчәнлеге

Рәхим итегез! · Мохит белән танышу · Беренче адымнар · Башлаучыларга киңәшләр · Белешмәлекләр · Кагыйдәләр һәм киңәшләр · Еш бирелә торган сораулар · Вики-белем · Эзләү · Хәрефле исемлек · Өйрәнү урыны · Булырга тиешле мәкаләләр · Сүзлекләр

Бу биттә Татар Википедиясенең кагыйдәләр һәм киңәш-кулланмалар табигате һәм кулланылышы турындагы тәртипне билгеләүче кагыйдәнең проекты тасвирлана. Аның кабул ителмәве аркасында, Татар Википедиясе җәмгыяте бу мәсьәлә турында үз кагыйдәсен кабул иткәнче,

Рус Википедиясе киңәш-кулланмалары тәртибе нигезендә эшләргә булды.
Гамәлдәге тәртип өчен Википедия:Правила и указания кагыйдәсен кара.

ТатВикида булырга тиеш кагыйдәләр һәм киңәш-кулланмалар исемлеге өчен Википедия:Кагыйдәләр һәм киңәш-кулланмалар исемлеге битен карагыз.

Билгеләмәләр

Википедиянең мәсләкләре, кагыйдә һәм киңәш-кулланмалары — проектның үз максатларына ирешә алуы өчен аның эшчәнлек тотрыклылыгын һәм үсешен тәэмин итү, катнашучыларның кертемнәрен һәм үз араларында мөгамәлә үзенчәлекләрен билгеләүче тәртипне булдыручы нигезләр. Татар Википедиясендә кагыйдәләрне кабул итү һәм кирәк очракларында үзгәртү, киңәш-кулланмаларын җитештерү һәм пәйда булган мәгълүмат һәм тупланылган тәҗрибә нигезендә тулыландыру, башка мәсьәләләр буенча уртак фикер табу буенча систематик эшчәнлек консенсуаль килешүләргә килергә торышу юлы белән оештырыла.

Мәсләк — проектның нигезләрен билгеләүче документ. Википедиядә һәр проект эче һәм Викимедиа фондының бар проектлары өчен гамәлдә булган гомуми нигезләр аерыла.

Киңәш-кулланма — тупланылган тәҗрибә нигезендә, стандарт буларак кабул ителгән тәртипне тасвирлаучы документ, {{Киңәш-кулланмалар}} тамгасы белән билгеләнә.

Кагыйдә — берәр кулланучы тарафыннан дәвамлы бозылу очрагында, идарәчеләргә аның хокукларын чикли алу мөмкинлеген рөхсәт иткән киңәш-кулланма, {{Кагыйдә}} тамгасы белән билгеләнә.

Кагыйдәләр һәм киңәш-кулланмаларга кертем ясау тәртибе

Викимедиа фондының проектында гамәлдәге мәсләкләрне үзгәртү Мета-Вики'дагы форумында аралашуны башлап, тәкъдим ителгән мәсьәләдә киң консенсуска ирешүне таләп итә.

Мәсләкләрдән аермалы буларак, Викимедиа фонды проектларының гамәлдәге киңәш-кулланмалары һәм кагыйдәләре бер-берсе арсында гына түгел, хәттә бер проектның төрле телле бүлекләре арасында аерыла ала.

Татар Википедиясендә кагыйдәләр һәм киңәш-кулланмаларны булдыру һәм үзгәртүләр кертү кагыйдәләр бәхәсе битендәге игълан урнаштыру белән башлана.

Киңәш-кулланмалар

Татар Википедиясендә киңәш-кулланмалар консенсус тәртибендә кабул ителә һәм үзгәртелә.
Гамәлдәге киңәш-кулланмаларны Википедия:Киңәш-кулланмалар төркемендә табып була.

Гамәлдәге кагыйдәләр

Үзебез эшләп чыгарган кагыйдәләр

Татар Википедиясендә кагыйдәләр тавыш бирүләр системасы аркылы кабул ителә һәм үзгәртелә.

Бүлегебезнең җәмәгатьчелеге тавыш бирү нигезендә кабул иткән кагыйдәләр өчен Төркем:Википедия кагыйдәләре карагыз.

Күршеләребез үстергән кагыйдәләр

Бүлегебездә берәр мәсьәлә буенча эшлекле тәртипне ап-ачык билгеләүче кагыйдә яки киңәш-кулланма булмаган очракта, Википедиянең рус телле бүлегендә кабул ителгән кагыйдәләр һәм киңәшләре текстларына мөрәҗәгать ителә.

Бүлегебезнең җәмәгатьчелеге берәр мәсьәлә буенча үзенең аерым кагыйдәләрен кабул итмәгән очракта Төркем:Кабул ителмәгән Википедия кагыйдәләре карагыз һәм бәйле кагыйдәнең рус телле версиясенә мөрәҗәгать итегез.

Тәртип саклау һәм административ санкцияләр

Гамәлдәге кагыйдәләр, киңәш-кулланмалар һәм бәхәс битләрендә барган аралашу процедурасы нәтиҗәсендә пәйда булган консенсуаль килешүләр белән билгеләгән тәртипне саклау җаваплылыгын бар кулланучылар уртаклаша. Гамәлдәге кагыйдәләр башкача кушмаган чакта, систематик рәвештә тәртипне бозучы кулланучыларга карата административ санкцияләр куллану турында карарларны идарәчеләр, махсус очракларда исә Югары арбитраж шурасы чыгара. Тәртипне бозучы идарәчеләрне вазыйфасыннан азат итү исә кулланучыларның тавыш бирүләре нигезендә оештырыла.

Тәртип бозылган дип уйланылган чакта нишләргә

Берәр биткә кертелгән үзгәртү Википедия кагыйдә һәм киңәш-кулланмаларга туры килми дип уйланылганда, туган низагны чишу буенча аралашу шул битнең һәм/яки бу вәзгыятькә китергән үзгәртүне керткән кулланучының бәхәс битендә алып барыла.
Низаг аралашу аркылы чишелмичә, үзгәртүләр сугышы дәрәҗәсенә барып җитүгә, низаглашучылардан булмаган идарәчеләр игътибары җәлеп ителә.
Идарәчеләр ярдәме белән чишелми калган мәсьәлә, арадашчылык юлы белән чишелсен өчен, киң җәмгыять игътибарына чыгарыла ала.
Медиация (яки арадашчылык, ингл.) - бәхәсне чишү максатында тарафлар белән нейтраль шәхеснең эшләве.
Низагларны чишүнең соңгы чарасы - Арбитраж комитетына мөрәҗәгать итү.
Идарәчеләр бозылган тәртипне төзәтергә мәҗбүр булмасалар һәм аларның шәхси гамәлләре шик астына алына торган булса, Арбитраж комитеты аның игътибарына тапшырылган мәсьәлә буенча карар кабул итми калмый һәм аның карарлары мәҗбүри һәм катгый үтәлергә тиеш.
Википедиянең татар телле бүлегендәге Арбитраж шурасы, берәр сәбәпләр аркасында билгеләнгән вакыт эчендә карар кабул итә алмаган чакта, нишләргә кирәклеге турында ярдәм өчен Викимедиа фондының проектара координацияләү бүлеге булган Мета'дагы Викимедиа форумына (en) яки аерым стюартларга (ru, en) мөрәҗәгать итә ала - монда аралашу гадәттә инглиз телендә алып барыла.

Шулай ук карагыз

Википедия - демократия түгел
Википедия:Сораштыру бәхәсләшүне алмаштыра алмый (ингл. WP:Polling is not a substitute for discussion, рус. Википедия:Голосования — не замена обсуждениям)
Инфинитив фигыльләр тәрҗемәсе кулланмасы translatewiki битенә күчте.
Бар Викимедиа викиләре өчен үтәлеше мәҗбүри тәртипләр

к б ү Википедияның төп кагыйдәләре һәм киңәшләре
Кыскача	Биш нигез • Кагыйдәләр һәм киңәшләр • Кагыйдәләр һәм киңәш-кулланмалар исемлеге (Кагыйдәләр исемлеге - en • Киңәшләр исемлеге - en)
Проект буйлап кулланылучы мәсләкләр	Консенсус • Низагларны чишү • Үзгәртүләр кертү • Кагыйдәләр белән баш ватмагыз • Википедия - ул нәрсә түгел • Блоклау
Эчтәлекнең төп кагыйдәләре	Нейтраль караш • Үз эзләнүләрең булмаска тиеш • Тикшереп булучанлык
Башка эчтәлек кагыйдәләре	Мәкалә исемнәре • Яши биргән шәхесләр • Бетерү • Сурәтләү
Эчтәлек киңәшләре	Чыганакларны күрсәтү • Күп мәгънәле мәкаләләр • Баш катырулар тудырмагыз (en) • Озын беренчел чыганакларның тулы текстларын кертмәгез • Абруйлы чыганаклар • Әһәмиятлелек • Мәгънәсезлек (en) • Татарча Википедия теле
Мөгамәлә кагыйдәләре	Балаларны саклау (en) • Әдәплелек • Үзгәртүләр сугышлары • Эзәрлекләү (en) • Юридик янауларга юк (en) • Шәхси һөҗүмнәргә юк (en) • Мәкаләләргә хуҗа булу • Курчаклар театры (en)
Мөгамәлә киңәшләре	Яхшы ният мәсләге • Кызыксыну конфликты (en) • Фикерегезне аңлату өчен Википедия эшчәнлегенә киртә салмагыз • Этикет • Мөгамәлә тәртибен бозу (en) • Зинһар, яңа әгъзаларны таламагыз (en) • Бәйге оештыру кагыйдәләре
Үзгәртүләр кертү буенча киңәшләр	Мәкалә зурлыгы • Кыю булыгыз (en) • Башлам белдерү калыплары (en) • Имзалау (en) • Астбитләр (en) • Бәхәс бите киңәшләре (en) • Кулланучы битләре (en) • Вандализм • WikiProjects (en)
Стиль буенча кулланмалар	Стиль кулланмасы - en (Эчтәлек - en) • Ирешә алучанлык (en) • Даталар һәм саннар (en) • Рәсемнәр (en) • Структура (en) • Төп секция (en) • Сылтамалар (en) • Исемлекләр (en)
Классификация киңәшләре	Төркемнәр, исемлекләр, һәм навигация калыплары (en) • Төркемләү • Калып исемнәре (en)
Викимедиа фонды	Кагыйдәләр (рус.) • Лицензияләү һәм авторлык хокукы (рус.) • Шәхсият кагыйдәсе (рус.) • Кыйммәтләр (en)
Төп Википедия кагыйдәләре һәм киңәшләре/Китап (en.) • Төркем:Кагыйдәләр / Төркем:Киңәш-кулланмалар

к б ү Татарча Википедиянең ярдәм бүлеге битләре җыентыгы
Барлык ярдәм битләре исемлеге (en) • Чәй йорты - яңа мөхәррирләргә интерактив ярдәм (en) • Ярдәм өстәле - интерактив сораулар һәм җаваплар бүлеге (en)
Википедия турында	Мәсләкләр (Википедия турында кыскача (en) • Кагыйдәләр һәм киңәшләр • Википедия – ул нәрсә түгел) • Җаваплылыктан баш тарту • Ата-аналарга киңәш (en)) • Википедия белән элемтәгә керү • Сораулар бирү урыны • Җәмгыятькә таләп белән мөрәҗәгать итү • Википедияны кем яза (en) • Теркәлү
Мохит белән танышу	Гади һәм җиңел күзәтү (en) • Яңа башлаучылар өчен киңәшләр (en) • Киң таралган хаталарны ясамау (en) • Википедиягә кертем ясау (Ничек ярдәм итәргә (en)) • Яш мөхәррирләргә киңәш (en) • Бауларны куллануны өйрәнү (en) • Яңа кулланучыларга ярдәм (en) (Махсус сервислар (en)) • Яңа кулланучылар өчен чыганакларга сылтамалар ясау ярдәме (en) • Гадиләштерелгән стиль буенча кулланма (en) • Гадиләштерелгән кагыйдәләр җыелмасы (en) (Кагыйдәләр – ул мәсләктер (en)) • Көн киңәше (en) • Беренче мәкаләгез (en) (Мәкаләләр остаханәсе)
Кереш материаллары	Үзгәртүләр (en) • Яңаны ачышлар аркылы өйрәнү (en) • Рәсемнәр (en) • Стиль буенча кулланма (en) • Медиа (en) • Навигация (en) • Кагыйдәләр (en) • Чыганаклар табу (en) • Таблицалар (en) • Бәхәс битләре (en)
Дәреслекләр	(Яңа әгъзалар (en)) • Үзгәртүләр кертү (en) • Форматлау (en) • Графика (en) • Рәсемнәр (en) • IRC онлайн чат (en) • Сылтамалар (en) • Исегездә тотыгыз (en) • Регистрация (en) • Чыганакларны күрсәтү (en) • Бәхәс битләре (en)
Еш бирелә торган сораулар	(Күзәтү (en)) • Идарәчелек • Мәкалә темалары (en) • Төркемнәр (en) • Кертем ясау (en) • Авторлык хокукы (en) • Үзгәртүләр кертү (en) • Forking (en) • IRC онлайн чат (en) • Төрлесе (en) • Оешмалар (en) • Проблемалар (en) • Энциклопедияны укучылар • Мәктәпләр (en) • Техник мәсьәләләр (en)
Ярдәм эчтәлеге	(Ярдәм менюсы (en)) • Навигация (en) • Берләштерү (en) • Үзгәртүләр кертү • Сылтамалар (en) • Рәсемнәр һәм медиа • Үзгәртүләрне күзәтү (en) • Кагыйдәләр һәм киңәшләр (en) • Сораулар кую (en) • Җәмәгать (en) • Ресурслар һәм исемлекләр (en) • Кулланучы билгеләмәләре (en) • Техник мәгълүмат (en) • (Сайт харитасы (en))
Язылмаган кулланма (en)	Кереш (en) • Беренче үзгәртү (en) • Чыганакларны куллану (en) • Кулланучы исемне булдыру һәм шәхси мохит (en) • Мәкаләләр булдыру (en) • Бит тарихы һәм элекке версияләргә кайту (en) • Үзгәртүләрне күзәтү (en) • Вандалчылык һәм СПАМ (en) • Башкалар белән элемтә (en) • ВикиПроектлар (en) • Эчтәлек низаглары (en) • Әдәпсезлек (en) • Башкаларга ярдәм итү (en) • Секцияләр (en) • Исемлекләр һәм таблицалар (en) • Рәсемнәр (en) • Укучыларны дөрес мәкаләгә китерү:исем кушу, юнәлтүләр һәм күп мәгънәлекне чишү (en) • Төркемләү (en) • Мәкаләләр сыйфаты: систематик юнәлеш (en) • Бетерүләр (en) • Шәхси үзенчәлекләр (en) • JavaScript (en) • Википедия бите үзенчәлекләре буенча экскурсия (en) • Википедия укучылары кулланмасы (en) • Күбрәк өйрәнү (en)
”Ничек...” битләре (en)	Тыю карарларын үзгәртү (en) • Мәкаләләрне бетерү (en) (Рәсемнәрне бетерү кулланмасы (en)) • Китаплар (en) • Төркемнәр • Цитаталар буенча тиз белешмәләр (en) (Цитаталар стиле (en) • Цитаталар китерү хаталары (en) • Искәрмәләр һәм бит саннары (en)) • Авторлык хокукы (en) • Версияләр аермасы (en) • Үзгәртүләр кертү (Үзгәртүләр кертү инструментлары җыелмасы (en) • Үзгәртүләр кертү низагы (en)) • Чыганаклар табу (en) • Рәсемнәр • Бит азагындагы искәрмәләр (en) • Сүзлек • Инфобокс (en) • Исемлек (en) • Сылтамалар урнаштыру (Сылтама төсе (en)) • Кулланучы исеме белән керү (en) • Яңа кулланучылар өчен тылсымлы сүзләр (en) • Медиа (en) • Берләштерү (en) • Мобиль ирешү (en) • Навигация (en) • Башка телләр (en) • Бит исеме (en) • Юнәлтүләр (en) • Исем үзгәртү (en) • Пароль алмаштыру (en) • Үзгәртүләрдән баш тарту (en) • Эзләү (en) • Бит бүлеге • Бәхәс битләрен куллану • Студентларга ярдәм (en) • URL-лар (en) • Кулланучы кертеме (en)
Тамгалау аркылы кодлау (en)	Викиләштерү (Форматлау шпаргалкасы) • Barchart (en) • Санау (en) • Махсус символлар • Цитаталар калыплары (en) • Баганалар (en) • Викитексттагы HTML (en) • Музыкаль символлар (en) • Аудио файлларны тамгалау (en) • Таблицалар (Таблицаларга кереш (en)) • Калыплар (Калып документациясе (en)) • Файлларны визуаль тамгалау (en) • Wiki кораллары (en)
Ярдәм күрсәтү өстәле (en)	Санаклар һәм санау (en) • Күңел ачу (en) • Гуманитар фәннәр (en) • Тел (en) • Математика (en) • Фән (en) (Төрлесе (en))
Белдерүләр такталары (en)	Идарәчеләр (en) (Үзгәртүләр сугышлары (en) • Инцидентлар (en) • Вандализм (en)) • Кызыксыну конфликты (en) • Низагларны чишү таләпләре (en) • Мөхәррирләргә ярдәм (en) • Тышкы сылтамалар (en) • Нейтральлек (en) • Мөһимлек (en) • Оригиналь эзләнүләр (en) • Чыганаклар (en) • Битләрне күчерү • Форум (Кагыйдәләр бәхәсе • Тәкъдимнәр (en) • Техник мәсьәләләр • Идеяләр лабораториясе (en) • Төрлесе)
Директорияләр (en)	Аббревиатуралар (en) • Бүлекләр (en) • Мөхәррирнең индексы (en) • Аңлатмаларны табу (en) • Еш бирелә торган сораулар индексы (en) • Сүзлек • Киңәшләр (en) • Ярдәм (en) • Стиль буенча кулланма (en) • Кагыйдәләр • Подсказкалар (en)
Бәхәс битегездә {{Ярдәм кирәк}} тамгасын урнаштырып соравыгызны белдерсәгез, берәр волонтер сезгә анда ярдәмгә килер!